تاریخچه احداث ساختمان‌های بلند در پایتخت به دهه50 به بعد بازمی‌گردد. طی چند سال اخیر اما بلندمرتبه‌سازی مخالفانی را به همراه داشته است. بلندمرتبه‌سازی ضوابط خاص خودش را دارد که چنانچه هر یک از آنها رعایت شود می‌توان گفت اجرای این طرح برای زندگی شهروندان آماده است.
این ضوابط به‌صورت اجمالی شامل مکان‌یابی مناسب، طراحی نوع سازه، درنظر گرفتن حقوق شهروندی، درجه ایمنی موجود در ساختمان، شکل، شمایل و نمای ساختمان، احترام به محیط‌زیست (مصرف و تامین آب و برق)، پیوست‌های ترافیکی، رعایت فاصله استاندارد نسبت به یکدیگر و همچنین موقعیت جغرافیایی آن که به افزایش ضریب ایمنی ساختمان ربط دارد، می‌شود. در این بین، برای آنکه احداث بناهای بلند طبق اصول فوق انجام شود، در دوره شهرداری محمدباقر قالیباف، ضوابطی تدوین و در کمیسیون ماده5 به‌تصویب رسید. این ضوابط اما برای تصویب نهایی در شورای‌عالی شهرسازی و معماری آن زمان به بن‌بست خورد تا مدت‌های زیادی خاک بخورد و با وجود اصلاح‌های صورت‌گرفته ابلاغ نشود. اگرچه همان زمان برای تدوین هرچه بهتر ضوابط، دو دوره همایش بین‌المللی بناهای بلند با وجود کارگروه‌های ویژه نیز برگزار شد ولی هیچ‌گاه به نتیجه مطلوب نرسید. سرانجام نیز، در سال1396 شورای‌عالی شهرسازی و معماری صدور مجوز جدید برای ساخت بناهای بلند (12طبقه به بالا) را ممنوع کرد. هر چند که پرونده‌های سابقی که مجوز ساخت‌وساز برج را داشتند مشغول فعالیت بودند اما از آن به بعد هیچ مالکی مجوز ساخت را دریافت نکرد. این در حالی است که اگر بلندمرتبه‌سازی با رویکرد سوداگرایانه و تنها کسب منافع مالی صورت نگیرد، فرصتی به‌حساب می‌آید تا از زمین حداکثر استفاده شود.
حال با توجه به نگاه موافق مدیران شهری جدید این امکان فراهم شد تا مصوبه موافقت با بلندمرتبه‌سازی در پهنه‌ها و عرصه‌های شهر تهران، البته طبق ضوابط معین و طرح تفصیلی موجود، توسط شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران به شهردار تهران، استاندار تهران و رئیس شورای اسلامی شهر تهران برای اجرا ابلاغ شود. فرزانه صادق‌مالواجر، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی و دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در این‌باره گفت: «ضوابط عام استقرار ساختمان‌های بلند در شهر» مصوبه آذر‌ماه۱۳۹۹ شورای‌عالی بررسی و ضوابط مصوب کمیسیون ماده۵ در قالب 2 سند به تصویب رسید. دو سندی که از یک‌سو نقشه پهنه‌ها و محورهای مجاز برای احداث ساختمان‌های بلندمرتبه و از سوی دیگر ضوابط و مقررات احداث بنا در پهنه‌ها و محورهای مجاز را در بر می‌گیرند. او گفت: «شهرداری و کمیسیون ماده۵ شهر تهران مجاز به بررسی پرونده‌های مغایر با اسناد ابلاغ شده مذکور نخواهند بود و مراتب بر حسب ضرورت در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران تعیین تکلیف می‌شود. این موارد شامل رعایت تراکم مصوب طرح تفصیلی در پهنه‌ها و محورهای بلندمرتبه‌سازی الزامی است.
ضوابط جدید بلندمرتبه‌سازی چیست؟
ضوابط ابلاغی جدید شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور برای بلندمرتبه‌سازی در تهران الزاماتی دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
افزایش تراکم مازاد بر تراکم مجاز پهنه تا سقف ۵۰۰ درصد صرفاً در چارچوب سازوکار انتقال حق توسعه (TDR) امکانپذیر است.
ایستگاه‌های قطار شهری براساس طرح جامع حمل‌ونقل شهری مورد مطالعه قرار گرفته و در ایستگاه‌هایی که قابلیت تبدیل به T.O.D (توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی) را دارند، با قابلیت بلندمرتبه‌سازی مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و پس از تأیید دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی در نقشه اراضی با قابلیت بلندمرتبه‌سازی گنجانده شوند.
پادگان‌های داخل محدوده شهر با کاربری نظامی تثبیت و درصورت اجرای قانون فروش و انتقال پادگان‌ها و سایر اماکن متعلق به نیروهای مسلح به خارج از حریم شهرها، پیشنهاد بلندمرتبه‌سازی، با ارائه طرح شهرسازی و به شرط تأمین کاربری خدمات عمومی، باید جهت تصویب به شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران ارائه شود.
در اراضی با وسعت یک هکتار و بیشتر، مشروط به عدم‌استقرار در عرصه واجد محدودیت یا ممنوعیت بلندمرتبه‌سازی، افزایش تعداد طبقات و قرارگیری در یک بلوک شهری حداکثر تا ۱۵طبقه و مشروط به رعایت سقف تراکم پهنه مجاز خواهد بود.
با ابلاغیه جدید شورای‌عالی شهرسازی و معماری
بلندمرتبه‌سازی در تهران آزاد شد
در همینه زمینه :
