احسان زیورعالم- روزنامه‌نگار
سال1366، صندلی مدیریت طه عبدخدایی متزلزل می‌شود و او پس از یک دوره طولانی مدیریت، ردای خود را به دوش علی منتظری می‌اندازد. منتظری البته بی‌ربط با مرکز هنرهای نمایشی نبود، مسئولیت‌های عمده‌ای داشت و نامش در گوشه‌گوشه جشنواره فجر هم دیده می‌شد. پس عجیب نبود او هم مثل مدیر سابق دبیر جشنواره فجر شود و تا آخرین روز حضورش، مدیر/ دبیر باقی ماند. اولین دوره دبیری او هم، دوره ششم است. علی منتظری عاشق مجله‌داری بود. لاله تقیانی ، به مجله نمایش بازگرداند و برای ششمین دوره جشنواره یک نشریه خبرنامه در نظر گرفت؛ ایده‌ای که بارها در جشنواره تئاتر فجر تکرار می‌شود. در این مجال نگاهی به این خبرنامه‌ها می‌اندازیم؛ جایی‌که با سخنرانی سید کمال حاج سیدجوادی آغاز می‌شود، معاون هنری وقت ارشاد وعده‌ای می‌دهد که تا به امروز تکرار شده است؛ «طرح تحول و بازسازی تئاتر با عنایت مقام عالی وزارت ارشاد و مسئولان دولت خدمتگزار و کمیسیون‌های مجلس به تصویب رسید.» البته آقای سیدجوادی توضیح نمی‌دهد این طرح تحول چیست؛ اما عبارت «طرح تحول» بعدها به یکی از کلیدواژه‌های گفتمانی مدیران دولتی بدل می‌شود. در بخش دیگری از خبرنامه‌های آن دوره، گزارشی موجود است با این محتوا که مجلس «20میلیون تومان برای کمک به تحول و گسترش تئاتر کشور» تصویب کرده است. این بودجه قرار بوده فارغ از بودجه مصوب مرکز هنرهای نمایشی تزریق شود. البته باید گفت بودجه مدنظر علی منتظری برای این موضوع 100میلیون بوده که به گفته خودش ابتدا به 50 و در نهایت به 20میلیون ختم می‌شود؛ چون مجلس با این ارقام مخالف بوده است. نکته جالب دیگر استفاده از عبارت «تئاتر صلواتی» است که به نظر به مناسبت ورود نمایش‌‌های خیابانی به قاموس جشنواره تئاتر فجر است. «علاوه بر این با استفاده از فرهنگ صلواتی جبهه‌های نبرد، 4نمایش خیابانی روی تریلی و به صورت رایگان جنب پارک لاله و میدان آزادی، اجرای عمومی رایگان خواهند داشت.»
در خبرنامه گزارشی است از یک نشست مطبوعاتی با حضور علی منتظری- که بسیاری او را موفق‌ترین مدیر تئاتر ایران می‌دانند- که در آن به تشریح فجر ششم می‌پردازد. او هم به موضوع تحول اشاره می‌کند و می‌گوید تحول «جدی تلقی‌کردن» تئاتر است. در سال‌هایی که بخش بین‌الملل هنوز نضج نیافته بود، منتظری از شیوه دعوت گروه‌های خارجی نیز می‌گوید؛ «همچنین 4گروه تئاتری لبنان به دعوت سپاه پاسداران به ایران آمده‌اند تا در جبهه‌های نبرد برنامه اجرا کنند و احتمالا 2کار آنها در جشنواره ارائه شود.»
اما یکی از مهم‌ترین صحبت‌ها در آن نشست پاسخ منتظری به پرسشی مبنی بر اختلاف میان هنرمندان شهرستانی است که با این پاسخ روبه‌رو می‌شود که «دوستداران و علاقه‌مندان تئاتر اگر واقعا می‌خواهند که این هنر رشد بکند باید دست از اختلافات بردارند. تا اینها با هم مهربان نشوند، تئاتر آسیب‌پذیر است. پس باید برای هدف‌های اساسی‌تری گام بردارند.» افزایش این اختلافات موجب شد علی منتظری در دوره هشتم بخش مسابقه را حذف کند و تنها با 8نمایش جشنواره فجر را برگزار کند. شاید اشاره به این نکته خالی از لطف نباشد که در اولین شماره خبرنامه، مرحوم عزت‌الله مهرآوران سرمقاله‌ای با عنوان «در رقص آفتاب» می‌نگارد و در آن درباره تلاش هنرمندان تئاتر در آن سال‌ها می‌نگارد «همیشه تلاش برای بهترین خلاقیت‌های ذهنی این عاشقان بوده در راستای انقلاب شکوهمندمان. اینجا آمدن و گرد هم بودن جز همین رسالت نیست که تنها بی‌مانده‌ها همین صداها و کردارهایند.» علی منتظری 4دوره بعد را هم به دبیری جشنواره فجر گذراند. در دوره نهم پای اروپایی‌ها را به تئاتر فجر باز کرد و شخصیت‌هایی چون آلن گرومبک، رئیس فستیوال آوینیون یا ژان ساماری، رئیس اداره برنامه نمایشی پاریس را به ایران دعوت کرد که در نشریات مربوط به جشنواره نهم حسابی صدا می‌کند. حاصل این سفر دیدن چند نمایش و یک مصاحبه با مجله نمایش بود که با این جمله نهایی گرومبک به پایان می‌رسد «من به عنوان تماشاگر یک پدیده ویژه تئاتری در ایران می‌بینم.»
مردی محبوب برای تئاتر
در همینه زمینه :
