بازآفرینی
شبکه خانه‌موزه‌های تهران تشکیل می‌شود
مراسم تقدیر از کمیته ملی یونسکو به بهانه ثبت جهانی هنر خوشنویسی ایرانی در خانه‌موزه سیمین و جلال برگزار شد
محمد سرابی - خبرنگار
خانه‌موزه سیمین و جلال در 2سال گذشته با وجود محدودیت‌های کرونا به فعالیت خود با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه داده است. دیروز عصر، خانه این دو نویسنده در محله دزاشیب تجریش، میزبان مراسم تقدیر از کمیته ملی یونسکو به بهانه ثبت جهانی هنر خوشنویسی ایرانی بود. این مراسم با وجود سرمای هوا، در حیاط خانه‌موزه برگزار شد و در آن چند تن از مدیران فرهنگی و همینطور هنرمندان خوشنویس به صحبت پرداختند.
مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران در این نشست اعلام کرد که تا سال آینده شبکه خانه‌موزه‌ها در سطح پایتخت به مرحله اجرا در‌می‌آید.
کسری حسنی گفت: این نهاد شهری سابقه ۲۷ساله در توسعه زیرساخت‌ها دارد و در راستای شعار «کلانشهر تهران، الگوی جهان اسلام» وظیفه خود می‌‌دانیم که میزبان بزرگان و استادان در خانه‌موزه‌ها باشیم.
او با بیان اینکه یکی از برنامههای این نهاد ایجاد شبکه خانه‌موزه‌ها تا سال ۱۴۰۱ خواهد بود، افزود: در سال آینده طرح گذر فرهنگی از خانه سیمین و جلال و همینطور خانه نیما شکل می‌گیرد.
حسنی همچنین در گفت‌وگو با همشهری گفت: موفق شدیم مانع تخریب ملک مجاور خانه اخوان شویم. این دو خانه به یکدیگر متصل هستند و حتی تیر سقف مشترک دارند. امیدواریم با همکاری میراث بتوانیم ملک مجاور را تملک کنیم یا اینکه بتوانیم مراحل کار را طوری پیش ببریم که خانه اخوان آسیب نبیند.
او با اشاره به تملک خانه فروغ افزود: طرح‌هایی برای خانه‌های مشاهیر، خانه‌های شهدا و شهدای مدافع حرم داریم که اعلام خواهد شد.
حسنی تأکید کرد: وقتی صحبت از شبکه خانه‌موزه‌ها می‌شود، به معنی مدیریت واحد و راهنمایی مراجعان و استفاده‌کنندگان است نه اینکه خودمان دخالتی در فعالیت‌ها و برنامههای این مراکز داشته باشیم.
پژوهشگر میراث فرهنگی در این مراسم با اشاره به ثبت جهانی هنر خوشنویسی، گفت: روندی که از قرن18میلادی شروع شد، اقتصاد را به جای فرهنگ زیربنای جامعه تصور کرد اما زیان‌های آن باعث شد که در پایان قرن بیستم سازمان جهانی یونسکو در کنفرانسی فرهنگ و محیط‌زیست را به‌عنوان اجزای توسعه پایدار معرفی کرد.
احمد محیط طباطبایی افزود: جنگ جهانی دوم باعث از بین رفتن میراث‌های زیادی شد و به همین دلیل نهاد‌های زیادی برای فرهنگ و آموزش علم در جهان تاسیس کردند، زیرا این آموزش موجب دانایی صلح می‌شود و جلوی جنگ و قحطی را می‌گیرد. ایران هم در سال‌های 70میلادی عضو کنوانسیون‌های مربوطه شد که تا سال2003 و پیوستن به کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس ادامه پیدا کرد. اکنون موضوع شهرهای یادگیرنده و خلاق مطرح شده است و شهرهای سلطانیه، کرمانشاه، سنندج، اصفهان و بندر خمیر هم در این زمینه معرفی شده‌اند.
او افزود: وقتی یک میراث ملی و جهانی ثبت می‌شود، یعنی از تاریکی بیرون می‌آید و تحت حفاظت حقوقی قرار می‌گیرد و باید برنامه حفاظتی داشته باشد. سازمان میراث فرهنگی که اکنون در قالب وزارتخانه در آمده، عامل اصلی این ثبت‌ها‌ست. اگرچه بعضی از پرونده‌های ثبت جهانی رد شدند اما تعداد پرونده‌های تأیید‌شده ما هم زیاد است و پرونده‌های خرد‌تر و محلی‌تر و همچنین پرونده‌های مشترک میان کشور‌ها بیشتر تأیید می‌شوند.
رئیس ایکوم ایران(موزه‌ها) افزود: امسال کمیسیون یونسکو ایران موفق شد «پاسداری از خوشنویسی» را با کمک نهاد‌ها و انجمن‌ها ثبت کند و در جلسه عمومی آن را به ثبت برساند.
او تأکید کرد: خط یکی از مهم‌ترین پدیده‌های بشری است که رابطه بین گذشته و حال را برقرار می‌کند اما در کشور‌هایی مانند ترکیه خط را به بهانه سوادآموزی تغییر دادند، درحالی‌که در چین با وجود دشواری، خط کار سوادآموزی را انجام داد و کره هم در عین پیشرفت دست به تغییر خط خود نمی‌زند.
در حاشیه این مراسم محیط طباطبایی در گفت‌وگو با همشهری گفت: خوشنویسی به‌عنوان بخشی از هنر و فرهنگ ایرانی می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت بصری شهر‌ها داشته باشد. یک نمونه کاربردی آن، استفاده از خوشنویسی در لوگوی مؤسسات و سازمان‌‌ها‌ست که در شهر دیده می‌شود.
او افزود: رسانه‌ها در این میان اهمیت زیادی دارند و برخی از آنها به‌خوبی از خوشنویسی استفاده می‌کنند.
این پژوهشگر همچنین با یادی از مؤسسات و بنا‌های فرهنگی گذشته تهران که میراث هنری آن را تشکیل می‌دهند، گفت: خوشبختانه در تهران موزه خوشنویسی داریم اما باید به دیگر جنبه‌های هنری مانند گرافیک هم توجه کرد تا آثار مرتبط با آن در موزه‌ای مختص به آن جمع‌آوری شود.
علی شیرازی، عضو انجمن خوشنویسان نیز در این مراسم با اشاره به اینکه برگزاری دوسالانه خوشنویسی در شهر قزوین یکی از مهم‌ترین اتفاقات همزمان با دوران انتشار بیماری کرونا‌ست، گفت: قبلا مجموعه‌داران شخصی آثار هنری را حفظ می‌کردند و در دوران ما موزه‌ها ساخته شده‌اند. خوشبختانه اکنون در تهران موزه هنر خوشنویسی را داریم.
رضا توسلی مدیر خانه‌موزه، علی‌اشرف صندوق‌آبادی نایب‌رئیس انجمن خوشنویسان و سیدمهدی دریاباری مدیر اجرایی سابق انجمن خوشنویسان ایران نیز در این نشست به بیان نکاتی درباره اهمیت حفظ و اشاعه هنر خطاطی پرداختند.
