آغاز دوران جدید در پاکستان

یک هفته بحران سیاسی در پاکستان، دیروز با انتخاب شهباز شریف به‌عنوان جانشین عمران خان به پایان رسید و نخست‌وزیر جدید از اتخاذ رویکرد تازه در مسائل داخلی و خارجی خبر داد.
به گزارش الجزیره، از هفته‌ها قبل گفته می‌شد که شهباز شریف، رهبر اپوزیسیون، نامزد اصلی احزاب مخالف برای جانشینی اوست و دیروز هم او بعد از اتفاقات درون پارلمانی، به تنها نامزد باقی‌مانده برای احراز پست نخست‌وزیری تبدیل شد. حضور او در راس دولت در پاکستان، البته بدون پیامدهای داخلی نیست و همین دیروز، نمایندگان حزب تحریک انصاف که شاه محمد قریشی، وزیر خارجه دولت عمران خان را نامزد نخست‌وزیری کرده بود، در اعتراض به «تحمیل شهباز شریف» به پارلمان برای نخست‌وزیری از پارلمان استعفا دادند.
انتصاب شهباز شریف‌، یک چرخش در سیاست‌های داخلی و خارجی اسلام‌آباد به شمار می‌رود و در آینده، مناسبات پاکستان با کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی تغییر خواهد کرد. خود او در گفت‌وگویی گفته است که دوران جدیدی را شروع خواهد کرد و با بهبود اقتصاد کشور، شرایط زندگی مردم را تسهیل خواهد بخشید.
از نظر عقیدتی، عمران خان رویکردی ضد‌غرب داشته و از وقتی که موضوع جلسه رأی اعتماد مطرح شد، آن را توطئه‌ای آمریکایی می‌دانست. او می‌گفت که روابط خارجی‌اش‌ به‌خصوص روابطش با روسیه، باعث افزایش خصومت آمریکا با او شده است. او حتی با این بهانه که قدرت‌های خارجی، به‌دنبال تغییر رژیم در پاکستان هستند، در هفته گذشته باعث انحلال پارلمان شد و بعد از آنکه رأی اعتماد نگرفت هم گفت که آمریکا پشت پرده مسائل است. این رویکرد، در شرایطی که پاکستان به‌شدت به سرمایه‌گذاری‌ها و کمک‌های جهانی برای بهبود شرایط اقتصادی خود نیازمند است، از سوی مخالفان او با انتقاد همراه بود. شهباز شریف که برادر جوان‌تر نواز شریف، نخست‌وزیر پیشین پاکستان است، در حالی جانشین عمران‌خان می‌شود که صراحتا گفته در شرایط فعلی، داشتن رابطه خوب با آمریکا برای پاکستان حیاتی است. او اخیرا در یک مصاحبه، با رویکرد ضدآمریکایی عمران خان مخالفت کرده و گفته که وابستگی اقتصادی پاکستان به آمریکا آنقدر زیاد است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
شهباز شریف، احتمالا رویکرد مثبت عمران خان در قبال چین را با جدیت بیشتری پیگیری کند. او سال‌ها استاندار استان پرجمعیت پنجاب بوده است و همه از دوران مسئولیت او در آن مقطع، به نیکی یاد می‌کنند. او رویکردی عملگرا و معطوف به نتیجه داشت و در جذب سرمایه از چین بسیار فعال بود و پروژه‌های زیرساختی بزرگی را با کمک پکن به سرانجام رساند. او در این دوران نگاه سیاسی نداشت و مقامات چینی هم بارها از همکاری او تمجید کرده‌اند.
یک چالش بزرگ، نه فقط برای شهباز که برای هر نخست‌وزیر تازه‌ای در پاکستان، نحوه تعامل با هند، همسایه و رقیب قدرتمند این کشور است. این دو قدرت اتمی، 3 بار از زمان استقلال پاکستان در سال 1947با هم وارد جنگ شده‌اند و به‌خصوص در مورد کشمیر، با هم اختلاف نظر عمیقی دارند. او گفته است که خواستار صلح با هند است اما صلح با این کشور تنها درصورتی حاصل خواهد شد که مسئله کشمیر حل شود. هر دو کشور بر کشمیر، ادعای قلمرویی دارند.
به گزارش گاردین، شریف احتمالا در موضوع افغانستان هم تغییر رویکرد خواهد داد. طالبان، که حالا قدرت را در افغانستان به‌دست گرفته، پیش‌تر متحد پاکستان بود و از حمایت ارتش قدرتمند این کشور بهره می‌برد. اما در سال‌های اخیر، طالبان بیشتر به قطر نزدیک شده و حالا متحد اصلی این گروه، نه اسلام‌آباد که دوحه است. ارتش پاکستان که تعیین‌کننده سیاست‌های دفاعی، خارجی و هسته‌ای پاکستان است، در سال‌های اخیر اختلاف نظر بیشتری با طالبان پیدا کرده است. به‌خصوص اینکه تعدادی از نیروهایش را در حملاتی که در نزدیکی مرز مشترک دو کشور روی داده، از دست داده است. ارتش همچنین خواستار این است که طالبان بیشتر برای سرکوب گروه‌های افراطی تلاش کند. از آنجا که شهباز شریف، برخلاف عمران خان، رابطه گرم و خوبی با ارتش دارد، انتظار می‌رود رویکردش در مسئله افغانستان بیشتر منطبق با مواضع ارتش باشد.