نقش موتورسواران در حوادث ترافیکی

سردار حسین رحیمی- رئیس پلیس تهران

اغلب حوادث و تلفات رانندگی در کلانشهرها را موتورسوارانی رقم می‌زنند که متأسفانه نه‌تنها به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی توجهی نمی‌کنند بلکه با حرکات نامتعارف، سرعت بالا، عدم‌رعایت ایمنی شخصی در رانندگی و ایجاد مزاحمت ترافیکی باعث بروز سوانح جبران ناپذیری مانند مرگ خود، سرنشینان و حتی دیگر رانندگان و عابران پیاده می‌شوند.
برخی موتورسواران که گویا هیچ چراغ قرمز و علامت ایستی برایشان معنا ندارد، با حضور مخاطره آمیز در بزرگراه‌ها و معابر، تنها ‌دنبال راهی برای رسیدن به مقصد هستند و با این هدف، وسیله و مسیر را توجیه می‌کنند و از هیچ نوع سرپیچی از قانون ابایی ندارند.  نکته تأسف انگیز ماجرا اینجاست که به هنگام برخورد سلبی پلیس با این موارد که کم هم نیستند، این پلیس است که مورد عتاب و خطاب قرار می‌گیرد و برخی نیز با حمایت از فرد خاطی، پلیس را نیرویی می‌دانند که تنها درصدد برخورد قهرآمیز با افرادی است که با موتورهای خود امرار معاش می‌کنند.
توجه به این نکته ضروری است که اکثر راکبان موتورسیکلت، از موتورهای قدیمی و مستهلک استفاده می‌کنند و از این وسیله نقلیه برای گذران زندگی بهره می‌برند و این نکته موجب شده که در هنگام برخوردهای بعضا قهری پلیس، این موضوع، بیش از رعایت نکردن قوانین و مقررات به چشم بیاید و باعث شود احساسات عمومی برانگیخته شود و انتشار فیلم‌های تقطیع شده از برخوردهای پلیس، «موتورگیری» را به امری ضد‌اجتماعی مبدل کند. این در حالی است که پلیس همواره براساس وظیفه ذاتی خود عمل می‌کند و در اجرای این وظایف هرگز عقب‌نشینی نمی‌کند. همواره سخن از فرهنگسازی در حوزه ترافیک وجود دارد و بخش ایجابی فرهنگسازی در حوزه ترافیک برعهده نهادهای آموزشی است اما در این مرحله به کژکارکردی نهادهای مختلف و دست اندر کار حوزه ترافیک برمی‌خوریم. حال آنکه هر فرهنگسازی به صلابت و استحکام در برخورد نیازمند است و باید ضمانت اجرا داشته باشد که پلیس و اجرای طرح‌های مختلف در این خصوص نیز ضمانت اجرای فرهنگسازی در حوزه ترافیک است.
البته در سال‌های اخیر، پلیس همگام با برخوردهای قهری که وظیفه ذاتی آن است، بار فرهنگسازی این موضوع را نیز برعهده گرفته و در تلاش است تا با اجرای طرح‌های مختلف مانند فرهنگیاران ترافیک و همیاران پلیس و آغاز آموزش‌های ترافیکی از کودکی و در مدارس و با همکاری وزارت آموزش و پرورش، نقش خود را در فرهنگسازی رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و احترام به آن، ایفا کند. یا اجرای طرح‌های ترافیکی سلبی اما با بار آموزشی، مانند طرح «موتوریار» که راکب متخلف باید در یک موقعیت میدانی با کاور «پلیس‌یار» حضور یافته و درواقع یک دوره آموزشی کوتاه اما پرمحتوا را بگذراند.   یکی دیگر از طرح‌های موفق پلیس در ادغام دو سویه بخش‌های سلبی و ایجابی برخورد با متخلفان است که کماکان به قوت خود باقی است.
اما واقعیت این است که عقل حکم می‌کند، موتورسواران با توجه به ناایمن بودن وسیله نقلیه خود، خطرناک بودن معابر بزرگراهی، تونل‌های شهری و بعضا تخلفات رانندگان خودروها که موجب ایجاد جرح در موتورسواران می‌شود، بیشتر به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی پایبند باشند چراکه درصورت بروز یک حادثه تلخ رانندگی، این موتورسواران هستند که بیشترین آسیب را می‌بینند و متضرر می‌شوند.