سندپژوهِ فرش‌شناس
حمیدرضا محمدی- روزنامه‌نگار
شاید از خودتان بپرسید حالا که 4طلوع از زادروز 93سالگی «سیروس پرهام» گذشته است، نوشتن درباره او دیگر چه بهره‌ای دارد. اما یادکردن از این نادره‌کارانِ روزگار همه‌اش لطف است. آن‌هم برای مردی که هرچه کرد و در هر عرصه‌ای که وارد شد، تازگی داشت.
هم در روزنامه تهران ژورنال وابسته به مؤسسه اطلاعات روزنامه‌نگاری کرد و هم در انتشارات فرانکلین ویراستاری و در کنار منوچهر انور و فتح‌الله مجتبایی، ویرایش در ایران را پایه گذاشت.
او را باید از نخستین منتقدان ادبی ایران، در مفهوم مدرن آن دانست. افزون بر این، در ترجمه هم قلمِ قهاری دارد که سرپرستی مجموعه 15جلدی «سیری در هنر ایرانِ» آرتور پوپ، ایران‌شناس آمریکایی معیار اعلای آن است.
هم بنیانگذار سازمان اسناد ملی ایران است و هم از بانیان موزه فرش ایران. هم سندپژوه است و هم فرش‌شناس و البته همچنان دغدغه‌مند سندها و فرش‌های این سرزمین است و اگرچه کهولت سن، سالب توان پیشین شده است اما دست از پژوهیدن و بررسیدن برنداشته است.
تازه‌ترین کتابش، «فرش و فرش‌بافی در ایران» را در 92سالگی، یعنی 66سال پس از نخستین منشورش، «رئالیسم و ضدرئالیسم» منتشر کرد بود و دوسه‌ماه بیشتر نشد که چاپش تمام شد. این یعنی هنوز بسان جوانی قلم بر کاغذ می‌لغزاند، به کارهای تازه می‌اندیشد و لحظه‌ای از فکر ایران و فرهنگش بیرون نمی‌آید و به‌دنبال اعتلای آن است.
