جامعه
حاشیه‌های پررنگ تر از متن
قاسمی، جامعه‌شناس: در کرمانشاه باید مطالعات داخلی درباره حاشیه‌نشین‌ها انجام شود
حامد کاویان خواه| کرمانشاه- خبرنگار:
یکی از معضلات مبتلا‌به در شهرهای بزرگ از جمله شهر کرمانشاه مشکل حاشیه‌نشینی است. در حالی که بر اساس قانون اساسی همگان باید از حقوق شهروندی برخوردار شوند. این محرومیت‌ها تا جایی پیشرفته که گویی چنین مناطق چسبیده به شهر، در دل دور افتاده ترین نقاط روستایی قرار گرفته اند. این اندازه از محرومیت‌ها گاهی سبب روی‌آوری برخی از حاشیه‌نشین‌ها به جرائم و عضویت در باندهای تبهکارانه می‌شود.
بی تفاوتی به حاشیه‌نشینان
یک جامعه شناس کرمانشاهی می گوید: بی‌تفاوتی به حاشیه‌نشین‌ها ظلمی مضاعف است. «علیرضا قاسمی» در گفت و گو با همشهری، اظهار می کند: به طور کلی حاشیه‌نشینی با انقلاب صنعتی شروع شد. جمعیت‌هایی از مناطق روستایی و شهرهای دیگر برای کار به شهرهای بزرگ که امکان کار و فعالیت اقتصادی در آن فراهم بود، مهاجرت کردند. در ایران هم پس ازاصلاحات ارضی سال 41 این پدیده روبه رشد در اکثر شهرهای صنعتی کشور نظیر تهران، اهواز، مشهد و اصفهان، این جمعیت را در خود جای دادند.
وی می افزاید: از آن‌جا که شهرها نیز ظرفیت پذیرش این جمعیت را نداشت آن‌ها مجبور به سکونت در حاشیه شهرها شدند، تاجایی که حاشیه شهرها نیز به شهرها پیوستند. نظیر محله جعفرآباد در کرمانشاه که در گذشته منطقه ای حاشیه‌نشین بود که اینک خودش نیز حاشیه دارد. قاسمی با اشاره به این‌که بحث‌های مهاجرت و حاشیه‌نشینی آن روی سکه شرایط نا‌مساعد کشاورزی و وضعیت نا‌مطلوب یک منطقه را نشان می دهد، می گوید: با مهاجرت مردم روستایی، کشاورزی با بحران مواجه شد. وی می افزاید: در شهر کرمانشاه، به دلیل وجود برخی معضلات در نقاط حاشیه‌نشین برخوردهایی انجام شد. حتی برخی گروه‌ها نظر به حذف داشتند. در حالی که با حذف حاشیه‌نشینی در دیدگاه،تبعاتی از جمله عوارض‌شهری را به دنبال داشت.
قاسمی ادامه می دهد: در دیدگاه متعادل‌تر، به آینده دور ارجاع نمی‌شود و بی تفاوتی در این زمینه هم قابل قبول نیست و بیشتر به مشکلات حاشیه‌نشین‌ها توجه می شود. این گروه آنان را جمعیت فقیری می دانند که برخی از آن‌ها مشکلات اقتصادی دارند و ناچار به سکونت در مناطق خارج از استانداردهای سکونتی و بدون امکانات و البته خارج از محدوده قانونی از نظر شهرداری‌ها شده‌اند. وی ادامه می دهد: جمعیت حاشیه نشین با این همه محرومیت و بیکاری، مهارت‌های شغلی آن‌چنانی هم ندارند که در حوزه فعالیت‌های اقتصادی شهری جذب شوند وبه ناچار به مشاغل کاذب روی می آورند.
قاسمی بیان می کند: همچنین باندهای تبهکار نیروهای خود را از این مناطق که بستر و زمینه بزهکاری بیشتری دارند، عضو‌گیری می کنند. در نتیجه از آن‌جا که از نظر سیمای ملی و شهری این مناطق نشانه فقر و درماندگی بخشی از مردم است باید مسئولان شرایطی برای پذیرش و اسکان حاشیه‌نشین‌ها فراهم کنند و به این اهالی امکانات و تسهیلات رفاهی اعطا شود. وی اضافه می کند: در واقع حاشیه‌نشین‌ها که نمی توانند به موطن اصلی و روستاهایی که از آن‌جا آمده‌اند برگردند، پس با غیرقانونی کردن سکونت‌های آنان و برخوردهای فیزیکی نباید جلو آنان ایستاد، زیرا در هیچ جای دنیا این سیاست‌ها جواب نداده است.
قاسمی ادامه داد: سیاست های متعادل این است که برای آراستن شهر، بالا بردن امنیت و جلوگیری از گرایش اهالی این مناطق به باندهای تبهکار برنامه های کارشناسی شده و دقیقی توسط اقتصاددانان و دست اندرکاران جغرافیای شهری و مسائل انسانی تدوین شود. همچنین تیمی مختص این اهالی تشکیل و راه حل های اصلاحی‌تری ارائه تا منجر به توسعه، رشد و رونق بیشترمنطقه شود. وی ادامه می دهد: باید به طور جدی در سیاستگذاری‌های مربوط به این مناطق تجدید نظر شود، زیرا از نظر اخلاقی و انسانی، اهالی مناطق حاشیه‌نشین شهروند هستند و حق برخورداری از امکانات را دارند و شماری از آنان از روی استیصال مجبور به زندگی در این مناطق شده اند. قاسمی بیان می کند: بدون شک در میان اهالی حاشیه‌نشین نیروهایی هستند که اگر کوچک‌ترین حمایت دولتی از آنان صورت گیرد، از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برای کشور مفید خواهند بود. پس بی تفاوتی و بی برنامگی نسبت به آنان ظلم مضاعفی است، زیرا این نیروها می توانند در خدمت کشور باشند، اما هدرداده می شوند.
وی اضافه می کند: در کرمانشاه نیز باید مطالعات داخلی درباره حاشیه‌نشین‌ها انجام شود تا با برنامه‌ریزی دقیق برای ساکنان مناطق محروم و حاشیه‌نشین‌ها هم آمار آسیب‌های اجتماعی کاهش یابد و هم از نظر انسانی و اخلاقی خدمتی به آنان ارائه شود؛ زیرا شهر کرمانشاه به عنوان بزرگ‌ترین شهر منطقه، ظرفیت بالایی در به‌کارگیری نیروهای کارآمد ساکن این مناطق دارد.
این استاد دانشگاه بیان می کند: از قدیم الایام تا شعاع 200 کیلومتری کرمانشاه شهری به این وسعت وجود نداشته، امروزه هم بسیاری از اهالی روستاها و شهرهای اطراف و حتی عرب‌ها به دلیل جذابیت‌های شهری به کرمانشاه آمده‌اند که البته باید زمینه اجتماعی‌کردن و جامعه پذیری و اشتغال آنان فراهم شود.
وی در ادامه می گوید: نباید این جمعیت به حال خود رها شوند و این وضع به همین منوال ادامه یابد. بنابراین باید نگاهی اصلاحی با توجه به ظرفیت‌ها و امکانات به منطقه داشت تا هم بتوان از ظرفیت این نیروها حداکثر استفاده را برد و هم از آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی بیشتر پیشگیری کرد.
در همینه زمینه :
