برجام منهای آمریکا

به فاصله 4روز مانده به اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام، توافق هسته‌ای 3راه پیش روی خود دارد؛ یا برجام مثل 2سال گذشته به راه خود ادامه می‌دهد و ترامپ با همه هیاهو و تهدید‌ها مانع ادامه حیات برجام نخواهد شد، حالت دوم خروج آمریکا از توافق است که در این صورت ایران هم براساس آنچه پیش از این اعلام کرده، عطای توافق را به لقایش خواهد بخشید اما راه سوم دیروز با سخنان رئیس‌جمهور ایران باز شد؛ حضور مشروط ایران در برجام و این درصورتی است که اروپا انجام تعهدات آمریکا در برجام را تضمین کند؛ شرطی که شاید مسیر توافق هسته‌ای را وارد مرحله تازه‌تری کند، ایران را در موضع مدعی و مطالبه‌گری قرار دهد و اروپایی‌ها را در موضع جبران مافات. همزمان با این اظهارات روحانی، 3 کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه اعلام کردند برجام را حتی در صورت خروج آمریکا حفظ خواهند کرد. سخنان دیروز وزیر خارجه فرانسه در کنار همتای آلمانی‌اش در برلین، نشانه دیگری بر احتمال سوم است. او گفت: فارغ از آنکه تصمیم آمریکا درباره برجام چه باشد، کشورهای اروپایی در برجام می‌مانند.

شری از توافق کم می‌شود

حسن روحانی رئیس‌جمهور در استان خراسان رضوی، در رابطه با واکنش ایران به خروج احتمالی آمریکا از برجام گفت: به‌نظر من آمریکا در این مسئله متضرر اصلی خواهد بود و درنهایت خسران، زیان و شکست از آن آمریکا خواهد بود.

او با بیان اینکه ما کارمان را ادامه می‌دهیم، گفت: ما برنامه خودمان را داریم. اگر آنچه از برجام می‌خواهیم توسط غیرآمریکا تأمین و تضمین شود، در این صورت آمریکا که بیرون رفته خیلی خوب شده و یک شری از این توافق کم شده است، یعنی کسی بیرون رفته که همیشه اذیت می‌کرده است. اما اگر همه آنچه مورد نظر ماست ببینیم تأمین نمی‌شود ما راه خودمان را داریم. ما راه قانونی و معقول و برنامه‌ریزی خودمان را داریم. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، روحانی با تأکید بر اینکه به‌خوبی می‌توانیم از این معضل کوتاه‌مدت عبور کنیم، گفت: این مسئله و معضل هرگز نمی‌تواند بلندمدت باشد و اگر آمریکا خطایی کند، بعدها پشیمان شده و متوجه می‌شود که اشتباهی استراتژیک انجام داده است.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه مردم باید به زندگی و اقتصاد خود مطمئن باشند، گفت: برنامه ارزی دولت در راستای آمادگی برای مقابله با اینگونه اقدامات بوده است.

از سوی دیگر محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور هم گفت: یکی از گزینه‌های پیش روی ما درصورت خروج آمریکا و درصورت تأمین منافع ایران ادامه برجام با چین و اتحادیه اروپا خواهد بود.

پیش‌تر مقامات ایرانی از اقدامات شدید ایران درصورت خروج آمریکا از برجام سخن گفته بودند. علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ازجمله افرادی بود که احتمال خروج ایران از ان‌پی‌تی را مطرح کرد.

در همین رابطه محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با خانه ملت هشدار داد: قطعا اقدام ایالات متحده آمریکا در نقض برجام با واکنش شدید از سوی ایران روبه‌رو می‌شود و این موضوع در چند هفته گذشته مکررا اعلام شده است و با توجه به تمهیدات اندیشیده شده واکنش ایران برای آمریکا اصلا خوشایند نخواهد بود.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه سناریوهای متفاوتی براساس احتمال‌های متفاوت از عمل رئیس‌جمهور آمریکا وجود دارد و این سناریوها به وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ابلاغ شده است، گفت: ما در حال مذاکره با سایر طرف‌های برجام که شامل 5عضو دیگر و اتحادیه اروپا می‌شود، هستیم.

مذاکرات گسترده با طرف‌های برجام

ظریف ادامه داد: مذاکرات گسترده‌ای در هفته‌های گذشته صورت گرفته و از سوی طرف‌های برجام حرکت‌هایی انجام شده است که برخی از این حرکت‌ها از نظر ما صحیح نبود. البته برخی از حرکت‌ها نیز در جهت درست انجام شد و در هفته‌های آینده با توجه به مجموع شرایط، تصمیمات اتخاذ و اجرایی می‌شود. وی افزود: تصمیمات اتخاذشده از سوی جمهوری اسلامی به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد و پیش‌بینی‌های لازم از قبل صورت گرفته و تمهیداتی نیز اتخاذ شده است.
ظریف در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت گفت: خروج آمریکا از برجام بیانگر این خواهد بود که آمریکایی‌ها در انزوا هستند و برای تعاملات بین‌المللی قابل اعتماد نیستند.

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه درخصوص آینده برجام، گفت: جمهوری اسلامی براساس منافع خود تصمیم می‌گیرد و اقدام آمریکا درصورتی‌که تصمیم اشتباه پیش‌بینی‌شده را اتخاذ کند، به نفع آمریکایی‌ها نخواهد بود. جمهوری اسلامی پیش‌بینی‌های لازم را کرده تا تصمیم آمریکا تأثیری بر زندگی مردم نداشته باشد. البته دولت از گذشته پیش‌بینی‌هایی کرده و به مسئولان ذی‌ربط اطلاع‌رسانی شده است.

ظریف ادامه داد: خروج از برجام در حوزه بین‌المللی نیز قطعا به انزوای آمریکایی‌ها منجر خواهد شد بنابراین درصورت اتخاذ چنین تصمیمی آمریکایی‌ها در حوزه بین‌المللی منفعتی نخواهند بُرد. در واقع منافع ایران باید در برجام تضمین شود، در غیراین صورت اگر آمریکا بخواهد به روش‌های مختلف به جمهوری اسلامی فشار اقتصادی اعمال کند، ایران قطعا واکنش مناسب از خود نشان می‌دهد.

وزیر خارجه دولت دوازدهم در پایان در مورد تمدید موقت برجام از سوی طرف آمریکایی، گفت: نمی‌توان هم‌اکنون اظهارنظری در این رابطه اعلام کرد؛ باید منتظر ماند تا ترامپ تصمیم خود را در 22 اردیبهشت‌‌ماه اعلام کند.

دیروز سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران هم در دیدار قائم‌مقام وزیر خارجه سوئد گفت: از سایر طرف‌های برجام مخصوصا اروپایی‌ها انتظار است که نه‌تنها در حرف بلکه در عمل نیز نهایت اهتمام را در راستای محقق ساختن اهداف برجام به نمایش بگذارند.

در برجام می‌مانیم

همزمان با هشدارهای مقامات ایران، کشورهای اروپایی هم دست به‌کار شدند و با صدور بیانیه‌ای مشترک پایبندی خود به برجام حتی بدون آمریکا را اعلام کردند. در این رابطه ژان آیو لودریان، وزیر خارجه فرانسه با اشاره به بیانیه انگلیس، فرانسه و آلمان گفت: «ما صرف‌نظر از تصمیم آمریکا، به توافق هسته‌ای ایران پایبند می‌مانیم.»

همچنین هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان گفت: این کشور بدون توجه به تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به برجام پایبند می‌ماند.
وی تأکید کرد: «توافق هسته‌ای جهان را امن‌تر می‌کند و ما پیشنهادهای خوبی را برای اصلاح آن داده‌ایم.»
وزیر خارجه آلمان همچنین گفت: هر آنچه لازم باشد انجام می‌دهند تا مطمئن شوند بعد از 12‌ماه مه برجام پابرجا می‌ماند.
قرار است دونالد ترامپ روز شنبه درباره تمدید تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران یا عدم‌تمدید آن برای ۱۲۰روز آینده تصمیم‌گیری کند.
اخیرا آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه به آمریکا سفر کرده و در دیدار باترامپ بر ماندن وی در برجام تأکید کرده بودند.
اکنون هم بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس به آمریکا سفر کرده تا با مقامات این کشور برای ماندن آمریکا در برجام رایزنی کند.
المانیتور دیروز نوشت: در روزهای آینده وزیران خارجه آلمان و فرانسه هم برای مذاکره با آمریکایی‌ها به واشنگتن خواهند رفت.

   تلاش انگلیس برای حذف غروب برجام

بوریس جانسون، وزیرامورخارجه انگلیس در یادداشت خود که در روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شده است، با اشاره به اینکه مهلت تعیین‌شده از سوی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای رو به پایان است، نوشت: به‌طور قطع این توافق نقاط ضعفی دارد اما من متقاعد شده‌ام که این موضوعات می‌تواند اصلاح شود. در حقیقت در این برهه زمانی انگلیس با دولت ترامپ و متحدان فرانسوی و آلمانی‌مان تلاش می‌کند تا تضمین کند که آنها هستند. وزیر خارجه انگلیس،گفت: رئیس‌جمهور آمریکا در اینکه تأکید می‌کند توافق هسته‌ای ایران عیوبی دارد، درست می‌گوید. بوریس جانسون که به آمریکا سفر کرده است با تأکید بر اینکه بند غروب برجام در سال 2025، «بزرگ‌ترین ضعف» آن است، گفت که انگلیس هم خواهان برطرف کردن این ضعف است. وزیر خارجه انگلیس البته تأکید کرد که می‌توان بدون «از بین بردن قلب توافق»، عیوب آن را برطرف کرد.