ارزیابی مدرسهای
مدارس همانطوری که کارشان پرورش و شکوفایی استعداد دانشآموزان است، در برقراری آرامش روانی، نشاط، سلامت روح و جسم آنان یا برعکس، افسردگی و گوشهگیری آنها نیز دخیلند. سلامت روان هم صرفا نبود افسردگی و اضطراب در دانشآموزان نیست.
بلکه نبود حالتهای مطلوب روانی هم نشانهای از اختلال است، حالتهایی مثل قدرت تصمیمگیری، لذت بردن از فعالیتهای روزمره، احساس شادی، عزت نفس، توانایی تمرکز روی کارها و... معیارهای دیگری هستند که باید در سنجش سلامت روان درنظر گرفته شوند. آموزش و پرورش هم طی سالهای اخیر برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، مجموعهای نظام یافته از خدمات و برنامهها مانند غربالگری، آموزش، توانمندسازی و حمایتهای روانی اجتماعی در قالب طرحی به نام نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانشآموزان) را اجرا کرده است که در این طرح مراقبت اجتماعی از دانشآموزان، حول محورهای خانواده، مدرسه و جامعه انجام میشود. در طرح نماد معلمها، دانشآموزان و والدین آنها با شرکت در دورههای آموزشی در برابر آسیبهای اجتماعی توانمند میشوند و پس از آن هم اواسط سال تحصیلی دانشآموزان مورد غربالگری قرار میگیرند. به این ترتیب که خود دانشآموز، والدین او و معلمی که بیشترین ارتباط با دانشآموز را دارد در این غربالگری شرکت کرده و با پاسخ دادن به سؤالات استانداردی که از طریق سامانه پرسیده میشود، وضعیت کلی دانشآموز مشخص میشود. در طرح نماد دانشآموزان و خانواده هایشان از نظر شاخصهایی مثل فقر، خشونت، کودک آزاری، خودکشی، اعتیاد، فضای مجازی و... ارزیابی میشوند. خوشبختانه آنطور که مسئولان اداره کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش میگویند، امسال ۲۰هزار مدرسه تحت پوشش برنامه ملی «نماد» قرار گرفتهاند و تعداد دانشآموزان زیر پوشش این طرح، امسال از یکمیلیون به ۵میلیون نفر افزایش یافته است.
همچنین اکنون ۱۲هزارو۹۰۰ مشاور، در کشور مشغول فعالیت هستند و به ازای هر ۱۵دانشآموز یک ساعت مشاوره در هفته انجام میشود؛ بهعبارتی به ازای هر ۳۵۰دانشآموز یک نیروی مشاور وجود دارد.
البته با یک حساب سرانگشتی معلوم میشود که تعداد مشاوران نسبت به دانشآموزان کم است و این تعداد باید افزایش پیدا کند اما این امیدواری وجود دارد که با اجرای این طرح و اهمیت به سلامت روان دانشآموزان، حجم مشکلات و آسیبهای اجتماعی در بین قشر نوجوان کاهش پیدا کند.