تبدیل هنر اعتراضی به هنر انقلاب

کیانوش معتقدی- نمایشگاه‌گردان نمایشگاه «آینه در آینه»

ایده اصلی این نمایشگاه یک بررسی تاریخ نگارانه از مقطع مهمی از تاریخ هنر ایران است. شکل‌گیری هنر نقاشی اعتراضی که قبل از انقلاب نمونه‌هایی از آن در آثار هنرمندان مختلف دیده می‌شود و تحولاتی که در کار هنرمندان نقاش اتفاق می‌افتد، در این مجموعه قابل‌بررسی است. هنر اعتراضی که زیرمجموعه‌ای از هنر اجتماعی است در جریان یک رویداد مهم تاریخی، تبدیل به جنبش هنر انقلاب می‌شود و بیشتر هنرمندان در عرصه‌های مختلف با همت خود تلاش می‌کنند این تحول عظیم را در آثار خود بازتاب دهند. ایده نقاشی انقلابی تا یکی،دو سال بعد ادامه پیدا می‌کند و با عنایت به اینکه بلافاصله وارد جنگ تحمیلی می‌شویم، تبدیل به گفتمان جنگ می‌شود. این یک مقطع مهم از تاریخ هنر ایران است که تلاش کردیم گزینشی از مهم‌ترین آثار آن انجام دهیم و این نمایش شامل مهم‌ترین آثاری است که از این دوره تاریخی به جامانده است. یکی از نقاط قوت این نمایشگاه که به آن افتخار می‌کنم وجود آثاری است که شاید بیشتر از ۴۰ سال دیده نشده است. سال ۵۸ بعد از بازگشایی موزه هنرهای معاصر تهران، نمایشگاهی از آثار هنرمندان در آن مقطع برگزار شد و سپس آثار به گنجینه رفت و دیگر دیده نشد. دیدن این آثار و کیفیت بیان هنری، نوع نگاه و اکسپرسیو روایی آنها می‌تواند برای نسل امروز بسیار جالب باشد. خوانش ما مبتنی بر مسیر تاریخ هنر و با عرضه اسناد تاریخی است و به این علت تلاش شد در کنار نقاشی‌ها از رسانه‌های دیگری مثل عکاسی، پوستر و حتی موسیقی انقلاب استفاده شود تا یک تصویر نسبتاً جامع از اتفاقات، رویدادها و ارتباط آن با هنر عرضه شود. تلاش شده است این خوانش بر مبنای یک روایت منصفانه عرضه شود اما طبیعی است که خوانش‌های دیگری هم می‌تواند وجود داشته باشد. در این مجموعه به بخشی از آثار نادیده نیم‌قرن اخیر پرداخته شده است و امیدوارم مخاطبان بعد از دیدن این نمایشگاه یک تصویر جذاب از این تحولات هنری در ذهن خود داشته باشند.