گزارش/ سد خشکسالی

شاید در یکی، دو‌ماه آینده برخی از مناطق کشور با بارش‌های مساعدی روبه‌رو شوند؛ اما آنچه فعلاً از آمارهای بارندگی برمی‌آید، در خشک‌ترین سال نیم‌قرن اخیر، چندان نمی‌توان به رشد بارندگی امیدوار بود. به گزارش همشهری، با تداوم کاهش بارندگی، وضعیت نامساعد ورود آب به مخازن سدها نیز ادامه پیدا کرده و موجودی آب در این مخازن را 30درصد نسبت به سال قبل کاهش داده است. در این میان برآورد می‌شود که تا 3‌ماه آینده، 3حوضه آبریز کشور با افزایش بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت مواجه شوند؛ اما این بارش‌ها نیز به‌قدری نخواهد بود که آثار خشکسالی را کمرنگ کند.

نقشه بارندگی
آخرین آمارها  از وضعیت بارندگی در ایران نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر 1400) تا شامگاه 12آذر، میانگین ارتفاع بارش‌های جوی در 6حوضه آبریز کشور به 32.6میلی‌متر رسیده که 20درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و 39درصد کمتر از میانگین بارش در دوره‌های مشابه 53سال اخیر است. در این وضعیت 24استان از مجموع 31استان کشور با کاهش بارش مواجه‌اند و شرایط نامساعدتری نسبت به سال قبل تجربه می‌کنند. در بارندگی‌های اخیر استان‌های گیلان با ۴۲۹.۹ میلی‌متر، مازندران با ۲۴۳.۸ میلی‌متر و گلستان با ۱۰۰.۶ میلی‌متر بارندگی به‌ترتیب پربارش‌ترین استان‌های کشور بوده‌اند و در مقابل استان‌های مرکزی و جنوبی کشور، وضعیت نامناسب بارشی را تجربه کرده‌اند که در این میان استان سمنان با ۵.۹ میلی‌متر، سیستان و بلوچستان با ۶ میلی‌متر و خراسان رضوی نیز با ۷.۵ میلی‌متر بارندگی به‌ترتیب 3 استان کم‌بارش کشور لقب گرفته‌اند. طبق این آمارها، بارندگی در 2 استان فارس و ایلام نسبت به دوره‌های مشابه 53سال اخیر، به‌ترتیب ۷۶ و ۶۸ درصد کاهش داشته و بارش‌های 24استان کشور که برخی بیش از سال قبل بارندگی داشته‌اند، همچنان بدتر از میانگین بلندمدت است.

امید به بهبود بارندگی در 3منطقه
آنگونه که پیش‌بینی‌های مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو نشان می‌دهد، از ابتدای آذر تا آخر بهمن امسال، 3حوضه آبریز در شمال غرب، شمال شرق و جنوب شرق شانس برخورداری از بارش بیشتر از متوسط بلندمدت را خواهند داشت اما برای سایر حوضه‌های آبریز، بارندگی کمتر از متوسط بلندمدت پیش‌بینی شده است. برآورد می‌شود حوضه آبریز دریاچه ارومیه در این بازه زمانی 44میلی‌متر بارندگی را تجربه می‌کند که 12درصد بیش از متوسط بلندمدت است. همچنین وضعیت بارش پیش‌بینی‌شده برای حوضه آبریز اصلی قره قوم در آذرماه 33میلی‌متر است که از رشد 60درصدی نسبت به میانگین بلندمدت حکایت دارد. در حوضه آبریز رودخانه‌های سیستان و بلوچستان نیز برآوردهای بارندگی بیش از میانگین بلندمدت است.

وضعیت ذخایر آب در سدهای بزرگ
آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب در 13آذرماه نشان می‌دهد در شرایطی که 73روز از سال آبی 1401– 1400سپری شده، میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور به 17میلیارد و 670میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به‌مدت مشابه سال آبی قبل 30درصد کاهش نشان می‌دهد. فیروز قاسم‌زاده، مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور می‌گوید: میزان کل حجم ورودی به سدهای کشور از ابتدای مهر تا 13آذر 2میلیارد و 840میلیون مترمکعب بوده که بیانگر کاهش 44درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال آبی قبل است. طبق اظهارات او، در شرایط کنونی، از کل حجم مخزن سدهای مهم کشور به میزان 50.5میلیارد مترمکعب، حدود 35درصد آب ذخیره شده وجود دارد؛ اما میزان پرشدگی سدهای مهمی چون زاینده‌رود، شمیل، نیان و سفیدرود در شرایط فعلی حدود 13تا 18درصد بوده و میزان پرشدگی متوسط مخازن در سدهای استان‌های خوزستان و تهران نیز به‌ترتیب در حدود 38درصد و 20درصد است.

   تهران کم‌آب است
در خشک‌ترین سال نیم‌قرن اخیر، پایتخت نیز با کمبود آب مواجه است و آنگونه که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران درباره ادامه‌دار بودن مشکل کم‌آبی در پایتخت می‌گوید، این کم‌آبی با چند روز بارندگی هم رفع نمی‌شود. یوسف رضاپور با اشاره به کاهش 52درصدی بارندگی‌های استان تهران نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته به تسنیم می‌گوید: حجم آب سدهای تأمین‌کننده آب شرب تهران هم‌اکنون 375میلیون مترمکعب است که به‌رغم بارندگی‌های مساعد روزهای اخیر، همچنان در مقایسه با ذخیره 633میلیون مترمکعبی روز مشابه سال گذشته حدود 258میلیون مترمکعب کاهش را نشان می‌دهد و بر همین اساس، رعایت الگوی مصرف آب از سوی مشترکان ضروری است.