دیپلماسی
انفعال تروئیکای اروپایی در هشتمین دور از مذاکرات وین ادامه دارد
بی‌اعتمادی موجه ایران به آمریکا
هشتمین دور از مذاکرات کمیسیون مشترک برجام درحالی در هتل کوبورگ وین ادامه دارد که شواهد موجود نشان میدهد طرف‌های غربی همچنان بر طبل «ضرب‌الاجل» می‌کوبند و قصد دارند با فضاسازی‌های سیاسی و رسانه‌ای، مذاکرات را از مسیر اصلی خود که بررسی مسائل اصلی مانند چگونگی لغو تحریم‌ها، راستیآزمایی و ارائه تضمین‌های روشن بر ادامه توافق است، منحرف کنند. درچنین شرایطی به‌نظر می‌رسد به‌کارگیری حربه «ضرب‌الاجل» ازسوی طرف‌های غربی، بیشتر با هدف پنهان‌سازی تناقض‌های موجود در رفتار آنان انجام می‌شود. در این بین نباید از نقش مخرب ایالات‌متحده در پیشبرد مذاکرات وین از مسیر اصلی خود غافل بود. بررسی‌ها نشان میدهد اگرچه بازگشت به برجام برای مقام‌های این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند به‌مثابه جامه‌عمل‌پوشاندن به یکی از شعارهای انتخاباتی بایدن در کارزار2020باشد، اما آمریکایی‌ها می‌کوشند از فرایند گریزناپذیر بازگشت به توافق هسته‌ای2015، ضمن ارائه کمترین امتیازها به جمهوری‌اسلامی ایران و رفع حداقلی تحریم‌ها، بیشترین محدودیت‌ها را بر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان اعمال کنند؛ راهبردی که با مقاومت هیأت‌مذاکره‌کننده کشورمان در وین، به نتیجه نرسیده‌است.
ریشه بی‌‌اعتمادی‌ها
در این میان طرف‌های غربی درحالی کوشش می‌کنند ایران را عامل کندی در روند مذاکرات معرفی کنند که مقام‌های ایرانی بارها تأکید کرده‌اند که هیأت اعزامی کشورمان با دست‌پر و ابتکار عمل در وین حاضر شده و با ارائه پیشنهادهای سازنده به طرف‌های حاضر، آمادگی خود را برای رسیدن به «توافق خوب» اعلام کرده‌است. برهمین اساس هم هست که ایران اعلام کرده ضرب‌الاجل‌های ساختگی را نمی‌پذیرد و تسلیم جوسازی‌های سیاسی و رسانه‌ای نخواهد شد. همه اینها درحالی است که بی‌اعتمادی جمهوری‌اسلامی ایران به غرب ریشه در عملکرد طرف‌های اروپایی و آمریکایی در قبال توافق هسته‌ای سال2015 دارد و سبب شده در گفت‌وگوهای جاری در وین، ایران با اتخاذ راهبردهای عمل‌گرایانه به‌دنبال «راستیآزمایی رفع تحریم‌ها» و «دریافت تضمین‌های روشن و عینی» درباره آینده توافق هسته‌ای باشد. حتی رسانه‌های غربی بی‌اعتمادی جمهوری‌اسلامی به آمریکا و اروپایی‌ها را نتیجه عملکرد غربی‌ها در قبال توافق هسته‌ای و همچنین عهدشکنی‌های مکرر ارزیابی می‌کنند. برهمین اساس هم بود که تد اسنایدر، دانش‌آموخته فلسفه و تحلیلگر تاریخ و سیاست‌خارجی آمریکا، دیروز در یادداشتی در وبگاه آمریکایی «آنتی‌وار» با برشمردن فهرستی از نقض‌عهدهای ایالات‌متحده، بی‌اعتمادی ایران به این کشور را ناشی از پرونده قطور ایالات‌متحده در خلف‌وعده دانست. این تحلیلگر آمریکایی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در تاریخ هشتم می۲۰۱۸ (۱۸اردیبهشت ماه ۱۳۹۷) را «یکجانبه» و «غیرقانونی» می‌‌داند و آن‌را به‌عنوان نمونه‌ای از فهرست بلندبالای عهدشکنی‌های مسئولان این کشور مطرح می‌کند. اسنایدر معتقد است این نقض عهد یک مشکل دیپلماتیک برای ایالات متحده ایجاد کرد؛ اینکه سایر کشورها در آینده ممکن است تمایلی به امضای توافقنامه با ایالات متحده نداشته باشند، چراکه قادر نخواهند بود به آمریکا اعتماد کنند که به قول خود عمل خواهد کرد و دوباره وعده خود را زیر پا نمی‌گذارد.
نقش بایدن
وی تأکید می‌کند که «مشکل فقط این نبود که ترامپ وعده آمریکا را شکست و از توافق خارج شد، بلکه بایدن هم با عدم‌بازگشت فوری به برجام، این نقض‌عهد را تأیید کرد»؛ موضوعی که دریافت تضمین‌های عینی ازسوی ایران را ضرورتی انکارناپذیر کرده‌است. این تحلیلگر آمریکایی معتقد است این، فقط ایران نیست که از ایالات متحده ضمانت خواسته است که درصورت مذاکره مجدد در مورد این توافق، ایالات متحده تضمین کند آنها به این توافق به‌عنوان یک توافق الزام‌آور احترام خواهند گذاشت؛ بیست‌ویکم دسامبر۲۰۲۱ (۳۰آذرماه سال‌جاری) ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه گفت: «ما به‌خوبی می‌دانیم حتی تضمین‌های قانونی نیز نمی‌توانند کاملا بی‌خطر باشند، برای اینکه ایالات‌متحده به‌راحتی از هر معاهده بین‌المللی که دیگر برایش جالب نیست، خارج می‌شود». اسنایدر تصریح می‌کند که «ایران و روسیه هر دو از وعده‌های نقض‌شده آمریکا آسیب دیده‌اند؛ در تازه‌ترین مورد با خروج ترامپ از برجام به ایران خیانت شد، اما این نخستین‌باری نبود که به ایران خیانت می‌شد. زمانی که رئیس‌جمهور علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی از نفوذ ایران برای کمک به آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان استفاده کرد، رئیس‌جمهور اچ.دبلیو بوش (بوش پدر) قول داد کمک ایران برای مدت طولانی به یادگار خواهد ماند و حسن‌نیت باعث حسن‌نیت خواهد شد، اما اینطور نبود و نشد. بوش خیانت کرد و ایالات‌متحده تعهد خود را زیرپا گذاشت: آمریکایی‌ها پیام دادند که دولت وقت ایران نباید انتظار واکنش متقابل آمریکا را داشته باشد.»
مقام کره جنوبی وارد وین شد
روز گذشته خبرگزاری «یونهاپ» خبر داد «چوی جونگ کان» معاون وزیر خارجه کره جنوبی راهی وین شد تا با نمایندگان کشورهای عضو برجام و آمریکا دیدار کند. این رسانه کره‌ای گفته این سفر به‌منظور حل‌مسئله دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی است. بدهی کره جنوبی به ایران در ازای خرید میعانات گازی، مجموعاً به ارزش هفت میلیارد دلار است که از سال ۲۰۱۸ و به بهانه تحریم‌های آمریکا پرداخت نشده است.
مکث
افزایش اختلا‌ف‌نظرها در رژیم صهیونیستی
ادامه گفت‌وگوهای کمیسیون مشترک برجام در وین درحالی است که به‌نظر می‌رسد تروئیکای اروپایی و به‌ویژه فرانسه با فاصله گرفتن از مواضع خود پیش‌از آغاز گفت‌وگوهای وین، هماهنگ با سیاست‌های رژیم صهیونیستی، درحال تخریب اصل مذاکرات هستند. بر این اساس اخیرا یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران از هماهنگی 3کشور اروپایی عضو برجام با رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات وین خبرداد و گفت که جلسه‌های متعددی میان دوطرف برای اخلال در گفت‌وگوها و به نتیجه نرسیدن توافق درباره احیای مفاد برجام تشکیل شده‌است. گفته می‌شود رژیم صهیونیستی به کشورهای اروپایی عضو برجام اعلام کرده درصورت پررنگ‌شدن نقش ایران در منطقه خاورمیانه، حضور این رژیم تضعیف خواهد شد و این موضوع سبب می‌شود منافع اقتصادی اروپا از جهت تجارت و فروش سلاح و... کاهش یابد.
این درحالی است که اختلاف‌ها پیرامون گفت‌وگوهای برجامی در وین در روزهای اخیر بالا گرفته‌است؛ درحالی‌که مقام‌های این رژیم با افزایش تهدیدهای خود در قبال فعالیت‌های هسته‌ای ایران تلاش دارند روند مذاکرات را تحت‌تأثیر قرار دهند، یک عضو پارلمان رژیم صهیونیستی در مصاحبه‌ای اذعان کرد هرگونه اقدام این رژیم علیه ایران برای خاورمیانه فاجعه‌بار خواهد بود.
احمد الطیبی در گفت‌وگو با خبرگزاری «آناتولی» درباره برخی تهدیدها برای اقدام علیه ایران ازسوی رژیم صهیونیستی هشدار داد و گفت که در اسرائیل اتفاق‌نظر برای چنین حمله‌ای وجود ندارد؛ «افرادی هستند که با هرگونه اقدام علیه ایران مخالفند و ترجیح می‌دهند این کشور به توافق هسته‌ای2015 پایبند باشد.» وی همچنین تأکید کرده‌است که هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، پیامدهای فاجعه‌باری برای منطقه خاورمیانه به‌همراه خواهد داشت.