ساماندهی 60روزه معتادان متجاهر‌ چطور و چگونه؟

حضور معتادان متجاهر در کلانشهر تهران به معضل اجتماعی تبدیل شده و به همین دلیل رئیس‌جمهور خواستار جمع‌آوری و ساماندهی آنها شده و شهردار تهران را به‌عنوان فرمانده قرارگاه اجتماعی پایتخت (قرارگاهی که برنامه ساماندهی معتادان متجاهر در آن پیگیری می‌شود) انتخاب کرده است. علیرضا زاکانی هم پس از ابلاغ سیدابراهیم رئیسی گفت که تا 2‌ماه دیگر هیچ معتاد متجاهری در تهران وجود نخواهد داشت. اکنون خبرها حاکی از آن است که مدیریت شهری آمادگی دارد از دهم دی‌ماه طرح شناسایی، جمع‌آوری و ساماندهی معتادان متجاهر را اجرایی کند. در این مورد با سعید شرف‌دوست، معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفت‌وگو کردیم.

جمع‌آوری و ساماندهی معتادان متجاهر در قرارگاه اجتماعی پیگیری می‌شود. کدام نهادها و ارگان‌ها در این طرح با مدیریت شهری همکاری دارند؟
نهادهایی چون سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی، گروه‌های جهادی، نخبگان دانشگاهی، مسئولان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، نمایندگان حوزه‌های بهداشت و درمان، سازمان هلال‌احمر و... در طرح ساماندهی معتادان متجاهر با مدیریت شهری همکاری دارند، اما براساس ابلاغ رئیس‌جمهور، فرماندهی این کار با شهردار تهران است.
سازوکار شناسایی، جذب و پذیرش معتادان متجاهر چگونه خواهد بود؟
در این طرح قطعاً همه دستگاه‌ها و نهادها براساس تکالیفی که دارند، عمل می‌کنند. شناسایی و جمع‌آوری معتادان توسط پلیس انجام می‌شود و مدیریت شهری وظیفه فراهم‌کردن زیرساخت‌ها برای پذیرش آنها را بر‌عهده دارد که این کار از 10دی‌ماه انجام می‌شود. سایر دستگاه‌ها و نهادهایی چون بهزیستی و هلال‌احمر هم در چارچوب وظایفشان وارد عمل خواهند شد.
آیا شهرداری زیرساخت‌ها را فراهم کرده است؟
اولویت اول مدیریت شهری استفاده از زیرساخت‌هایی مانند فشافویه، سروش مهر و صفادشت است که در اختیار سازمان بهزیستی قرار دارد. درحقیقت مدیریت شهری به آماده‌سازی این مراکز کمک می‌کند و در مرحله نخست پیش‌بینی‌شده حدود 3هزار معتاد متجاهر در این مراکز پذیرش شوند.
آیا مدیریت شهری برای راه‌اندازی مراکز دیگر برنامه‌ای دارد؟
مدیریت شهری بنا دارد تا 2‌ماه آینده، 6مرکز پذیرش در حاشیه تهران و خارج از بافت‌های مسکونی ایجاد کند و پیش‌بینی کردیم حدود 5هزار معتاد متجاهر در آنها پذیرش شوند.
مردم تصور می‌کند این طرح مقطعی خواهد بود. در این مورد توضیح دهید.
می‌پذیرم در برخی از مواقع انجام چنین کارهایی مقطعی بوده است؛ چون نتوانستیم تعامل خوبی با دستگاه‌های متولی داشته باشیم، اما در این طرح با حضور شهردار تهران و تعیین 3گام برای پیگیری کارها اهتمام جدی برای تداوم طرح وجود دارد. درواقع قرار است با مشارکت نهادها، گروه‌های جهادی و سایر دستگاه‌ها وضعیت معتادان از بدو پذیرش در مراکز به‌مدت 3سال پیگیری و از آنها حمایت شود تا دچار لغزش نشوند.
معتادان برای چه مدت زمانی در مراکز پذیرش می‌شوند؟
مدت‌زمان پذیرش افراد در مراکز متفاوت است اما به‌طور میانگین بعد از 6تا 9‌ماه می‌توانند از مراکز ترخیص شوند.
3گام تعیین شده در طرح را تشریح می‌کنید؟
در گام اول شناسایی و جذب معتادان انجام می‌شود و گام دوم اقدام به شناسایی خانواده معتادان و مشکلاتی که دارند می‌کنیم که در این گام نیروهای هلال‌احمر و گروه‌های جهادی نقش پررنگی خواهند داشت. در گام سوم هم با فعال‌کردن گروه‌های جهادی در مساجد وضعیت معتادان پس از ترخیص از مراکز رصد می‌شود و اگر مشکلی باشد توسط دستگاه‌های متولی پیگیری می‌شود.
یکی از دلایل رها شدن معتادان متجاهر، عدم‌پذیرش آنها به‌دلیل بیماری و سایر مشکلات بود. آیا در این طرح چنین محدودیتی وجود دارد؟
خیر. برخی از مراکز غربالگری محدودیت‌های مربوط به منع پذیرش دارند و برابر قانون نمی‌توانند افراد بالای 65سال و معتادان بیمار را پذیرش کنند، اما در این طرح اولویت شهرداری پذیرش همین افراد است. همچنین مدیریت شهرداری قصد دارد با همکاری شبکه‌های بهداشت و دانشگاه علوم‌پزشکی به موضوع درمان تخصصی این افراد هم ورود کرده و مشکلاتی که در این حوزه دارند را حل کند.
آیا می‌توان به چشم‌انداز این طرح امیدوار بود؟
علاوه بر مدیریت شهری، سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی و... برای حل این معضل پای‌کار آمده‌اند و هماهنگی‌ها با تمام دستگاه‌ها انجام شده و قرار است کارها با وحدت رویه پیگیری شود. برای دست‌یافتن به نتایج مطلوب جلساتی با مسئولان نهادهای مختلف، برگزار و اطلس شهری از نقاط آسیب‌پذیر و پرآسیب شهر تهران تهیه و فضاها برای ایجاد زیرساخت‌ها شناسایی شده است. دستگاه‌ها هم به تکالیف خود واقف هستند و همچنین اعلام آمادگی کرده‌اند که با همکاری مشترک برای حل این معضل تلاش خواهند کرد؛ بنابراین عزم جدی در کاهش آسیب اجتماعی پایتخت ایجاد شده و امیدواریم به‌زودی شاهد چهره متفاوتی از تهران باشیم.

مکث
خروج کودکان کار از چرخه کار
سعید شرف‌دوست، معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران:

شهرداری تهران سال‌ها با معضل کودکان کار مواجه بوده است؛ کودکانی که متأسفانه به‌خاطر مشکلات اجتماعی مجبور به‌کار هستند و مدیریت شهری هم هیچ‌گاه رویکرد جمع‌آوری آنها را نداشته و با راه‌اندازی مراکز پرتو نگاه حمایتی و توانمندسازی آنها را داشته است؛ بنابراین نخستین گام شهرداری تهران در ساماندهی کودکان کار حمایت از خانواده کودکان کار و توانمندسازی آنهاست؛ چرا‌که باور داریم با این اقدام معضل کودکان کار ریشه‌ای حل می‌شود و می‌توانیم شاهد خروج کودکان از چرخه کار باشیم.