شهنام صفاجو
پیاده‌روی بهترین راه برای کشف گوهر پنهان یک شهر است. شهرهای مدرن با پیاده‌روهای خود سبب می‌شوند تا مردم تجربه بهتری از زندگی شهری داشته باشند. از سوی دیگر پزشکان پیاده‌روی روزانه را دوای همه دردهای جسمانی نامیده‌اند؛ اما این ورزش ساده همگانی در کدام پیاده‌روی امروزی قابل اجرا و پیگیری روزانه است؟
پیاده‌روهای شهر ما، جذاب اما خسته هستند. کیفیت آسفالت و کفپوش‌ها بعضا درگیر مشکل زه‌کشی، ناپایداری و انواع لوله‌گذاری‌ها هستند و ناگزیر، شرایط لازم برای عبور و مرور را ندارند تا هوای آلوده، گل‌ولای و موتورسوارانی که در کمین شهروندان نشسته‌اند، در لحظه قربانی بگیرند. به این بلایا، باید دستفروش‌های دوره‌گرد، متکدیان خیابانی و زباله‌گردها را نیز افزود که در هیچ پیاده‌رویی، خلاصی از دست آنها ممکن نیست. با این‌همه اما هنوز پیاده‌روهای شهر ما دلباز و خواستنی هستند و می‌توان در مسیرشان اندکی آرامش را چاشنی قدم زدن کرد.
پیاده‌روی قدیمی‌ترین روش حمل‌ونقل در جهان است و اگرچه در کلانشهرهای امروزی، بزرگراه‌ها جایگزین برخی پیاده‌روها شده و موانع زیادی برای پیاده‌روی ایجاد کردند، اما ارتقای کیفیت پیاده‌روهای شهری نه‌تنها باعث افزایش عابران می‌شود، بلکه در ایجاد نشاط عمومی هم مثمرثمر است تا مردم به این طریق وقت خود را سپری کنند. پاریس، وین، نیویورک، ونکوور، استکهلم، ملبورن، سیدنی، توکیو، سنگاپور و روتوروا(نیوزیلند) را شهرهای دوستدار عابران پیاده نامیده‌اند که از آنها با عنوان «بهشت عابر پیاده» هم یاد می‌کنند.
پیاده‌روهای زنده جهان را نیز می‌توان در برخی خیابان‌های معروف دید. ازجمله در خیابان قرون وسطایی موفتار (Rue Mouffetard) در کارتیه‌لاتن پاریس که نقطه اتکای سنت فرانسوی و نفوذ جهانی به شیوه‌ای کاملا پاریسی است یا در خیابان گل (Rua das Flores) واقع در کوریتیبای برزیل که نام آن نشان از باغچه‌های گل قرارگرفته در محل عبور و مراکز خرید عابران پیاده دارد. خیابان کارنابی(Carnaby Street) که تاریخچه طولانی و رنگارنگی دارد هم پیاده‌رو معروفی دارد؛ خیابانی که زادگاه جنبش فرهنگی «لندن در حال گذار» دهه 60میلادی است و چهره‌ها و گروه‌هایی چون بیتل‌ها، رولینگ استونز و الیزابت تیلور پای ثابت این خیابان بودند. خیابان کیانمن(Qianmen Street) پکن نیز با معماری و تاریخ سنتی چین که به دوران سلسله‌های مینگ و چینگ برمی‌گردد، به پیاده‌رو معروف این شهر هویت بخشیده است. ویژگی خیابان اشتروگت(Strøget) کپنهاگ دانمارک که یکی از طولانی‌ترین پیاده‌روهای جهان با مراکز خرید بزرگ و اجراهای خیابانی است نیز به شعار «منطقه بدون خودرو» برمی‌گردد که به‌منظور جذب گردشگر مورد توجه برنامه‌ریزان شهری جهان قرار گرفته است. در وب‌سایت غور کردن در شهرهای هوشمند www.smartcitiesdive.com
8 اصل به‌هم‌پیوسته، از عناصر کلیدی طراحی پیاده‌روهای شهری ذکر شده‌اند که به شادابی شهرها کمک می‌کنند. این اصول، عرض مناسب پیاده‌رو، دسترسی عمومی، سطوح باکیفیت، زه‌کشی کارآمد، اتصالات ایمن، فضاهای جذاب، امنیت دائمی و سیستم علامتگذاری متمرکز است که در نهایت زندگی را برای عموم شهروندان راحت‌تر می‌کند؛ اما پیاده‌روهای خسته ما جدا از این محدودیت‌ها، با مشکلات ریز و درشت دیگری دست به گریبان است که حتی تصور آن در بسیاری از کشورها، عجیب و حیرت‌انگیز خواهد بود. همه اینها را گفتیم تا برسیم به این مهم که می‌توان با یک همت عالی دوباره تهران را با پیاده‌روهایش برای شهروندان خواستنی کرد. همتی که خود ما هم باید در محقق‌شدنش دخیل باشیم.
این پیاده‌روهای زنده اما خسته!
در همینه زمینه :
