بحران های تهران چطور مهار می شود؟

زینب  زینال‌زاده- خبر‌نگار

تهران با احتمال وقوع ده‌ها بحران روبه‌روست که رخداد هرکدام از آنها می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ را رقم بزند؛ نمونه‌اش آتش‌سوزی و در هم فروریختن ساختمان پلاسکو در دی‌ماه سال95؛ حادثه‌ای تلخ که نه‌تنها غمی بزرگ بر دل ایران گذاشت، بلکه با تأثیر منفی روی بازار پوشاک کشور همراه شد. حالا درنظر بگیرید اگر یکی از گسل‌های اصلی تهران فعالیتی قابل‌توجه از خود نشان داده و زلزله‌ای بزرگ رخ دهد، چه اتفاقی می‌افتد. سیلاب، آلودگی هوا، بوی تعفن، آتش‌سوزی، فروریزش، نشست زمین و ساختمان‌های ناایمن از دیگر بحران‌هایی است که پایتخت کشور را تهدید می‌کند. همین موضوع بهانه‌ای شد تا با سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به گفت‌وگو بنشینیم. علی نصیری که چند روز پیش برای بازدید به روزنامه همشهری آمده بود، نکات جالبی را درباره وضعیت تهران از نظر مواجهه و مقابله با کرونا بیان کرد و دست آخر هم گفت که نباید هراس به دل مردم انداخت. او باور دارد که‌ می‌توان تاب تهران را در برابر حوادث و بحران‌های گوناگون بالا برد. نصیری بی‌پروا موضع شهرداری در موضوع آلودگی هوا را مشخص کرد و گفت که مدیریت شهری مسئولانه‌ترین نهاد تاکنون در این زمینه بوده و به وظایف و تکالیفش درست عمل کرده است. این مقام مسئول اقدامات انجام شده در افزایش تجهیزات مقابله با بحران را ارزشمند دانست، اما تأکید کرد که باید تجهیزات به‌روزتر و برخی از پروژه‌های نیمه‌تمام ازجمله نصب سنسورهای لرزه‌نگاری و... هم تکمیل شوند تا میزان تاب‌آوری تهران در برابر بحران افزایش یابد. گفت‌وگوی همشهری با سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران را در ادامه می‌خوانید.

مدیریت شهری در موضوع کرونا براساس مسئولیت اجتماعی ورود کرد و امروز آمارها نشان از اقدامات ارزشمند این نهاد دارد. باتوجه‌به این تجربه موفق، چرا شهرداری مسئولیت اجتماعی و حتی قانونی خود در موضوع آلودگی هوا را به‌خوبی انجام نداده است؟
به‌عنوان مسئول، نه اما کارشناس به این سؤال پاسخ می‌دهم. آلودگی هوا موضوع بین‌بخشی است و حل آن نیاز به اراده حاکمیتی دارد. درگذشته عنوان می‌شد 17دستگاه و امروز می‌گویند 21دستگاه و در برخی از موارد حتی تا 23دستگاه هم ذکر شده که در موضوع آلودگی هوا مسئولیت دارند؛ بنابراین مدیریت شهری تنها متولی این موضوع نیست و به‌تنهایی هم نمی‌تواند اقدامی انجام دهد، اما در حد اختیارات و وظایفش عمل کرده و معتقدم مدیریت شهری مسئولانه‌ترین دستگاهی بوده که برای مقابله با آلودگی تلاش کرده است.

می‌توانید به وظایف انجام شده در راستای کاهش آلودگی هوا اشاره کنید؟
صیانت از باغ‌ها که ریه‌های تنفسی شهر محسوب می‌شوند و توسعه خطوط بی‌آرتی و مترو با اندک اعتباراتی که در اختیار داشته است، مهم‌ترین اقدامات در این حوزه بوده‌اند. همچنین با نظارت دقیق روی طرح تفصیلی از ساخت‌وسازهای بی‌رویه و بارگزاری‌های بی‌نظم جلوگیری کرده است که قطعا نتایج این کار به کاهش تردد، ترافیک و آلودگی کمک می‌کند.
چرا توسعه حمل‌ونقل پاک در تهران مغفول مانده است؟
توسعه حمل‌ونقل پاک نیاز به یک شبکه منسجم حمل‌ونقل عمومی دارد که متأسفانه زیرساخت این مد حمل‌ونقل در پایتخت فراهم نیست و زمانی می‌توان به نتایج و اهداف خوب و ورود دوچرخه به شبکه حمل‌ونقل عمومی اشاره کرد که هیچ دغدغه‌ای در این زمینه ازجمله مسیرهای امن و ایمن وجود نداشته باشد.
معضل آلودگی هوا با قدمت 50ساله امروز به یک بحران تبدیل شده است. آیا این بحران را می‌توان مدیریت کرد؟
اگر در دوره‌های گذشته همه دستگاه‌های متولی و دولت به تعهدات خود ازجمله تأمین اتوبوس و واگن عمل می‌کردند و برای اورهال و تعمیر ناوگان حمل‌ونقل عمومی اعتبار اختصاص می‌دادند، امروز با بحران آلودگی هوا مواجه نبودیم. شخصا در این دوره باتوجه‌ به همکاری و تعامل خوب دولت و مدیریت شهری به رفع این معضل خوش‌بین هستم.
بنا بر‌گفته‌های خود شما، بودجه سازمان مدیریت بحران کم است و تلاش دارید این کمبود را از طریق پروژه‌های بین‌المللی جبران کنید. در این مورد توضیح دهید.
سازمان مدیریت بحران یک جایگاه بین‌المللی دارد؛ ازاین‌رو از بودجه‌هایی که در اختیار دفاتر سازمان ملل متحد UN (سازمان بین‌دولتی برای حفظ امنیت و صلح جهانی) قرار دارد، می‌توان برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های سازمان مدیریت بحران استفاده کرد؛ یعنی در سازمان ظرفیت‌هایی وجود دارد که سایر کشورها می‌توانند از آنها بازدید و حتی برای آموزش البته در چارچوب قوانین دیپلماسی استفاده کنند و در مقابل هزینه این کار را بپردازند. این چارچوب کلی و یک نمونه از تامین اعتبار با استفاده از منابع بین‌المللی است.
در دوره‌های پیشین طرح شهر آماده اجرا‌ شد. امروز باتوجه‌ به تجهیزات موجود آیا تاب‌آوری تهران افزایش ‌یافته است؟
حتما افزایش داشته، اما هنوز برخی از پروژه‌ها مانند نصب شتاب‌نگارها تکمیل نشده است؛ بنابراین بعد از تکمیل پروژه‌های مربوط به شهر آماده می‌توان درست و دقیق‌تر در مورد تاب‌آوری شهر اظهارنظر کرد.
قرار بود درخصوص پیش‌بینی وقوع سیلاب اقداماتی صورت گیرد. در این مورد توضیح می‌دهید؟
تکمیل سامانه هشدار سیل نیاز به 13میلیارد تومان اعتبار دارد که به‌محض اختصاص می‌توان در کوتاه‌ترین زمان این کار را انجام و میزان تاب‌آوری شهر در برابر سیلاب را افزایش داد.
در زمان بحران نقش مردم مؤثر است یا نقش حکومت و حاکمیت؟
باور دارم حاکمیت و مردم 2بال مدیریت بحران هستند و اگر در تهران بحران به معنای واقعی رخ دهد، این دو بال در کنار هم می‌توانند مدیریت خوبی داشته باشند؛ ازاین‌رو آموزش شهروندان و فعال‌تر کردن گروه‌های دوام و افزایش تجهیزات لازم و ضروری است و باید با ایجاد انگیزه مردم مجاب شوند تا نقش مربیان و فرماندهی محلی در مواقع بحرانی را ایفا کنند. حاکمیت هم باید در زمینه پیشگیری فعال‌تر عمل کند تا بتوان در مدیریت بحران موفق بود.
آیا تجهیزات سوله‌های بحران نیازمند به‌روز شدن هستند؟
تجهیزات خوبی در سوله‌های بحران وجود دارد؛ البته باتوجه‌ به وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور نمی‌توان این تجهیزات را افزایش داد؛ ازاین‌رو تلاش می‌کنیم با حفظ کارایی تجهیزات و ظرفیت‌های موجود بتوانیم در برابر بحران‌ها خدمت‌رسانی مطلوبی داشته باشیم. بازدیدهای هفتگی از تجهیزات سوله‌های بحران و اجرای طرح نت (نگهداری و تعمیرات) هم ماهانه انجام می‌شود. همچنین در موضوع چادرهای امدادی که تعدادی از آنها دچار فرسودگی شده‌اند باید تدابیری اندیشیده شود که امیدوارم با راهکار مناسب این امر محقق شود.