افتتاح نخستین مرکز تخصصی بازیافت در آخر بهمن ماه

محمود مولایی- روزنامه‌نگار

تفکیک زباله از مبدأ یکی از اساسی‌ترین موضوعات در حوزه مدیریت پسماند شهر تهران محسوب می‌شود. در دهه‌های گذشته طرح‌ها و برنامه‌های بسیاری برای مشارکت شهروندان در تفکیک زباله از مبدأ صورت گرفته  ، ولی هنوز به نتیجه لازم نرسیده است. مشارکت حداکثری تفکیک زباله از مبدأ سبب می‌شود تا میزان انتقال پسماند شهر تهران به مرکز آرادکوه به حداقل برسد و اکنون طرح 20ساله‌ای برای تفکیک زباله از مبدأ به اجرا درآمده است. بر این اساس شهرداری تهران به دنبال اصلاح فرآیند‌های جمع‌آوری و دفن زباله‌های پایتخت و جلوگیری از سوء استفاده مافیای پسماند است. طرح جامع پسماند که از سال 1400به اجرا درآمده، چشم‌انداز 20ساله را برای تفکیک زباله از مبدأ درنظر گرفته است. برای اجرای طرح جامع پسماند هم‌اکنون غرفه‌های بازیافت و اپلیکیشن‌ها فعال هستند و اواخر بهمن امسال نخستین مرکز تخصصی بازیافت(MRF) فعالیت خود را شروع خواهد کرد. همچنین سال 99قانون ساماندهی مدیریت حادی با محوریت بخش خصوصی مصوب شد که در بند 6 این قانون آمده است: یک درصد از مبلغ واردکننده، تولیدکننده و ماده اولیه صرف مدیریت پسماند همان ماده شود. در غیراین‌صورت شامل پرداخت عوارض می‌شود. برای مثال، شرکت‌های الکترونیکی برای اینکه شامل پرداخت عوارض نشوند، بهتر است پسماند خود را مدیریت کنند. طرح‌هایی از این دست باعث شده علاوه بر شهروندان، تولیدکنندگان نیز با بهینه‌سازی و بازیابی پسماندهای خود میزان زباله را به حداقل برسانند. البته در بحث بازیافت شرکت‌هایی که توانایی بازیافت اقلام خود را ندارند، آنها را به غرفه‌های پسماند تحویل دهند. با همه اینها، اجرای طرح‌هایی برای تفکیک زباله از مبدأ زمانبر است و احتمالا کاهش حداکثری زباله در مرکز آرادکوه به سال‌ها زمان نیاز دارد.
   اپلیکیشن‌های سازمان مدیریت پسماند شهر تهران روزانه 40تن پسماند خشک را جمع‌آوری می‌کند.
  به‌طور متوسط ۳۰ درصد از پسماندهایی که روزانه توسط شهروندان در تهران تولید می‌شود، خشک است و کمتر از 10درصد از این میزان توسط غرف بازیافت، اپلیکیشن‌ها و خودروهای ملودی جمع‌آوری می‌شود.
  3 اپلیکیشن جاروب، کاپ‌زی و زرپلاس برای هوشمندسازی در حوزه پسماند فعال هستند تا فرایند تفکیک زباله از مبدأ برای سازمان مدیریت پسماند و شهروندان آسان‌تر شود.
  445غرفه بازیافت در شهر تهران فعال هستند و روزانه بین 150تا 200کیلوگرم پسماند خشک را جمع‌آوری می‌کنند.
  هر میلی‌لیتر شیرابه 100میلیون باکتری مضر و نهفته دارد و موجب انتقال بیش از 120نوع بیماری حاد می‌شود.
  پسماند‌های بجامانده از رها‌سازی‌ زباله‌ها در دل طبیعت سبب می‌شود زیان‌های بهداشتی و اقتصادی در شهر‌ها و حاشیه آنها به‌وجود بیاید درحالی‌که شهروندان با رعایت این مسائل می‌توانند از این آسیب‌ها بکاهند.
  در طرح کاپ‌زی حذف مخازن پسماند از معابر و جایگزین کردن 3 مخزن در شهرک‌ها، مجتمع‌های مسکونی و تجاری صورت می‌گیرد.
  2 میلیون مخزن بزرگ زباله در شهر تهران امروز به ۵۳ هزار مخزن رسیده است.
6 وسیله‌ای که شهروندان از آن استفاده می‌کنند و در گروه‌های اصلی تولیدکننده پسماندهای الکترونیک قرار می‌گیرند:
   تجهیزات تبادل دما: یخچال، فریزر، کولر گازی و پمپ‌های حرارتی.
  صفحه نمایش یا مانیتور: تلویزیون، مانیتور، لپ‌تاپ، نوت بوک و تبلت.
  لامپ: لامپ‌های فلوئورسنت، لامپ‌های تخلیه با شدت بالا و لامپ‌های ال‌ای دی.
  تجهیزات بزرگ: ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، اجاق برقی، ماشین‌های چاپ بزرگ، تجهیزات کپی و پنل‌ها یا صفحه‌های تولید انرژی از نور.
  تجهیزات کوچک: جاروبرقی، مایکروویو، تجهیزات تهویه، توستر، کتری برقی، ریش‌تراش برقی، ترازو، ماشین حساب، دستگاه‌های رادیویی، دوربین فیلمبرداری و....
  تجهیزات کوچک فناوری اطلاعات و مخابرات: تلفن‌های همراه، دستگاه‌های موقعیت‌یاب جهانی یا جی‌پی‌اس، ماشین حساب جیبی، رایانه‌های شخصی و....

قیمت انواع پلاستیک
  قیمت انواع پلاستیک درهم در غرفه‌های بازیافت 4200تومان و توسط وانت‌های ملودی و نرم‌افزارها 2100تومان است.
  قیمت مشمع مخلوط(رنگی و سفید) در غرفه‌های بازیافت 2400تومان و توسط وانت‌های ملودی و نرم‌افزارها 1200تومان است.
  قیمت پت مخلوط (سفید و رنگی) در غرفه‌های بازیافت 6هزار تومان و توسط وانت‌های ملودی و نرم‌افزارها 3هزار تومان است.
 ایجاد مرکز تخصصی بازیافت(MRF) راه دیگری در مدیریت پسماند محسوب می‌شود تا تفکیک زباله در مرکز آرادکوه به حداقل برسد. این یک شیوه نو در مدیریت پسماند شهر تهران قلمداد می‌شود.
  قرار است در ماه‌های آینده در 4 پهنه شهر تهران کارخانه ‌ام‌آراف افتتاح شود.
  افتتاح این کارخانه‌ها پسماند 12منطقه از شهر تهران را پوشش خواهد داد.
  نخستین مرکز تخصصی بازیافت اواخر بهمن ماه افتتاح می‌شود.
  در کارخانه‌های ام‌آراف علاوه بر تفکیک حداکثری پسماند، شیرابه ناشی از آن نیز بازیافت می‌شود.