جشنواره دورزدن پروتکل‌ها

مریم سرخوش- روزنامه‌نگار

اومیکرون، رکورد افزایش بستری در هفته دوم 5پیک قبلی کرونا را شکست؛ به‌طوری‌که تنها با گذشت 9روز از شروع پیک ششم، آمار بستری‌ها در تهران 61درصد افزایش پیدا کرد. تنها در 24ساعت گذشته 38هزار و 160نفر دیگر به کرونا مبتلا شدند و 59نفر هم جان خود را از دست دادند.
واکسیناسیون و رعایت شیوه‌‌نامه‌های بهداشتی تنها توصیه وزارت بهداشت است و کمیته علمی مقابله با کرونا هم با توجه به سرایت قابل توجه سویه جدید این بیماری از چندی پیش بر افزایش محدودیت‌هایی که باید از سوی ستاد ملی کرونا تصویب و ابلاغ شود، تأکید کرد. اما به‌نظر می‌رسد تعلل ستاد ملی کرونا در تصویب مصوبه‌های جدید مقابله با اومیکرون حالا منجر به چرخش هر چه بیشتر بیماری در جامعه شده است تا با وجود سبقت اومیکرون از مدیریت کرونا آمار مراجعات سرپایی به بیمارستان‌ها هر روز بیشتر از روز قبل شود.
کنسرت‌ها یکی پس از دیگری در حال برگزاری است و چهلمین جشنواره فیلم فجر هم به کانونی برای انتقال بیماری تبدیل شده است. با وجود قرمز و نارنجی شدن وضعیت شهرها، ادارات و سازمان‌ها با ظرفیت 100درصدی حضور کارکنان فعالیت می‌کنند و مصوبه جدیدی از ستاد ملی کرونا برای دورکاری ادارات و سازمان‌ها صادر نشده است؛مجموع ساده‌انگاری‌هایی که باعث شده مردم شب‌ها را در تجمعات غیرضروری سپری کنند و صبح‌ها جلوی مراکز درمانی صف بکشند تا خدمات درمانی سرپایی بگیرند و احتمالا در روزهای آینده باید در انتظار خالی شدن تخت در مراکز درمانی بایستند. مراکز درمانی دوباره شلوغ شده‌اند، گزارش‌های رسیده از مراکز درمانی حکایت از ابتلای دوباره کادر درمان به کرونا دارد.
براساس خبرهای رسیده به همشهری، در بسیاری از شبکه‌های بهداشت و درمان، مرخصی‌ کادر درمان تا اطلاع ثانوی لغو شده است. معاونت بهداشت وزارت بهداشت هم روز گذشته در ابلاغیه‌ای به تمام واحدهای بهداشتی کشور اعلام آماده‌باش کرده است. قرار است جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا روز شنبه، برگزار ‌شود و پس از آن باید دید که خروجی این ستاد، اعمال محدودیت‌های جدید با توجه به وضعیت بحرانی اومیکرون در کشور خواهد بود یا خیر.

حداقل پروتکل‌ها هم رعایت نمی‌شود
قرار بود بازگشایی‌های دوباره فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی، ورزشی با محدودیت‌های هوشمند کرونا و با تمرکز بر واکسیناسیون و مثبت نبودن تست افراد صورت بگیرد. اما حالا در سبقت برگزاری و بازگشایی‌های منجر به تجمعات مردمی، تنها اتفاقی که نمی‌افتد، رعایت پروتکل‌ها و نظارت‌های هوشمندانه در این حوزه است. تا جایی که بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت هم گفته قرنطینه هوشمند دیگر ارزشی ندارد و باید محدودیت کامل ایجاد شود. این در حالی است که نخستین روز برگزاری جشنواره فیلم فجر با اتفاق عجیبی مواجه و برگزاری مراسم بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی در نشست‌های خبری با اعتراض عکاسان و ترک سالن از سوی آنها همراه شد. در سینماهای منتخب جشنواره فجر و سالن‌های برگزاری کنسرت نه از 4مترمربع فضا برای هر فرد و فاصله 2 متری میان افراد خبری است و نه از فروش بلیت‌ها به‌صورت محدود. در همین وضعیت، فروش بلیت کنسرت برخی خواننده‌های پاپ رکورد زده و تکمیل ظرفیت در کمتراز نیم‌ساعت، منجر به تمدید بسیاری از آنها در چند سانس شده است. شکل برگزاری این رویدادها حتی موجب انتقاد احمد وحیدی، وزیر کشور هم شده است: « در ستاد ملی مقابله با کرونا درباره اجرای کنسرت‌ها، مصوباتی بوده و براساس آن باید براساس مدت زمان ماندگاری، حداکثر 30درصد ظرفیت
 را پر کنند.»
 البته به‌گفته وزیر کشور این موضوع به‌زودی ابلاغ می‌شود و پس از آن لازم‌‌‌الاجرا خواهد بود. اما به‌نظر می‌رسد تا زمان ابلاغ، کنسرت‌هایی که تا هفته آینده ظرفیت فروش بلیت آنها تکمیل شده با همان کیفیت و جمعیت شب‌های قبل برگزار می‌شوند؛ وضعیتی که مورد تأیید متخصصان و مسئولان حوزه بهداشت و درمان نیست. آنها معتقدند با اینکه پروتکل‌های بهداشتی تعریف شده مربوط به دوران پیش از شیوع اومیکرون بوده و با توجه به سرایت‌پذیری سویه جدید کرونا باید با محدودیت‌های بیشتری همراه شود اما اگر همین پروتکل‌ها هم رعایت می‌شد، حداقل جای امیدواری برای کندتر کردن چرخه انتقال ویروس وجود داشت.

فروش بلیت خارج از پروتکل‌ها
محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت هم رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی را تایید می‌کند و به همشهری می‌گوید: «درمباحثی که در کمیته امنیتی وزارت کشور داشتیم به ستاد ملی مقابله با پیشنهاد کاهش تماشاگران تا ۱۵ درصد را ارائه کردیم. هیچ زمانی هم در رعایت پروتکل‌ها اجازه استفاده از  ۱۰۰درصد ظرفیت سالن‌ها را  ندادیم.»
به گفته فرهادی در پروتکل اعلام شده قبل از  سویه جدید ۴ مترمربع فضا و فاصله ۲ متری مصوب شده بود اما این فاصله‌گذاری‌ها درسینماها و جشنواره رعایت نمی‌شود و علاوه بر این کنترلی هم بر روی واکسینه بودن افراد یا بیمار بودنشان نیست: «این در حالی است که با توجه به بررسی همکاران، بلیط با ظرفیت ۱۰۰ درصدی فروخته شده است.»
حالا وزارت بهداشت خواستار اعمال محدودیت کامل کرونایی است و وزیر بهداشت در این‌باره می‌گوید: «با توجه به شرایط و شیوع بیماری به‌صورت مرتب به ستاد ملی کرونا پیشنهادهای لازم را می‌دهیم اما یک بخشی مصوب می‌شود و یک بخشی مصوب نمی‌شود. اگر وضعیت به پیک برسد قرنطینه هوشمند دیگر ارزشی ندارد و باید محدودیت کامل ایجاد شود، در زمینه قرنطینه هم ما پیشنهاد می‌دهیم و ستاد کرونا با توجه به شرایط کشور باید در این زمینه تصمیم بگیرد.»

خطر ناقلان بی‌علامت
به‌گفته احمد مهری، اپیدمیولوژیست، مقصر اصلی وضعیت کنونی شیوع اومیکرون در جامعه، نبود متولی رعایت پروتکل‌ها در کشور با گذشت نزدیک به 2سال از شیوع بیماری است.
او به همشهری می‌گوید:«به مردم گفتیم اگر واکسن بزنند می‌توانند با کرونا خداحافظی کنند و این خوش‌خیالی را به‌وجود آوردیم که کرونا تمام شدنی است. قرار داشتن در پیک نزولی کرونا هم منجر به تقویت این تصور شد. در شرایط فعلی آنچه می‌بینیم به اتفاقات یک تا یک و نیم ماه گذشته برمی‌گردد، اینکه جمعیت مستعد ابتلا به اومیکرون در حال افزایش بودند، یعنی کودکان واکسینه نشده، افراد بالای 60سال که دوز سوم‌شان تکمیل نشده و آنهایی که پروتکل‌های بهداشتی را کنار گذاشته‌اند. ما به مردم نگفتیم که در بیماری‌های عفونی، واکسیناسیون نمی‌تواند منجر به ترک رعایت پروتکل‌های بهداشتی شود و همین مسئله باعث شد آنها با خیالی آسوده در تجمعات حاضر شوند.»
به‌گفته این اپیدمیولوژیست، در شرایط فعلی هر تجمع به مثابه نفت بر آتش است، چرا که ویروس در گردش است: « بار ویروس در جامعه به‌شدت بالاست و ممکن است خیلی‌ها به این ویروس مبتلا باشند. براساس آخرین مطالعه متاآنالیز که به‌صورت جهانی انجام شده، اکنون 40.5درصد افراد مبتلا به کرونا هیچ علامتی ندارند، این عدد برای زنان باردار حدود 55تا 57درصد و برای سنین پایین‌تر حدود 50درصد است. یعنی جامعه به 2بخش علامت‌دار و بدون علامت تقسیم شده است. نکته مهم اینجاست که این افراد اگر تست کرونا بدهند حتما مثبت می‌شود اما چون علامتی ندارند برای تست هم مراجعه نمی‌کنند. این اتفاق باعث می‌شود تا با خیال راحت در تجمعات حاضر شوند و یا حتی به دیدار پدر و مادر خود بروند که منجر به بیماری آنها می‌شود درحالی‌که از واقعیت بیمار بودن خود بی‌اطلاع‌اند.»
مهری تنها چاره وضعیت کنونی را توجه به 3مسئله می‌داند و می‌گوید:« تهویه هوا، رعایت فاصله و دوری از تجمعات مهم‌ترین اصلی است که باید به آن توجه شود. البته درباره دوری از تجمعات، توصیه جهانی حذف تجمعات است و دیگر فاصله معنا ندارد چرا که هر فرد می‌تواند 8تا 10نفر را مبتلا کند. این خطرات را در برگزاری جشنواره فیلم فجر و رویدادهای فرهنگی که اخیرا در حال برگزاری است به هیچ عنوان ندیده‌اند. این جشنواره از نظر محتوای فرهنگی برای ما اهمیت دارد اما با شرایط خطرناک است.»
به‌گفته او، براساس آمار جهانی اعلام شده از ناقلان بی‌علامت در اومیکرون، اگر تنها چند نفر از آنها در این مراسم شرکت کرده باشند، بیماری به بخش زیادی از افراد حاضر در سالن منتقل می‌شود، چرا که این اماکن عمدتا تهویه مناسب هم ندارند و در شرایط نبود تهویه اثر ماسک هم کاهش پیدا می‌کند. او معتقد است آنچه امروز در حال رخ دادن است، نتیجه بی‌تفاوتی مسئولان به اتفاقات پیرامون است، از سوی دیگر هم هیچ‌کس متولی رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور نیست: «بازرسان بهداشتی برای نظارت بر رعایت پروتکل‌ها در نقاط مختلف حضور دارند اما در نهایت گزارش و نظر تخصصی آنها درباره رعایت نشدن بسیاری از پروتکل‌ها مورد توجه هیچ‌کس قرار نمی‌گیرد.»

نکته
احتمال اجرای محدودیت‌های جدید کرونایی
در این وضعیت بلاتکلیفی از اجرای دوباره محدودیت‌های کرونایی، حالا از ستاد ملی مقابله با کرونا خبر می‌رسد که درصورت نیاز، محدودیت‌های بیشتری اعمال می‌شود. عباس شیراوژن، سخنگوی این ستاد در توضیح بیشتر به همشهری درباره اینکه چرا با وجود شیوع گسترده اومیکرون برخی مناسبت‌های غیرضروری فرهنگی و هنری در محیط‌های بسته برگزار می‌شود؟ می‌گوید:«درباره تجمعاتی از جنس فرهنگی - اجتماعی براساس تصمیمات جدید و اخبار مکتوب ابلاغ شده قرار است از این پس این رویدادها در اماکن مسقف تنها با 20تا 30درصد ظرفیت فضا و 90دقیقه برگزار شود.»‌ او درباره اینکه براساس هشدار متخصصان روزهای آینده وضعیت توفانی‌تری از نظر شیوع بیماری در کشور رقم خواهد خورد اما به‌نظر می‌رسد باز هم تصمیم‌گیری درباره اعمال محدودیت‌های جدی و گسترده مانند پیک‌های قبلی در لحظه آخر انجام شود، توضیح می‌دهد:« با توجه به آماری که در حال افزایش است، قطعا تصمیم‌گیری جدی درباره محدودیت‌ها انجام می‌شود. البته هم‌اکنون هم محدودیت‌های نسبتا مناسبی لحاظ شده است. در بحث‌ مراکز آموزشی و مدارس تصمیم‌گیری درباره برگزاری آنلاین کلاس‌ها به ستادهای کرونای استانی واگذار شده که در محدوده مشخص یک بخش، منطقه یا شهر با توجه به وضعیت شیوع بیماری اعمال محدودیت کنند. سفرهای استانی هیأت دولت هم به‌مدت 10روز لغو شده و پیگیری جدی برای تکمیل دوز سوم واکسن کارکنان بخش‌های دولتی و عمومی هم در دستور کار است. با مجموع اینها اگر لازم باشد محدودیت‌های بیشتری هم اعمال خواهد شد. به‌ویژه اگر واکسیناسیون به میزان مطلوبی پیش نرود باید تدابیر جدی‌تری در این‌باره اندیشیده شود.» شیراوژن همچنین درباره انتقادات مطرح شده مبنی بر لغو مصوبه دورکاری در شهرهای قرمز و نارنجی هم می‌گوید:«اعمال این محدودیت‌ها در گذشته با توجه به اینکه واکسیناسیون در وضعیت مناسبی نبود، براساس تغییر رنگ‌ شهرها منجر به تعطیلی مشاغل و اصناف یا اعمال محدودیت فعالیت و دورکاری برای سازمان و ادارات می‌شد، اما هم‌اکنون تعداد قابل توجهی از کارکنان و بخش زیادی از مردم جامعه واکسینه شده‌اند. به همین دلیل نگرانی‌ها مثل گذشته نیست و ستاد کرونا هم هنوز در این‌باره تصمیمی نگرفته است. البته بررسی وضعیت شیوع بیماری در روزهای آینده می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های جدید در این‌باره هم بشود.»

در هفته دوم آغاز پیک ششم کرونا آمار بستری‌های جدید به 18هزار و 435نفر رسید و رشد 64درصدی داشت. این عدد هفته گذشته 11هزار و 246نفر بود و بر این اساس عدد 7هزار و 189به‌عنوان عدد شتاب در این هفته لقب گرفت که از ابتدای سال 99بی‌سابقه بوده است.
در هفته دوم پیک دوم عدد شتاب بستری‌ها، ۱۷۶۰نفر، در پیک سوم ۲۰۶۳نفر، در پیک چهارم ۳۸۲۶نفر و در پیک پنجم ۱۵۸نفر بوده است. این در حالی است که عدد شتاب در بستری‌ها، در پیک چهارم به‌دلیل همزمانی با تعطیلات نوروز و افزایش ترددهای مردمی تاکنون عدد بالاتری داشت و این عدد اکنون رکورد زد و 7189نفر رسید

عباس شیراوژن، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا: درباره تجمعاتی از جنس فرهنگی - اجتماعی براساس تصمیمات جدید و اخبار مکتوب ابلاغ شده قرار است از این پس این رویدادها در اماکن مسقف تنها با 20تا 30درصد ظرفیت فضا و 90دقیقه برگزار شود.
  با توجه به آماری که در حال افزایش است، قطعا تصمیم‌گیری جدی درباره محدودیت‌ها انجام می‌شود