فناوری
فرهنگسازی هوش مصنوعی برای زندگی ایرانی
کارشناسان در نشستی که با حمایت شهرداری تهران برگزار شد به بررسی راهکارهای فرهنگسازی در حوزه هوش‌مصنوعی برای رفع نگرانی‌های مردم پرداختند
عمادالدین قاسمی‌پناه، روزنامه‌نگار
هوش مصنوعی از حوزه‌های جذاب در تکنولوژی است. در عین حال، این تکنولوژی این قابلیت را دارد که زندگی مردم را در حوزه‌های گوناگون ازجمله آموزش، سلامت، حمل‌ونقل، امنیت و کسب‌وکار تسهیل کند. یکی از موضوعات مهم در این حوزه، فرهنگسازی و توجه دادن مردم به مزایای هوش مصنوعی در زندگی و برطرف کردن دغذغه‌های آنهاست. به‌گفته رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نصر اکنون حدود 200 تا 500 شرکت را می‌توان در کشور شناسایی کرد که بخشی از آنها به‌طور اختصاصی در این حوزه فعال هستند و برخی، بخشی از فعالیت‌شان مربوط به حوزه هوش مصنوعی است.
به تازگی یک دورهمی با حضور فعالان این حوزه برگزار شده که تمرکز خود را بر این حوزه قرار داده است. این دورهمی تلاش کرد که دستاوردهای هوش مصنوعی در سبک زندگی ایرانی و اسلامی را بررسی کند. همچنین این دورهمی قرار است که به‌طور ماهانه برگزار شود و جلسه بعدی آن در اسفند ماه خواهد بود. برگزارکنندگان این دورهمی که هربار یک میزبان دارد، تلاش می‌کنند درصورت مهار و فروکش کرونا، آن را به‌صورت حضوری برگزار کنند. در دورهمی اخیر شهرداری تهران و کارشناسان پروژه تهران هوشمند حضور فعالی داشتند.
هوش مصنوعی در زندگی
سجاد حسینی، دبیر دورهمی فعالان حوزه هوش مصنوعی و مدیر کانون دورهمی‌های ایران در گفت‌وگو با همشهری درباره ملموس بودن هوش مصنوعی در زندگی مردم و ارتباط آن با این دورهمی می‌گوید: «ما در این دورهمی، فعالان هوش مصنوعی را دور هم جمع کردیم تا آنها نگرش و دیدگاه خود را نسبت به ارائه محصولات نتیجه‌محور، یعنی به‌عنوان دستاورد و نه به‌عنوان یک پلتفرم، ارائه دهند. به‌عبارت دیگر، مردم طی این دورهمی‌ها مشاهده می‌کنند که این محصولات در زندگی آنها حضور دارند و تأثیرگذار هستند. مثلا در حمل‌ونقل این اتفاق از طریق تاکسی‌های اینترنتی افتاده است.»
حسینی همچنین با اشاره به اینکه بعضی از فعالان حوزه هوش مصنوعی در این دورهمی، گزارش‌های خود را هم در این حوزه ارائه کردند، ادامه می‌دهد: «به‌عنوان مثال، همراه اول از چت بات خود صحبت کرد یا آقای توکلی از «تهران هوشمند» درباره برنامه تهران هوشمند و هوش مصنوعی در سبک زندگی صحبت کرد.»
به‌گفته او «این جلسات به‌صورت ماهانه برگزار می‌شود و سعی می‌کنیم اقدام به شبکه‌سازی کنیم تا فعالان حوزه هوش مصنوعی هر ماه دورهم جمع شوند. درواقع ما به‌دنبال توسعه بازار فعالان این حوزه هستیم و سعی می‌کنیم آنها با هم گفت‌وگو کنند تا به بلوغ لازم برسند.»
حسینی این دورهمی را تلنگری به فعالان این اکوسیستم می‌داند تا آنها به این پرسش فکر کنند که فعالیت هایشان تا چه میزان در زندگی مردم عینیت یافته است.
جذابیت و نگرانی هوش مصنوعی
هوش مصنوعی در عین جذابیت، نگرانی‌هایی را هم به همراه دارد. دبیر دورهمی فعالان حوزه هوش مصنوعی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان در این حوزه فرهنگسازی کرد تا نگرانی‌های مردم رفع شود و به این حوزه اقبال نشان دهند، می‌گوید: «در این حوزه بحث ابزارها مطرح است و این ابزارها باید بومی شوند. وقتی بسیاری از پلتفرم‌های هوش مصنوعی روی گوگل خدمات می‌دهند، موضوع حریم خصوصی مفهوم چندانی ندارد. در واقع پلتفرم‌های ما باید بومی شوند تا اطلاعات از کشور خارج نشود.»
حسینی با اشاره به اینکه در بحث فرهنگسازی ما در مورد کودکان و نوجوانان در حال فعالیت هستیم تا آنها با فضای هوش مصنوعی آشنا شوند، معتقد است که هرچقدر مردم به‌صورت عینی مشاهده کنند که هوش مصنوعی، مشکلی را در زندگی آنها برطرف می‌کند، نسبت به آن اقبال نشان می‌دهند. به‌گفته او «مثلا تاکسی‌های اینترنتی اطلاعات رفت‌وآمد مردم را جمع‌آوری می‌کند، اما از آنجا که این سرویس بومی است و نیاز مردم رفع می‌شود، مشکلی با این موضوع ندارند. یا بعضی از فروشگاه‌های اینترنتی تا حدودی سبد خرید افراد را رصد می‌کند، اما چون نیاز مردم را برآورده می‌کند، مردم واکنش منفی نسبت به آن ندارند.»
حسینی نتیجه می‌گیرد که «اگر سرویس‌های دیگر هم نیاز مردم را برآورده کنند، از آنجا که این اطلاعات از کشور خارج نمی‌شود، مردم در عمل و به‌تدریج نسبت به هوش مصنوعی گرایش پیدا می‌کنند.»
تجاری‌سازی محصولات
دبیر دورهمی فعالان حوزه هوش مصنوعی یکی از اهداف برگزاری این جلسات را توسعه بازار عنوان می‌کند.
حسینی در ابتدا به این موضوع اشاره می‌کند که «درنظر داریم مجموعه‌های بخش خصوصی را به هم وصل کنیم تا بتوانند نیازهای یکدیگر را برآورده کنند. ممکن است شرکتی در حوزه خاصی فعالیت کند که می‌تواند نیاز شرکتی دیگر را که در حوزه‌ای دیگر فعال است، اما نیاز به تخصص شرکت اول دارد، برآورده کند.»
حسینی موضوع دوم در تجاری‌سازی را ارتباط این شرکت‌ها با حاکمیت می‌داند. به‌گفته او «به‌عنوان مثال، اگر نیروی انتظامی، اپراتورها، شرکت پست، شهرداری یا نهادهای دیگر که در این حوزه پروژه‌هایی دارند، می‌توانند از محصولات شرکت‌های حوزه هوش مصنوعی استفاده کنند.»
دبیر دورهمی فعالان حوزه هوش مصنوعی همچنین می‌گوید: «سومین نکته این است که هدف ما از شبکه‌سازی ارتباط این شرکت‌ها با عموم مردم است. ما در حوزه‌های دیگر هم در حال شبکه‌سازی هستیم. به‌عنوان مثال، در حوزه مدارس، می‌توان محصولاتی را که در حوزه آموزش کاربرد دارد، به مدارس ارائه کرد.»
حسینی بخش چهارم را فعالیت در حوزه بین‌الملل می‌داند و ادامه می‌دهد: «ما سعی می‌کنیم با ایجاد اتاق‌های اس.آر.ایکس و دفاتر بازرگانی پلی را بین شرکت‌ها ایجاد کنیم تا محصولات آنها به نحو مناسب‌تری در بازار بین‌الملل عرضه شود.»
