ملاقات در شرق، با هدف مقابله با غرب
روسای جمهور روسیه و چین، پیش از افتتاح رسمی المپیک زمستانی پکن و در میانه بحران فزاینده مسکو با غرب، با هم ملاقات کردند
شی جین پینگ رئیسجمهور چین، در 2سال گذشته بهخاطر پروتکلهای سخت کرونایی، با هیچ رهبری دیدار نکرده بود اما روز جمعه، احتیاط را کنار گذاشت و در حالی از ولادیمیر پوتین همتای روس خود به گرمی میزبانی کرد که مسکو، در میانه یکی از بدترین بحرانهای چند سال اخیر خود با غرب است.
بهگزارش الجزیره، پوتین در این ملاقات، از روابط «بیسابقه» کشورش با چین، آن هم در دورانی که تنشهایی با غرب بر سر اوکراین و دیگر مسائل در حال اوجگیری است، تمجید کرده است.
2رهبر در بیانیهای مشترک، بر حمایت از سیاستهای خارجی یکدیگر، ازجمله حمایت روسیه از موضع چین درباره تایوان، تأکید کردند و به همفکری درباره دیگر مسائل امنیتی اشاره کردند. هر 2کشور، از ائتلاف امنیتی استرالیا، انگلیس و آمریکا ابزار نگرانی کردهاند.
2رهبر به منتقدانی پیوستهاند که مخالف نفوذ منفی آمریکا، هم در اروپا و هم در منطقه آسیا پاسیفیک هستند و با «گسترش بیشتر ناتو» که از نظر آنها رویکردی متعلق به «دوران جنگ سرد» است مخالفت کردهاند.
چین در مناقشه روسیه با قدرتهای ناتو بر سر اوکراین، با صراحت بیشتری از روسیه حمایت میکند. با این حال کارشناسان میگویند این حمایت به این معنی نیست که پکن از بروز درگیری در اوکراین حمایت میکند چون چین روابط بسیار خوبی با کییف دارد و علاوه بر آن، اوکراین یکی از شرکای اصلی چین در پروژه «کمربند و راه» در شرق اروپاست.
ملاقات شی و پوتین، در شرایطی که شکاف بین روسیه و چین با غرب بیشتر میشود، نشانهای از نزدیکی بیشتر این دوکشور است. هر دورهبر، در سالهای اخیر، با آمریکا روابط تلخی داشتهاند و حالا میخواهند جبهههای مشترک در مقابل واشنگتن و متحدانش تشکیل دهند. پکن تا آنجا پیش رفته که این سیگنال را به مسکو داده که اگر توسط آمریکا و متحدانش تحریم شود، حاضر است به این کشور کمک اقتصادی کند.
غرب، مسکو را متهم میکند که هدفش از تجمع 100هزار نیرو پشت مرزهای اوکراین، حمله به این کشور است. با این حال روسیه این ادعا را رد میکند و میگوید که نگرانیهای امنیتی دارد و رفتارهای غرب را تحریکآمیز خوانده است. وانگ یی، وزیر خارجه چین، پنجشنبهگفته است که این نگرانیها مشروع است و باید جدی گرفتهشوند و به آنها رسیدگی شود.
شی، تقریبا در 2سال اخیر در هیچ نشست حضوری با رهبران دنیا شرکت نکرده و بهخاطر قوانین سفت و سخت مربوط به دوران کرونا، از کشورش خارج نشده است. او البته قبل و بعد از افتتاحیه المپیک، با بیش از 20رهبر خارجی ملاقات خواهد کرد. برگزاری المپیک زمستانی، که از سوی چینیها یک پیروزی در جنگ نرم خوانده میشود، بدون حاشیه نبوده و دیپلماتهای غربی، آن را بهخاطر مسائل حقوق بشری تحریم کردهاند. با این حال پوتین نخستین رهبر خارجی بود که اعلام کرد در مراسم افتتاحیه شرکت میکند. او در یک گفتوگوی تلفنی در انتهای پاییز، همتای چینی خود را «دوست عزیز» خوانده بود. او طی مقالهای در یک روزنامه چینی، از اهمیت روابط 2کشور نوشته و گفته است که تحریم افتتاحیه المپیک از سوی برخی کشورها بهخاطر منافع خودخواهانه آنها، به سیاسی کردن بیشتر ورزش منجر میشود و از این کار انتقاد کرده است.
علاوه بر مسئله اوکراین و دیگر نگرانیهای امنیتی، 2رهبر بر سر تجارت با هم مذاکره کردهاند. پوتین گفته است که کشورش قراردادی را آماده میکند که براساس آن، روسیه صادرات گاز خود به چین را از طریق یک خط لوله جدید، به 48میلیارد مترمکعب در سال افزایش خواهد داد. پوتین همچنین گفته است که میخواهد تجارت بین 2کشور به حجم 200میلیارد دلار در سال برسد. حجم تجارت دوجانبه روسیه و چین در سال2021 میلادی، 140میلیارد دلار بوده است.
به گزارش رویترز، در این سفر 15توافقنامه بین 2کشور امضا میشود با این حال، محور اصلی تجارت 2کشور، خرید و فروش گاز است. چین، بعد از اروپا، بزرگترین مشتری روسیه است و روسیه در سال2021، بهعنوان سومین تامینکننده گاز چین، 5درصد تقاضای این کشور را تامین کرده است. روسیه همچنین بعد از عربستان سعودی، بزرگترین صادرکننده نفت به چین است و 15.5درصد از واردات چین از این کشور است.
این 2کشور بارها گفتهاند که میخواهند نقش جهانی پول ملی خود را تقویت کنند و از وابستگی به دلار آمریکا دور شوند. 2کشور، در سالهای اخیر به واحد پول ملی یکدیگر اهمیت زیادی دادهاند و روسیه بخشی از ذخایر ارزی خود را به یوان، واحد پول چین نگهداری میکند. هم مسکو و هم پکن به فکر سیستمهای جانشین سوئیفت، شبکه جهانی پرداخت پول، که آمریکا بر آن تسلط زیادی دارد هستند.