محمدتوفیق مشیرپناهی |روزنامه‌نگار:
راه ازعناصر مهم در پیشبرد اهداف اقتصادی، صنعتی و کشاورزی محسوب می‌شود. کردستان سال‌هاست که از این نظر عقب‌ماندگی جدی دارد. این نقصان، مشکلات دیگرِ استان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و به همین دلیل، استان از لحاظ توسعه نیز عقب افتاده است. کردستان با کمترین میزان بهره‌مندی از آزادراه‌ها و شبکه‌های هوایی و ریلی، استانی فقیر در توسعه شبکه راهی کشور محسوب می‌شود. به طوری که متوسط بهره‌مندی روستاهای استان از راه، کمتر از 30 درصد است و بین استان‌های کشور در رده 28 قرار داریم. در راه‌های بین شهری نیز این استان وضع خیلی بهتری ندارد.
از عوامل مهمی که موجب هدر رفت منابع محدود استان در حوزه راه شده، نبود یک طرح جامع و سند توسعه است. تعریف پروژه‌های حوزه راه در استان کاملاً جزیره‌ای و با نگرشی موضعی است. این نگرش موجب شده پروژه‌های راهسازی استان به محل مناسبی برای بازی‌های انتخاباتی تبدیل شود و به این بهانه سالانه میلیاردها ریال از بودجه محدود استان، منابع انسانی و محیط زیست در قالب پروژه‌هایی با مطالعات ضعیف و شتاب‌زده هزینه شود. در نتیجه، زحمات راهسازی حتی در حد همین بودجه‌های محدود نیز در مسیر توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل نمود نداشته است.
یک استان غیر برخوردار و محروم مثل کردستان با وضع نامطلوب جاده‌ای و آمار بالای کشته باید در شبکۀ حمل و نقل دارای برنامه توسعه مصوب، مشخص، شفاف و مدون باشد. زیرا توسعه برنامه‌ریزی و تحقیق از ارکان اساسی توسعه است. از دیگر مشکلات که در سال‌های گذشته بر وضع کنونی راه‌های کردستان اثر گذاشته، ضعف مدیران میانی و بدنه کارشناسی در این بخش است.
در بررسی محرومیت استان در حوزه راه نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت که در این بخش علی‌رغم داشتن چند چهرۀ توانا، کارفرمایانی ناکارآمد، سنتی و به دور از دانش روز داریم. ارزیابی مشاوران در استان عملاً برای رفع تکلیف و نوعی کاغذبازی برای توجیه انتخاب‌های سلیقه‌ای است.
علی‌رغم توانمندی مشاوران استان، نقش مشاور در نظر کارفرما به توجیه‌کننده، تأییدکننده تصمیمات و گاه تمجیدکننده تقلیل یافته و توان و پویایی این مجموعه‌ها را گرفته است. با توجه به کندی حرکت چرخ راهسازی در استان و فواصل زمانی طولانی میان طراحی و اجرای پروژه‌ها و نبود کنترل‌های حداقلی در صحت نقشه‌ها، معمولاً هنگام اجرا، مسئول نظارت و پیمانکار با نقشه‌هایی دارای نواقص زیاد وگاه غیرقابل اجرا رو‌‌به‌‌رو می‌شود.
تعریف نشدن ساز و کار و مکانیسمی مشخص برای اصلاح نواقص نقشه‌های ابلاغی از چالش‌های نفس گیر پروژه‌ها است که بر کمیت و کیفیت اجرا مؤثر است. نقشه‌های اجرایی ابلاغ شده به دلیل ممهور و ابلاغ شدن از سوی کارفرما حتی با وجود ایرادات فراوان آن‌قدر غیرقابل تغییر به نظر می‌رسند که در بسیاری از موارد پیمانکار اجرای همان نقشه‌های ضعیف را به موانع، زمان طولانی و مغضوب واقع شدن ترجیح می‌دهند.
امیدواریم با توجه به تغییرات صورت گرفته درسطح مدیریت کلان استان و نیز نظرات استاندار در موضوع محرومیت استان به ویژه در حوزه راه‌ها بی‌راهه‌های جادهها و راه‌های استان به سرانجام و توسعه برسد.
بی‌راهه‌های راه‌های استان
در همینه زمینه :
