تفکیک جدی

 فاطمه عباسی- روزنامه‌نگار

تا همین چند دهه پیش پلاستیک جای زیادی در زندگی ما نداشت، اما مدل زندگی شهری، حجم زباله تولیدی را هم افزایش داد و نقش پلاستیک را در زندگی ما پررنگ‌تر کرد. حالا ما کلی کاغذ تبلیغ، لوازم بسته‌بندی مواد غذایی، بطری‌های نوشابه و کیسه پلاستیکی دور می‌ریزیم. از چند سال پیش بحث بر سر اینکه همین بطری‌ها و کیسه‌های پلاستیکی سال‌های سال طول می‌کشد تا تجزیه شود و در همین مسیر احتمالا خوراک برخی از آبزیان و پرندگان شده و آنها را به کشتن می‌دهد، زیاد بوده و فعالان محیط‌زیست هم با راه‌اندازی کمپین‌های مختلف تمام تلاششان را می‌کنند تا پلاستیک را از زندگی ما حذف کنند. شهرداری هم چند سالی است که با اجرای طرح‌های مختلف مانند آموزش چهره به چهره تفکیک زباله از مبدا و راه‌اندازی کانکس‌هایی برای دریافت زباله‌های خشک، سعی کرده فرهنگ تفکیک زباله و بازیافت را در بین مردم بالا ببرد و تا حدودی هم موفق بوده، با این حال هنوز هم تا نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. از بحث مصرف کمتر، یعنی بستن جوی زباله‌ها از سرچشمه‌اش که بگذریم، واقعیت این است که نقش ما شهروندان در بازیافت، با اینکه به ظاهر نقش کوچکی است اما بسیار مهم است و اگر این نقش را به درستی ایفا نکنیم، بازیافت، خیلی سخت می‌شود. مرحله نهایی بازیافت، یعنی تبدیل زباله‌ها به چیزهای تازه برای استفاده دوباره، در کارگاه‌ها و کارخانه‌های مخصوص انجام می‌شود. نقش ما فقط جدا کردن این زباله‌ها در خانه است. این کار هم روند تفکیک و بازیافت را سریع‌تر و هم از خراب‌شدن زباله‌های خشک جلوگیری می‌کند. مثلاً کاغذهای مچاله‌شده بین ته مانده قرمه‌سبزی و سالاد، دیگر قابلیت بازیافت ندارند و باید کنار زباله‌های‌تر دفن شوند؛ برای همین است که اینطور زباله‌ها باید از هم جدا شوند. ساده‌ترین کاری که هر کس می‌تواند درخانه انجام دهد این است که 2کیسه جدا برای زباله‌های‌تر و خشک داشته باشد. این‌طوری، تکلیف شهرداری هم با زباله‌ها معلوم است. برای این کار باید 2سطل زباله داشته باشید و از همه اعضای خانواده هم بخواهید که تفکیک زباله را رعایت کنند. ماجرا این است که شهرداری هر چقدر هم که طرح تشویقی بگذارد و کارخانه بازیافت تاسیس کند، تا زمانی که ما  شهروندان ابتدا برای مصرف کمتر و تولید زباله کمتر و سپس تفیک این زباله‌ها تلاش نکنیم و این ماجرا برایمان جدی نباشد، همچنان پلاستیک‌ها در محیط‌زیست جولان می‌دهند و زباله گردها و سازمان‌های سیاهی که در این زمینه شکل گرفته‌اند، زباله‌ها را برای فروش تفکیک می‌کنند. درحالی‌که اگر همه ما در بازیافت پسماندها به شهرداری کمک کنیم و این کار را به‌صورت خانگی و به‌اصطلاح از مبدأ انجام دهیم، قطعا بازیافت در مسیر درست انجام می‌شود و زباله‌ها زندگی ما را احاطه نخواهند کرد.