تناقض آمریکایی

گفت‌وگوهای هشتمین دور از مذاکرات کمیسیون مشترک برجام که از 6دی‌ماه آغاز شده‌است، دیروز درحالی نوزدهمین روز خود را پشت‌سر گذاشت که طرف‌های حاضر در وین با برگزاری جلسات مختلف در سطوح و قالب‌های متنوع سیاسی و کارشناسی، می‌کوشند مسیر را برای دستیابی به «توافق خوب» هموار کنند.
در روزهای اخیر رایزنی‌های فشرده‌ای به‌صورت دوجانبه و چندجانبه میان هیأت‌های دیپلماتیک حاضر در هتل کوبورگ برگزار شد و کارشناسان و روسای هیأت‌ها در جلسات جداگانه، پیرامون مباحث مطرح در کمیسیون مشترک برجام به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.
روسای هیأت‌های نمایندگی از دیشب به‌مدت 2روز برای رایزنی راهی پایتخت‌هایشان شدند. ولی هیأت‌های کارشناسی همچنان به مذاکرات ادامه می‌دهند.
 قبل از این، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در 2دیدار دوجانبه، با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها و میخائیل اولیانوف، رئیس هیأت مذاکره‌کننده روسیه بحث و رایزنی کرد. علی باقری‌کنی با مذاکره‌کنندگان ارشد تروئیکای اروپایی نیز دیدار کرد؛ گفت‌وگوهایی که به‌نظر مسیر توافق‌نظر میان طرف‌های حاضر در وین را بیش‌ از گذشته هموار می‌کند.
از سوی دیگر نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز با همتایان اروپایی خود در کمیسیون مشترک برجام دیدار کرد؛ گفت‌وگویی که اولیانوف معتقد است به پیشبرد پروسه اجرای توافق کمک می‌کند؛ «شرکت‌کنندگان در نشست امشب برای مقایسه متون، تشکیل جلسه دادند و این‌بار، توجه اولیه به نحوه اجرای توافق (احتمالی) آتی معطوف شد. ما باید درباره اینکه «چه‌کسی»، «چه کاری» را «چه زمانی» در مسیر احیای کامل توافق هسته‌ای انجام خواهد داد، توافق کنیم. البته این مسئله کار آسانی نیست.»

وضعیت مناسب مذاکرات
ادامه گفت‌وگوهای برجامی در وین به‌صورت فشرده و در چارچوب‌های مختلف درحالی است که همه طرف‌های حاضر اذعان دارند رایزنی‌ها براساس ریل‌گذاری هیأت‌ مذاکره‌کننده جمهوری‌اسلامی درجریان است و درحال‌حاضر گفت‌وگوهای کارشناسی با محوریت اصل «راستی‌آزمایی» که جزو اصلی‌ترین مطالبات جمهوری‌اسلامی بود، ادامه دارد. این درحالی است که تا پیش ‌از این، موضوع راستی‌آزمایی از مهم‌ترین محورهای اختلافی در وین به‌حساب می‌آمد که غربی‌ها از پذیرش آن سر باز می‌زدند، اما اکنون تروئیکای اروپایی با به رسمیت شناختن این اصل، درحال حرکت دراین مسیر هستند.
 وانگ کوان که ریاست هیأت مذاکره‌کننده چین را در گفت‌‌وگوهای وین برعهده دارد، پنجشنبه شب و پیش از آغاز جلسه گروه ۱+۴ با آمریکا تصریح کرد که «مذاکرات رو به‌جلو جریان دارد و نمایندگان همه کشورهای شرکت‌کننده در گفت‌‌وگوها برای رسیدن به توافق نهایی، در کوتاه‌ترین زمان تلاش می‌کنند.»

ادامه فضاسازی‌ها
اینها درحالی است که طرف‌های غربی همچنان تلاش دارند با طرح ادعاهایی در زمینه «میزان ناامیدکننده پیشرفت‌ها»، به فضاسازی پیرامون امیدواری به نتیجه مثبت مذاکرات بپردازند. برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر مقام‌های کاخ سفید و برخی کشورهای اروپایی، ازجمله فرانسه، کوشیدند با طرح ادعاهای تکراری درباره روند مذاکرات، کسب امتیازهای بیشتر از ایران را با استفاده از ابزار تهدید، پیگیری کنند.
به‌نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی با شدت بیشتری درحال فضاسازی پیرامون مذاکرات وین هستند و قصد دارند با تحت‌ فشار قراردادن مذاکره‌کنندگان کشورمان، جمهوری‌اسلامی را از مقاومت بر سر اصل‌هایی مانند «راستی‌آزمایی» و «ارائه تضمین‌های روشن و عینی» بازدارند.
وزیر امورخارجه ایالات‌متحده در روزهای اخیر با تکرار ضرب‌الاجل‌های ساختگی درباره مذاکرات برجامی، تلاش کرد گفت‌وگوها در وین را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ موضوعی که مقام‌های جمهوری‌اسلامی و دیپلمات‌های ایرانی حاضر در وین بارها با رد آنها، تأکید کرده‌اند که تکرار ضرب‌الاجل‌های ساختگی و طرح مباحثی مانند «محدودیت زمان» بر اراده جمهوری‌اسلامی در پیگیری مطالبات بحق خود تأثیری ندارد.
درچنین شرایطی آنتونی بلینکن در روزهای اخیر در گفت‌وگو با رسانه‌های آمریکایی، با وجود اینکه خروج از برجام را یکی از بدترین تصمیم‌های سیاست ‌خارجی آمریکا دانست، اما در تناقضی آشکار، مدعی شد زمان برای توافق «بسیار کوتاه» است. وی همچنین با طرح این ادعای بی‌اساس که «ایران برنامه هسته‌ای خود را به‌صورتی خطرناک پیش برده‌است»، اظهارکرد که «ایران درحال پیشروی‌هایی در زمینه برنامه هسته‌ای خود است که به عقب برگرداندن آنها دشواری‌های فزاینده‌ای خواهد داشت، چون آنها دارند چیزهای جدید یاد می‌گیرند و کارهای جدید انجام می‌دهند.»
بلینکن همچنین با طرح دوباره ضرب‌الاجل‌های ساختگی گذشته درباره ادامه مذاکرات در وین عنوان کرد که «چند هفته باقی مانده تا ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی دوجانبه [برجام] برگردیم یا خیر. این بهترین نتیجه برای امنیت آمریکا خواهد بود، اما اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم گزینه‌ها و گام‌های دیگر را با هماهنگی کشورهای ذیربط بررسی می‌کنیم.» پیش از این نیز برخی رسانه‌های غربی به نقل از «منابع نزدیک به مذاکرات» مدعی شده بودند پنجره مذاکرات تا پایان ماه ژانویه یا اوایل ماه فوریه بسته خواهد شد. اینها درحالی است که نمایندگان جمهوری‌اسلامی در مذاکرات وین بارها اعلام کرده‌اند که ایران زیر بار ضرب‌الاجل‌های ساختگی نمی‌رود و برای تهران «نتیجه مهم‌تر از زمان» است و برهمین اساس تا هر زمانی که نیاز باشد، آماده ادامه گفت‌وگوها در وین است.