بازی‌های توپ عیدانه

سعیده بقایی- پژوهشگر بازی و خانواده

بعد از آشوب‌ و هول و بی‌قراری اسفند، نوروز که می‌رسد زمان هم انگار کش می‌آید. از آن طرف، چشم را برهم می‌گذاری و می‌بینی همان زمان کشدار، خاصیت کشسانی هم داشت و دوباره 14فروردین می‌شود و روز از نو و روزی از نو. شاید اگر زمان‌ها باکیفیت شوند، جزو خاطرات قرار‌بگیرند و پررنگ‌تر در ذهن بمانند. نه بیهوده  و حوصله‌سربر شوند و نه قرار آدمی را بدزدند؛ بعضی دورهمی‌ها این خاصیت را دارند. اگر در کرونا دورهمی‌های گسترده از دست رفته‌اند، جمع‌های کوچک می‌توانند خاطراتی باکیفیت‌ به‌واسطه بازی‌ها رقم بزنند. بازی‌هایی که در این متن مرور می‌کنیم، با ابزار ساده‌ و دم‌دستی انجام می‌شود. لیوان‌ یک‌بار مصرف، کاغذ، قاشق و توپ کوچک احتمالاً در هر خانه‌ای وجود دارد. اگر 2تا 6نفر جمع باشید، می‌توانید بازی‌شان کنید؛ البته به‌شرطی که سن بازیکنان 5سال به بالا باشد. در این بازی‌های توپی، سرعت و دقت نقش ‌اساسی را ایفا می‌کند تا هیجان‌های مثبتی را به بازیکنان هدیه کند.

دلفین
در این بازی‌ قرار است با یک لیوان آب و توپ در نقش دلفین‌ها فرو بروید و بازی نمادین کنید. در بازی دلفین باید با یک لیوان آب و توپی که روی آن است و آن لیوان درست روی سرتان قرار دارد، مسیر توافقی را طی کنید و سر و صورت و لباس‌تان خیس آب نشود. پس به تعداد نفرات بازیکن، لیوان‌ها را آماده کنید و تعداد بیشتری توپ نیز در دسترس بگذارید. هر بازیکن یک عدد لیوان پر از آب را روی سر خود قرار داده و یک توپ روی سطح آب می‌گذارد.  او باید مسیر را جوری طی کند که لیوان یا توپ نیفتد. درست است که هرکس بتواند این لیوان آب را به سلامت به سرمنزل مقصود برساند برنده است، ولی زمان هم مهم است. پس هرکس بتواند در کمترین زمان ممکن، لیوان آب و توپ را به نقطه انتها برساند، برنده بازی است. در این بازی چون زمان مهم است، با مهارت سرعت سروکار داریم و به این خاطر که باید مسیری درست طی شود، قدرت تمرکز و حفظ تعادل مطرح است. دلفین چون جزو بازی‌های آبی و مسافتی است، مناسب آپارتمان نیست و بهتر است در فضای باز انجام شود.

فوت‌فوتک
در این بازی هرکس فوت متناسب‌تری داشته باشد، امتیاز بیشتری می‌گیرد. فوت متناسب یعنی فوتی که بتواند توپی را از روی لیوان آبی به لیوان آب بعدی جابه‌جا کند. این فوت مهم است که نه آن‌قدر ضعیف باشد که توان جابه‌جاکردن توپ را نداشته باشد نه آن‌‌قدر قوی باشد که توپ را آن‌طرف‌تر از لیوان روبه‌رویی پرتاب کند یا مثلاً لیوان‌ها را به لرزه درآورد؛ همان که گفتیم: متناسب باشد. هدف بازی این است که بازیکنان بتوانند به‌کمک فوت خود توپ را از سطح لیوان پرآب که مقابلشان قرار گرفته است، به درون لیوان روبه‌رویی بیندازند.  برای این کار، ابتدا به‌تعداد بازیکنان، مثلاً 5عدد لیوان پر از آب را روی سطح میز قرار داده و روی سطح آب هر لیوان، یک عدد توپ می‌گذاریم و 5عدد لیوان پر از آب دیگر را با فاصله، روبه‌روی لیوان‌های قبلی قرار می‌دهیم. حالا همه 5بازیکن تلاش می‌کنند با یک فوت، توپ مقابل‌شان را به لیوان مقابل منتقل کنند. هر بازیکن که موفق می‌شود باید توپ جدیدی را امتحان کند. در نهایت، بازیکنی برنده است که تعداد بیشتری توپ‌ را به لیوان‌های مقابل منتقل کرده باشد. در این بازی هم زمان مهم است. مدت‌زمان را برحسب شرایط با بازیکنان توافق کنید؛ مثلاً یک دقیقه.

تا ثریا
این بیت را که شنیده‌اید: خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج. بازی تا ثریا یک بازی با توپ و لیوان است که هدف آن سـاخت بیشترین ارتفاع یا بیشترین طبقه لیوانی است. کج‌رفتنش هم قبول است. برای انجام این بازی به چند توپ کوچک و چند لیوان یک‌بار مصرف نیاز دارید. برای شروع بازی ابتدا یک عدد لیوان را در دست بگیرید و یکی از توپ‌ها را روی میز یا زمین بزنید. هنگامی که توپ به هوا برمی‌گردد، باید با لیوان، مکان توپ را شناسایی کنید تا بتوانید لیوان را درست زیر توپ بگیرید تا توپ درون لیوان قرار بگیرد. حالا داخل لیوان شما یک توپ کوچک قرار گرفته است. لیوان بعدی را روی توپ داخل لیوان قبلی بگذارید و مجدداً یک عدد توپ را روی میز یا زمین بزنید. هنگامی که توپ به هوا برمی‌گردد، با تخمین جای توپ، لیوان‌ها را زیر توپ گرفته تا توپ بعدی وارد لیوان جدید شود. به همین ترتیب، با لیوان‌های بعدی و بعدی ادامه دهید تا مشخص شود هر بازیکن می‌تواند چند طبقه لیوان و توپ بسازد و تعادل برج لیوانی را حفظ کند. در این بازی، بازیکنی برنده است که بتواند تعداد بیشتری توپ و لیوان را روی سر هم سوار کرده و تعادل آنها را حفظ کند؛ کسی که توپ و لیوان‌هایش تا ثریا کج رفته باشد. این بازی به‌شدت نیازمند قدرت تمرکز پایدار، هماهنگی چشم و دست، سرعت پردازش و واکنش و حفظ تعادل است. همچنین با به‌کارگیری دقت و توجه، به مهارت تخمین کمک می‌کند. این بازی علاوه بر فضای باز، مناسب فضای آپارتمانی هم هست.

پیشنهاد
توپ تو لیوان
این بازی را به‌راحتی می‌توانید در آپارتمان انجام دهید و حسابی سرگرم شوید، بی‌آنکه صدای همسایه پایینی‌تان دربیاید. کافی‌است چند لیوان سبک (مثل لیوان یک‌بار مصرف یا پلاستیکی)، تعدادی توپ تخم‌مرغی یا توپ کوچک و سبک، چند نی یا لوله‌های بلند دستمال کاغذی، چسب نواری و یک میز داشته باشید. لیوان‌ها را به یک سر میز بچسبانید، خودتان و رقبایتان در سر دیگر میز روی زمین بنشینید. حالا توپ‌ها را با نی به سمت لیوان‌های‌تان فوت کنید. این کار را می‌توانید با لوله‌های دستمال‌کاغذی هم انجام دهید. توپ‌ها باید در لیوان شما بیفتند و هر کسی زودتر تعداد بیشتری توپ به داخل لیوانش افتاد، برنده است. این بازی در کنار افزایش قدرت تمرکز، هماهنگی اعضای بدن و البته دیافراگم شما را هم تقویت می‌کند.