آلودگی، ایست قلبی را دو برابر کرد

معصومه حیدری پارسا/ خبرنگار:

تنگی نفس و سرفه‌های مکرر همراه با درد قفسه سینه، سوزش چشم، آبریزش چشم، سردرد، احساس سوزش وجه مشترک همه کسانی است که این روزها مهمان ویژه اورژانس بیمارستان‌های پایتخت هستند. در گوشه و کنار شهر هم کافی است چشم بگردانید از کوچک و بزرگ تا زن و مرد افرادی را می‌بینید که با ماسکی که به‌صورت خود زده‌اند، از آلودگی این روزهای هوای شهر رنج می‌برند. بررسی میدانی خبرنگار همشهری هم در مراجعه به اورژانس بیمارستان‌هایی مانند شریعتی، امام خمینی (ره) و مسیح دانشوری و طرفه، گویای افزایش تعداد مراجعه بیماران ناشی از آلودگی هواست.

چند روز در ‌ماه می‌توانم مرخصی بگیرم؟  پایتخت درچند روز اخیر با افزایش آلودگی هوا مواجه شده است به‌طوری‌که میانگین شاخص کیفی هوای تهران با میانگین 14.7 در وضعیت بسیار ناسالم قرارگرفت. مروتی 43ساله که با شکایت درد در ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس به بیمارستان امام خمینی (ره) مراجعه کرده، می‌گوید: پس از انجام آزمایش‌ها علت بیماری‌ام آلودگی هوا تشخیص داده شده است. پزشکان می‌گویند گردوغبار هوا وضعیت را برایم بدتر خواهد کرد و باید از منزل خارج نشوم، این در حالی است که مگر چند روز در ‌ماه می‌توانم مرخصی بگیرم و در خانه بمانم؟ حقانی، از متخصصان طب اورژانس بیمارستان امام خمینی در این‌باره می‌گوید: تعداد مراجعان به‌خصوص بیماران با سابقه بیماری قلبی و ریوی در روزهای آلوده 10 تا 15درصد افزایش داشته است. البته باید توجه کرد که تأثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف، متفاوت است و می‌تواند با نشانه‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا هم خود را نشان دهد.

مسئولان به دانشجو‌ها هم فکر کنند غفاری، دانشجویی که در میدان انقلاب به اورژانس سیار مراجعه کرده است هم می‌گوید: دانشجوی سال دوم هستم و 4روز در هفته کلاس دارم این رفت‌وآمد سبب شده شدیدا دچار تنگی نفس شوم. حدود یک هفته‌ای است این درد را تحمل کردم اما امروز دیگر نتوانستم صبر کنم و بین کلاس‌هایم به اینجا مراجعه کردم و برایم اکسیژن‌تراپی کرده‌اند. ‌ای کاش مسئولان فکری برای این موضوع کنند. به‌خصوص برای دانشجوهایی که در مرکز شهر در تردد هستند و هیچ‌گاه تعطیلی آلودگی هوا شامل حالشان نمی‌شود.

مشکلات روحی ناشی از آلودگی هوا بیمارستان قلب شریعتی جایی که معمولا مراجعانش مبتلایان به بیماری‌های قلبی هستند، از همیشه شلوغ‌تر است. سمانه که همراه مادرش به بیمارستان آمده است، می‌گوید: در این دو‌ماه اخیر شاید به تعداد انگشتان دست حال مادرم خوب بوده است. ناراحتی قلبی‌اش نسبت به سال گذشته تشدید شده است. حتی برای یک پیاده‌روی و خرید معمولی هم نمی‌تواند از خانه خارج شود و این موضوع سبب شده از نظر روحی و روانی هم دچار آسیب شود.

از رفت‌وآمد غیرضروری خودداری کنید بخش اورژانس بیمارستان شهید رجایی هم در دومین روز آلوده مملو از افرادی است که ماسک به‌صورت‌شان دارند و از آلودگی هوای شهر رنج می‌برند. محمد می‌گوید: تنگی نفس و سرفه‌های مکرر همراه با درد قفسه سینه به‌شدت آزارم می‌دهد. وی ازجمله افرادی است که سابقه هیچ‌گونه بیماری نداشته است ولی پزشکان به او گفته‌اند باید بستری شود. شهروند دیگری که در محل کارش ازحال رفته و توسط اورژانس به این بیمارستان آمده است، می‌گوید: بعد از آوردن به بیمارستان قرار گرفتن در محیط آلوده را علت بیماری‌ام تشخیص داده‌اند و بعد از مداوا و تجویز دارو از من خواسته‌اند که در این چند روز که هوا آلوده است، در محیط ناسالم نباشم و خانه بمانم. یکی از مسئولان بخش اورژانس این بیمارستان درباره آمار مراجعان می‌گوید: در پاییز امسال و به‌خصوص در 2هفته اخیر شاهد حضور مراجعه‌کنندگان بیشتری بوده‌ایم. علاوه بر بیمارانی که سابقه بیماری قلبی و ریوی داشتند، افراد عادی هم به اینجا مراجعاتشان بیشتر شده است. درحالی‌که سابقه هیچ نوع بیماری نداشته‌اند. وی می‌گوید: ضمن اینکه صبح‌ها و شب‌ها تعداد مراجعان ناشی از آلودگی هوا همواره بیشتر شده است و این به‌دلیل رعایت‌نکردن مردم به توصیه‌های مسئولان و تردد در مراکز شلوغ و آلوده است. ما در این چند روز تعداد قابل توجهی را به‌دلیل آلودگی هوا بعد از انجام آزمایش‌ها و چکاپ بستری کرده‌ایم. او استفاده از ماسک را در این روزها به مردم توصیه کرده و می‌گوید: مردم توصیه‌ها را جدی بگیرند و از رفت‌وآمد غیرضروری خودداری کنند.

روزهای بحرانی برای بیماران  شاکری هم که به بیمارستان طرفه در بهارستان مراجعه کرده است، می‌گوید: چند روزی است که سردرد و تهوع دارم. امروز برایم نفس کشیدن بسیار سخت بود و بعد از اینکه از دانشگاه برگشتم، دچار تنگی نفس شدید شدم و با 115 تماس گرفتم که به‌دلیل اینکه تشخیص دادند باید در بیمارستان مراحل درمانم پیگیری شود، به اینجا آمدم. دکتر انتشاری پزشک متخصص طب اورژانس این بیمارستان می‌گوید: واکنش‌های آلرژیک ازجمله عوارض کوتاه‌مدت آلودگی هواست و باید توجه کرد که بنا به دلایل مختلف کودکان بیش از بزرگسالان در معرض خطر آلودگی هوا قرار دارند؛ چراکه کودکان و شیرخوارگان با سرعت بیشتری نفس می‌کشند و این باعث افزایش تماس با مواد آلوده‌کننده هوا می‌شود.  از سوی دیگر کودکان بیش از بزرگسالان در محیط آزاد به‌سرمی‌برند. انتشاری به مردم توصیه کرد که در روزهای بحرانی آلودگی هوا تا حد امکان از تردد در محدوده‌های مرکزی و پرترافیک شهر اجتناب کنند. در عین حال افراد مسن یا افرادی که دارای بیماری‌های قلبی، ریوی نظیر آسم، برونشیت مزمن و نارسایی قلبی هستند، از خروج از خانه اجتناب کنند. وی افزود: همچنین افراد دارای زمینه آلرژی‌ها و حساسیت و آسم، مشکلات ریوی باید توجه بیشتری در روزهای آلوده داشته باشند به‌گونه‌ای که در روزهایی که آلودگی هوا در شرایط اضطرار قرار دارد، در فضای باز به‌ویژه در مکان‌های پرتردد و مرکز شهر که آلودگی هوا بیشتر است، رفت‌وآمد نکنند. البته افراد دارای زمینه حساسیت‌های تنفسی، آسم و آلرژی دارای علائمی نظیر تنگی‌نفس، گرفتگی‌صدا، سرفه و خس‌خس سینه هستند درصورت تردد در هوای آلوده علائم بیماری آنها تشدید خواهد شد. وی تأکید کرد: نوشیدن مایعات را در زمان آلودگی هوا افزایش دهید و آب و مایعات ساده مصرف کنید. همچنین هر شب دوش بگیرید و از دستگاه بخور و حمام بخار برای رفع علایم ناشی از آلودگی استفاده کنید.

آلودگی هوا، بیماری را تشدید می‌کند اینجا در شمال تهران و یکی از خوش آب ‌و هواترین مناطق پایتخت برای بسیاری از مردم ایستگاه آخر است. آنها در این روزهای آلوده با نفس‌های تنگ به بیمارستان می‌آیند و همچنان با حال بد از آن بیرون می‌روند. بعد از یک سربالایی تند که به باغی تاریخی با درختانی سر به فلک کشیده می‌رسد، وارد بیمارستان مسیح دانشوری می‌شوم. صادق، راننده تاکسی که روز گذشته به‌دلیل مشکلات تنفسی در این بیمارستان بستری شده است، می‌گوید: تا این سن که پنجاه و چند سالگی را تجربه کرده‌ام لب به سیگار و دود نزده‌ام. با این حال چند روزی است که نفس کشیدن برایم سخت شده است. پزشکان به من گفته‌اند بخشی از ریه‌ام تغییر شکل داده و آسیب دیده و آلودگی هوا این روند را تشدید کرده است. می‌گویند باید با همین ریه معیوب تا آخر عمر زندگی کنم. در گوشه‌ای دیگر از بیمارستان پدری میانسال در کنار پسر جوانش ایستاده است. پسر گاهی ناله خفیفی می‌کشد. نای حرف‌زدن هم ندارد. پدر می‌گوید: 2سال قبل پیوند ریه شده است و هوا که آلوده می‌شود، باید بستری‌اش کنیم. از ابتدای پاییز 10روز هم بیرون نرفته و این در حالی است که دانشجوست و با این وضعیت کلی از درس‌هایش عقب افتاده است.

توصیه‌های اورژانس به شهروندان  سخنگوی اورژانس کشور از افزایش مراجعه بیماران به اورژانس بیمارستان‌ها ناشی از آلودگی هوا به همشهری خبر داده و می‌گوید: براساس اعلام آمار مراجعات به اورژانس بیمارستان‌ها به‌علت مشکلات تنفسی و ریوی ناشی از تنفس در هوای آلوده در روزهای آلوده به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین مقایسه مراجعات روز یکشنبه 19آذرماه که شاهد هوای پاک بودیم با یکشنبه 26آذرماه نشان می‌دهد موارد ایست قلبی دوبرابر شده است. البته نمی‌توانیم همه این موارد را صرفا به آلودگی هوا ربط دهیم اما آلودگی هوا می‌تواند تشدید‌کننده این موارد باشد یا بحث تنگی نفس در همین روز 4درصد رشد داشته است، درد قفسه سینه و مشکلات قلبی هم از 8درصد تا 40درصد، مراجعات 16درصد و انتقال به بیمارستان 20درصد افزایش پیدا کرده است. مجتبی خالدی ادامه داد: این در حالی است که استقرار آمبولانس و اتوبوس‌آمبولانس در میادین مهم شهر به‌صورت زمینی است و در جاهایی که امکان تردد خودرو وجود ندارد به‌خصوص درمرکز شهر استقرار موتور آمبولانس‌ها در دستور کار قرار داده‌ایم که البته توزیع ماسک و اقدامات درمانی و در نهایت انتقال به مراکز درمانی را انجام می‌دهند. همچنین در اورژانس‌های بیمارستانی هم با توجه به طرح تحول سلامت در تمامی بیمارستان‌های دولتی، متخصص مقیم وجود دارد که در زمان آلودگی اقدامات سریع‌تر را برای بیماران انجام می‌دهد.