بازار
چشم‌انداز بازار لبنیات غیریارانه‌ای
ابهام در تامین ارز 4.200تومانی برای واردات نهاده‌های دامی چشم‌انداز مبهمی درباره قیمت لبنیات ایجاد کرده است / تولیدکنندگان شیر خام با توجه به افزایش قیمت نهاده‌ها و دستمزد، درخواست افزایش نرخ شیر خام را به وزارت جهادکشاورزی ارائه داده‌اند
فرخنده رفائی - روزنامه‌نگار
افزایش قیمت جهانی غلات، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی که در پی بحران اوکراین ایجاد شده، با ترسیم چشم‌اندازی افزایشی، قیمت لبنیات، گوشت، مرغ و تخم‌مرغ را در همه کشورهای واردکننده نهاده‌ها تحت‌تأثیر قرار داده است.
در ایران، انجمن گاوداران در مذاکراتی با وزارت جهادکشاورزی با توجه به رشد فزاینده هزینه‌های تولید ازجمله نهاده‌های دامی و دستمزد، خواستار افزایش نرخ مصوب شیر خام شده است. احمد مقدسی، رئیس این انجمن در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه گفت: تامین ارز 4.200تومانی واردات نهاده‌ها در هاله‌ای از ابهام است و در بهترین شرایط براساس آنچه به ما اعلام شده این ارز برای شش ماه ابتدای سال تامین می‌شود اما مشکل اینجاست که با توجه به جنگ روسیه و اوکراین قیمت جهانی نهاده‌ها بالا رفته و حتی اگر دولت ارز 4.200تومانی را هم تامین کند، رشد قیمت جهانی غلات و دانه‌های روغنی درحدی است که قطعا افزایش قیمت شیر، گوشت و تخم مرغ اجتناب‌ناپذیر است.
وی با اشاره به دستور تثبیت قیمت‌ها تا پایان ماه رمضان از سوی دولت افزود: علاوه بر رشد هزینه‌های تغذیه دام، دستمزد نیز 57درصد افزایش داشته و تمام هزینه‌های مربوط به دولت مثل آب و برق و گاز هم پیش از عید گران شده، در چنین شرایطی مشخص نیست تولیدکننده اگر افزایش قیمتی در محصولات خود نداشته باشد از کجا باید هزینه‌های خود را تامین کند؟
مقدسی ضمن اشاره به قطعیت افزایش نرخ شیر خام، از ذکر میزان افزایش نرخ مورد نظر گاوداران در مذاکره با دولت خودداری کرد و گفت: در جلساتی که با دولت برگزار شده و همچنان نیز ادامه دارد، کارشناسی‌های لازم انجام شده که اگر ارز 4.200تومانی باشد قیمت شیر چقدر باید افزایش داشته باشد و اگر نباشد چه میزان رشد قیمت خواهیم داشت، اما با توجه به قطعی نشدن نتیجه این مذاکرات، قیمت نهایی پس از اتمام جلسات کارشناسی اعلام خواهد شد.
گرچه مقدسی از ذکر رقمی مشخص برای رشد قیمت شیر خام خودداری کرد اما شنیده‌های همشهری حاکی از افزایش دوبرابری قیمت شیر خام و رسیدن قیمت هر کیلو به 11 تا 12هزار تومان است و به‌نظر می‌رسد اگر دولت با این افزایش 100درصدی موافقت نکند در بهترین شرایط، رشد هزینه‌های تولید، افزایشی بیش از 50درصد را برای نرخ شیر خام رقم خواهد زد.
قیمت لبنیات چقدر بالا می‌رود
افزایش قیمت برخی اقلام لبنی ازجمله شیر از نخستین هفته‌های امسال حاکی از آن است که محصولات لبنی به‌احتمال زیاد امسال بازار پرتلاطمی خواهند داشت. قیمت‌گذاری محصولات غیریارانه‌ای از سوی دولت بر عهده خود شرکت‌های تولیدکننده گذاشته شده تا براساس هزینه‌های تولید و البته نظارت‌های معمول محصولات خود را به بازار مصرف ارائه کنند، اما آیا این سرآغازی برای دور جدید افزایش قیمت از همین روزهای نخست سال است؟
سخنگوی صنایع لبنی کشور در گفت‌وگو با همشهری، با اشاره به عوامل محرک رشد قیمت لبنیات گفت: کارخانه‌های صنایع لبنی عموما کارگرمحور هستند، نه کارمندمحور و از اول فروردین بیش از 50درصد حقوق و دستمزد این پرسنل افزایش یافته است، از سوی دیگر جنگ اوکراین باعث افزایش قیمت نهاده‌های دامی و رشد هزینه‌های تولید شیر خام شده که این رشد به‌طور یقین قیمت لبنیات را افزایش خواهد داد. محمدرضا بنی‌طبا، از کاهش حجم شیردهی دام‌ها در فصل گرما به‌عنوان سومین عامل محرک قیمت شیر و به تبع آن لبنیات عنوان کرد و افزود: فارغ از تورم و افزایش دیگر هزینه‌های سربار، به‌نظر می‌رسد با توجه به افزایش قیمت‌هایی که به‌طور عینی در بخش نهاده‌ها اتفاق افتاده و رقم بالای احتمالی رشد قیمت شیر خام، قیمت لبنیات به‌طور اجتناب‌ناپذیر افزایش می‌یابد اما میزان این افزایش بستگی به نرخ تصویب شده برای شیر خام خواهد داشت.
وی ابهام در تامین ارز 4.200تومانی را یکی از عوامل سردرگمی فعالان این صنعت برای ترسیم چشم‌انداز آینده کار و تولید دانست و افزود: مشخص نیست که آیا درصورت حذف ارز 4.200تومانی، چه نوع ارزی و با چه نرخی تخصیص خواهد یافت، درحالی‌که این عامل با توجه به تفاوت زیاد قیمت ارز دولتی و ارز تبادلات بین بانکی، در تعیین قیمت شیر خام و به تبع آن لبنیات تفاوت زیادی ایجاد می‌کند.
بنی‌طبا با اشاره به افزایش بالای 50درصدی دستمزد از سوی دولت گفت: این واقعیت وجود دارد که خود دستور افزایش دستمزد را داده و نمی‌توان از تأثیر این افزایش هزینه بر قیمت نهایی محصولات چشم‌پوشی کرد. چراکه حق شرعی تولیدکننده است که افزایش هزینه را روی قیمت محصول تولیدی خود اعمال کند.
چشم‌انداز بازار لبنیات بدون یارانه
حذف ارز 4.200تومانی واردات نهاده‌های دامی به‌طور قطع قیمت لبنیات را در بازار به‌شدت افزایش خواهد داد اما دولت بارها اعلام کرده با گنجاندن یارانه در بخش دیگری از زنجیره تولید تا مصرف، دسترسی اقشار ضعیف به لبنیات را آسان خواهد کرد.
سخنگوی صنایع لبنی درباره بازار لبنیات بدون یارانه معتقد است شرایط کنونی قیمت‌ها واقعیت اقتصاد کشور است و در این شرایط تنها راهکار این است که یارانه به 5دهک محروم جامعه منتقل شود چرا که در غیر این‌صورت رشد قیمت‌ها لبنیات را به‌طور کامل از سفره اقشار آسیب‌پذیر حذف خواهد کرد.
در همینه زمینه :
