سنت نامگذاری سال

مهدی سعیدی- کارشناس مسائل سیاسی

همزمان شدن آغاز سال نو و آغاز قرن جدید، نوروز امسال را متفاوت از سال‌های پیش کرده بود. این تفاوت آنگاه پررنگتر شد که پس از 2سال محدودیت کرونایی، فرصتی برای دید و بازدیدهای خانوادگی فراهم آمد و خانواده‌های ایرانی در شرایطی نسبتا امن درحالی‌که اکثریت آنها حداقل 2دوز واکسن را تزریق کرده بودند، به دیدار هم شتافتند و به دلتنگی‌ها پایان دادند.
سال جدید در قرن جدید می‌تواند سرآغاز مهمی برای پیشرفت و تحول ایران اسلامی نیز باشد. این نخستین نوروزی بود که رئیس‌جمهور دولت سیزدهم پیام آغازین آن را تقدیم ملت می‌کند و دولت نوپای انقلابی با انگیزه‌ای مضاعف سکاندار اداره کشور شده‌است تا بر مشکلات فائق آید و اتفاق‌های خوبی را برایمان رقم زند.
در این بین سنت نامگذاری سال توسط رهبر فرزانه انقلاب اسلامی دنبال و این‌بار نیز اولویتی اقتصادی برای سال جدید هدف‌گذاری شد تا توان کشور و همه قوا و دستگاه‌های مسئول کشور برای رسیدن به هدفی معین منسجم شود. معظم‌له امسال را با تمرکز بر مسئله مهم «تولید» نامگذاری کردند و تولید را کلید حل مشکلات اقتصادی کشور دانستند و به‌طورخاص بر 2مولفه مهم «اشتغال‌آفرینی تولید» و «دانش‌بنیان بودن تولید» تأکید داشتند.
درباره نامگذاری سال در ابتدا باید گفت که براساس قانون اساسی کشور، ترسیم و ابلاغ سیاست‌های کلی نظام و جهت‌گیری کشور برعهده رهبری نظام است. این وظیفه از راه‌های مختلف به اجرا درمی‌آید که سخنرانی‌ها، صدور احکام و ابلاغ‌ها، نامه‌نگاری‌ها و در پاره‌ای موارد، احکام حکومتی از این جمله‌اند. نامگذاری سال‌ها به تناسب ضرورت‌ها و شرایط کشور یکی دیگر از روش‌های ترسیم سیاست‌های کلی نظام محسوب می‌شود که مقام معظم رهبری در طول سال‌های اخیر بر این روش تأکید داشته‌اند. ایشان درواقع از میان همه‌ جهت‌گیری‌های مطلوب، یکی را در صدر اولویت‌ها قرار می‌دهند تا به‌عنوان نقشه ‌راه، در برنامه‌ریزی‌های مسئولان امر قرار گیرد.
این نامگذاری انتخابی سلیقه‌ای، شعاری نیست که برآمده از تشخیص فردی باشد، بلکه مبتنی بر منطقی انتخاب می‌شود که محصول توجه به چشم‌اندازها و سیاست‌های کلان و اسناد بالادستی کشور، بررسی تحولات و شرایط کشور و نظام بین‌الملل، مشورت با نخبگان و صاحب‌نظران کشور، شنیدن نظرات بدنه کارشناسی نظام و... است.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای نامگذاری سال‌ها، توجه دادن اذهان عمومی به مسائل مهم و ضرورت‌های نظام اسلامی و جامعه اسلامی است. این توجه می‌تواند ذهن‌ها را به سمت اولویت‌های امروز کشور متوجه کرده و استعدادها و خلاقیت‌ها را در این راستا شکوفا و اراده‌ها را برای تحقق آن مصمم کند و به‌واقع حداکثر توان نیروی انسانی کشور را به میدان عمل و خدمت درآورد. با چنین حضوری کارهای سخت، آسان و قله‌های دست‌نیافتنی، فتح خواهد شد.
دستاورد دیگر نامگذاری سال، بسیج امکانات کشور برای تحقق هدفی مشترک است؛ شرایطی که معمولا در وضعیت عادی امکان آن وجود ندارد و بخش‌های مختلف معمولا فهم‌های متفاوتی از اولویت‌ها دارند. با نامگذاری سال تفاهمی فراهم آمده و بخش قابل‌ملاحظه‌ای از امکانات برای رفع مشکلات مدنظر بسیج خواهند شد.
نکته قابل ملاحظه دیگر، اینکه شعار سال معیاری برای ارزیابی عملکرد یکساله نهادها و مسئولان کشور نیز هست. در پایان سال طبیعی است که هر دستگاه و مجموعه‌ای باید ارزیابی از عملکرد خود داشته باشد و یکی از شاخص‌های این ارزیابی میزان تلاش در جهت تحقق شعار سال خواهد بود؛ لذا انتظار آن است که دستگاه‌های ذیربط در پایان سال گزارشی از آنچه درراستای تحقق این مهم انجام شده ارائه دهند و در برابر ملت و رهبری پاسخگو باشند.
افکار عمومی و رسانه‌ها نیز باید در قبال شعار سال، مطالبه‌گری جدی و فراگیر خود را از مسئولان و مجموعه‌های مختلف داشته باشند تا مشخص شود عملکرد مسئولان کاملا تحت نظارت افکار عمومی است و ناکارآمدی‌های ایشان قابل چشم‌پوشی نخواهد بود. سخن آخر آنکه تأکید بر توجه همه‌جانبه کشور به مسئله «دانش‌بنیان کردن تولید» و «اشتغال‌زا کردن تولید» موضوعاتی نیست که ضرورت و اولویت آن محل مناقشه باشد و همه نخبگان کشور با گرایش‌های سیاسی متفاوت بر آن اجماع نظر دارند. مهم آن است که این هدف‌گذاری اولا دچار آفت شعارزدگی و اقدام‌های صوری نشود، ثانیا با بی‌عملی و فراموشی به حاشیه رانده نشود و ثالثا همه هوشمندی‌ها و توانمندی‌های این سرزمین مستعد برای تحقق آن در سال جدید و قرن جدید گردهم آیند تا شاهد روزهایی بهتر از دیروز باشیم.