2021؛ سال تشدید بحران پناهجویان

 فتانه احدی- روزنامه‌نگار

حدود 2سال است که بحران جهانی پناهجویان تحت‌تأثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفته است. اما در سال2021 تعداد افرادی که از فقر و درگیری از کشور خود گریخته‌اند به‌صورت نگران کننده‌ای افزایش یافته و این نشان می‌دهد که این وضعیت در سال2022 بدتر خواهد شد. حجم بالای اخباری که در مورد وضعیت پناهجویان در اروپا منتشر می‌شود اینگونه تداعی می‌کند که اروپا کانون بحران پناهجویان و آوارگان است اما براساس آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR)، بار اصلی در این بحران بر دوش کشورهای در حال توسعه و مناطق همسایه کشورهای جنگ‌زده یا درگیر بحران است. 85درصد از 20میلیون نفری که آواره دیگر کشورها شده‌اند، به کشورهای همسایه پناه برده‌اند. بنابراین اروپا سهم چندانی از این ماجرا ندارد. براساس آمار رسمی سازمان ملل، ترکیه بیش از هر کشور دیگری در داخل مرزهای خود پناهی برای آوارگان بوده است. بیش از 3میلیون‌و500هزار آواره، در این کشور وجود دارند. طبق آمار غیررسمی اما ایران بیشترین آواره را در خود جا داده. ایران دست‌کم میزبان 4میلیون افغان است که طی سال‌های اخیر به‌دلیل جنگ و فقر از کشورشان خارج شده‌اند. حدود 500هزار نفر از این افراد طی 4‌ماه اخیر، بعد از سقوط کابل به ایران پناه آورده‌اند. اردن پذیرای حدود 3میلیون پناهجو است، درحالی‌که لبنان کوچک میزبان یک‌میلیون‌و500هزار پناهجو است.
آلمان به‌عنوان سخاوتمندترین کشور اروپایی خانه یک میلیون پناهجو است. درحالی‌که انگلیس، با یک دهم این آمار، با بحرانی بسیار کوچک‌تر روبه‌رو است. با این حال، برخی سیاستمداران انگلیسی به دروغ می‌گویند که این کشور را پناهجویان تسخیر کرده‌اند و خصومتشان با مهاجران روبه افزایش است. با این همه، طبق آمار دولتی در انگلیس طی سال2021 بیش از 23هزارو500پناهجو، یعنی 2برابر آمار سال2020، با عبور از کانال مانش خود را از فرانسه به انگلیس رسانده‌اند. این آمار 2برابر آمار سال2020 است و از یک جهش در شمار پناهجویان اروپا حکایت دارد. دریای مدیترانه همچنان مسیر اصلی عبور پناهجویان از آفریقا و خاورمیانه به‌سمت اروپاست؛ افرادی که یا از جنگ گریخته‌اند یا در جست‌وجوی زندگی بهتر هستند. آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نشان می‌دهد در سال2021، حدود 81هزارو700نفر برای رساندن خود به اسپانیا، ایتالیا، مالت، یونان یا قبرس در عبور از مدیترانه خود را به خطر انداخته‌اند. در این میان، 2هزارو543نفر جان خود را در این مسیر از دست داده‌اند. درواقع از سال2015  هرساله آمار کاهش چشمگیری داشته است. در سال2016 حدود ‌380هزارو300نفر و در سال2017 حدود 178هزار نفر به اروپا رسیدند. طی 3سال بعدی، این تعداد کاهش بیشتری داشته است؛ از 141هزارو400نفر در سال2018 به 95هزارو700نفر در سال2020. اما در سال2021، بعد از گذشت 5سال این روند نزولی سیر معکوس به‌خود گرفت. در 11‌ماه سال2021، حدود 14هزار نفر بیشتر از تعداد کل سال2020 به اروپا رفته‌اند. کارشناسان معتقدند افزایش موج حرکت پناهجویان به‌سمت اروپا را می‌توان به‌عنوان نماگر وضعیت بحران‌های جهان درنظر گرفت. به‌عنوان مثال، اینکه 25درصد از کل پناهجویانی که در سال2021 به اروپا رفته‌اند، اهل تونس بوده‌اند، نشان‌دهنده مشکلات اجتماعی و اقتصادی در این کشور است.