موبایلت را زمین بگذار...

فاطمه عباسی 

 دیگر گذشت آن روزگاری که اعضای خانواده دور کرسی جمع می‌شدند و گل می‌گفتند و گل می‌شنفتند. حالا گوشی تلفن همراه و فضای مجازی و اینترنت جای خیلی از معاشرت‌ها و دید و بازدیدها را پر و اعضای خانواده را روزبه‌روز از هم دورتر کرده است. حتما به یاد دارید 20سال پیش که موبایل هنوز به زندگی ما رسوخ نکرده بود، کسانی که لازم می‌دیدند در دسترس باشند، به سراغ دستگاهی به اسم «پیجر» رفتند تا دیگران بتوانند در مواقع لزوم آنها را پیدا کنند. چند سال بعد از آن گوشی‌های ابتدایی موبایل در دست همه بود که می‌شد با آن تماس گرفت و درنهایت پیامک زد. اما گوشی‌های هوشمند که ظهور کردند، توانستند سبک زندگی را تغییر دهند. تا جایی که بسیاری از ارتباطات روزمره به این ابزار تکنولوژی معطوف شد و وابستگی آدم‌ها به موبایل کم‌کم تبدیل به معضلاتی شد که روانشناسان را نگران کرده است. از سندروم گردن پیامکی بگیر تا پدیده فابینگ (وابستگی شدید به تلفن همراه و سایر ابزارهای ارتباطی هنگام حضور در جمع دوستان و خانواده) که در سال‌های اخیر شیوع پیدا کرده است. خیلی از ما تجربه‌اش را داریم و دیده‌ایم که در جمع‌های فامیلی، دوستانه و خانوادگی آدم‌ها دور هم جمع می‌شوند و با اینکه به‌صورت فیزیکی در جمع نشسته‌اند اما کاری به‌کار یکدیگر ندارند و دائما توجهشان به گوشی، تبلت و... است و بیشتر از آنکه با اعضای همان جمع ارتباط چشمی داشته باشند و حرف بزنند، سعی می‌کند با دیگرانی در بیرون از آن فضا و جمع فیزیکی ارتباط بگیرند. روانشناسان می‌گویند این پدیده به مرور باعث می‌شود توان ارتباط مستقیم، عمیق، سالم و هدفدار با اطرافیان حاضر در جمع فیزیکی از دست برود. البته اینها تنها مشکلاتی نیست که فابینگ برای افراد به‌وجود می‌آورد. آنطور که مطالعات علمی نشان می‌دهد افسردگی و اضطراب نخستین اثرات روانشناختی این پدیده است. از سوی دیگر معمولا افراد مبتلا به فابینگ اضطراب بالایی را هم تجربه می‌کنند. مشکل دیگری که این بیماری برای افراد به‌وجود می‌آورد 
«موبو فوبیا» است، یعنی اگر به هر دلیلی تلفن همراهشان از آنها دور شود، احساس ترس و فوبیای عجیبی را تجربه می‌کنند. معمولا این افراد همه جا حتی موقع غذا خوردن موبایلشان را به همراه دارند و اگر مدت کوتاهی تلفن از آنها دور شود، احساس می‌کنند اخبار مهمی در حال رخ دادن بوده که آنها از آن اخبار و رویداد مهم عقب مانده‌اند. یکی از روانشناسان هم معتقد است که اصولا کسانی که به «فابینگ» دچار می‌شوند با افرادی درددل می‌کنند که آنها را اصلا و یا عمیقا نمی‌شناسند و تکرار این پدیده این توهم را در آنها ایجاد می‌کند که این افراد دوستان عمیقی دارند که آنها را درک می‌کنند و با آنها همراه و هم فکر هستند. درحالی‌که مطابق مطالعات انجام شده سطحی بودن این ارتباطات منجر به شکنندگی آن و گاهی سوءاستفاده از اطلاعاتی می‌شود که فرد مبتلا به فابینگ آنها را در اختیار سایرین قرار داده است که در نهایت خدشه دار شدن زندگی مشترک و خانوادگی افراد را به‌همراه دارد.
خلاصه اینکه تلفن همراه با همه فواید و خوبی‌هایش، می‌تواند مشکلات عدیده‌ای برایمان به همراه بیاورد، البته اگر به جا و صحیح استفاده نشود. درست است که ما در جایگاهی نیستیم که پیشنهاد بدهیم، اما می‌دهیم و پیشنهادمان هم این است: حالا که تا شب یلدا چیزی باقی نمانده، اگر جزو آدم‌های مبتلا به فابینگ هستید، کمی روی ارتباط با آدم‌های اطرافتان بیشتر کار کنید و حداقل این یک شب، موبایلتان را زمین بگذارید و با آدم‌های آشنا بگویید، بخندید و ارتباط چشمی برقرار کنید.