تئاتر
«آنتی‌گون» ما را به تفکر دعوت می‌کند
علی راضی که برداشتی آزاد از نمایشنامه کلاسیک«آنتی‌گون» را بر صحنه می‌برد آن را متناسب با شرایط جهان امروز می‌داند
ندا آل‌طیب:
علی راضی که از روز یکشنبه 16اردیبهشت‌ماه نمایش «آنتی‌گون» را در تماشاخانه ایرانشهر به صحنه می‌برد همیشه وسوسه اجرای متون بزرگ نمایشی را داشته است.
این کارگردان تئاتر ایران که برای نخستین‌بار دست به اجرای نمایشی براساس یکی از متون کلاسیک زده است، در گفت‌وگو با همشهری گفت: «پیش از این معمولا نمایش‌هایی را اجرا کرده‌ام که متن آنها برای همان اجرای خاص نوشته شده بود؛ هرچند هرگز متن‌های کاملا آماده‌ای نبوده است. البته 16سال پیش که نخستین فرصت اجرای حرفه‌ای در خانه فرهنگ‌های جهان برایم فراهم شد، برداشت آزادی از نمایشنامه «دایی وانیا» نوشته چخوف را روی صحنه بردم اما در این سال‌ها تماشاگران ایرانی، مرا به واسطه اجرای نمایش‌هایی می‌شناسند که متون آنها توسط نویسندگان معاصر خودمان نوشته شده است. با این حال برای بسیاری از کارگردانان، اجرای قله‌های درام‌نویسی جهان، وسوسه‌ای همیشگی است و براساس همین وسوسه هم، نمایش «آنتی‌گون» را روی صحنه می‌برم.»
راضی که نمایش خود را با نگاهی آزاد به نمایشنامه «آنتی‌گون» نوشته ژان آنوی، نویسنده معاصر فرانسوی به صحنه می‌برد اظهار داشت: «گویی این نمایشنامه برای شرایط امروز جهان است. سال2018 میلادی و 1397 خورشیدی به‌شدت زمان مناسبی برای اجرای این نمایشنامه است.»
او ادامه داد: «البته این نمایشنامه دو نسخه متفاوت دارد؛ یکی همان نسخه کلاسیکی که سوفوکل، نمایشنامه نویس یونانی نوشته است و دیگری نمایشنامه‌ای که ژان آنوی در اواسط دهه 40میلادی از اثر سوفوکل اقتباس کرده است و ما برای اجرای نمایش‌مان متن دوم را دستمایه قرار داده‌ایم و برداشت آزادی از آن را به صحنه می‌بریم.» این کارگردان، ارائه پیشنهاد تازه برای تئاتر ایران را یک ادعای بزرگ می‌داند: «ارائه پیشنهادی تازه به تئاتر ایران، ادعای بسیار بزرگی است و من هرگز چنین ادعایی ندارم. ضمن اینکه به هنگام کار کردن به‌هیچ‌وجه به چنین مسائلی فکر نمی‌کنم اما معتقدم اجرای این نمایش کاملا برآمده و متناسب با شرایط حاضر جهان است.»
راضی که این نمایش را با ترکیبی از بازیگران ایرانی و فرانسوی به صحنه می‌برد ادامه داد: «در اجرای این نمایش، نوال شریفی و صابر ابر از ایران و ناتالی متی از فرانسه همراه ما هستند. این خانم بازیگر فرانسوی پیش از این در اجرای نمایش «بازگشت پسر نافرمان» هم که 3سال پیش در ایران روی صحنه رفت، با من همکاری داشتند. (البته ایشان در میانه دهه80 به‌واسطه بازی در نقش «سارا آستروک» در سریال تلویزیونی «مدار صفر درجه» به تماشاگران ایرانی معرفی شدند.) برای اجرای نمایش «آنتی‌گون»، تصمیم گرفتم بازی در یکی از کاراکترهای زن را به ایشان بسپارم و باید بگویم بازی ایشان در این نقش، سورپرایزی است که ما برای تماشاگران خود داریم چون با نمایشی فارسی‌زبان روبه‌رو هستیم.» این کارگردان تئاتر در آستانه اجرای نمایش تازه‌اش گفت: «این نمایش دعوتی است برای تماشاگران ایرانی در بهار97 تا دوباره و همراه با هم به یکسری از امور جهان فکر کنیم و امیدوارم تماشاگران ما بعد از دیدن نمایش، بار دیگر به موضوعاتی که درگیر آن هستیم، بیندیشند.»
علی راضی هرچند در فرانسه زندگی می‌کند اما در تئاتر ایران حضوری پررنگ دارد. او در این سال‌ها نمایش‌های گوناگونی همچون «اسب‌های آسمان خاکستر می‌بارند»، «در جست‌وجوی تاریخ تولد و انقراض ماموت‌ها» و... در جشنواره تئاتر فجر و همینطور در قالب اجرای عمومی روی صحنه برده است و با نمایشنامه‌نویسانی مانند محمد چرم‌شیر، نغمه ثمینی، نسیم احمدپور و... همکاری داشته است. آخرین حضور او در تئاتر ایران به 3سال پیش بازمی‌گردد که در اسفند سال92 نمایش «بازگشت پسر نافرمان» را در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه برد. این نمایش پس از اجراهای تهران به‌مدت 3سال در تئاترهای مختلف فرانسه روی صحنه رفت و در انجمن مولفان دراماتیک فرانسه و بلژیک مورد بررسی قرار گرفت.
پس از آن راضی نمایش دیگری با عنوان «لِنا و اَنیس» را در تئاتر ملی بورگوندی فرانسه تولید کرد که مورد توجه منتقدان و رسانه‌ها قرار گرفت و حالا نمایش «آنتی‌گون» را به صحنه خواهد برد که اجرای عمومی آن در ایران آغاز می‌شود و بعد از آن در فرانسه ادامه پیدا می‌کند.
این اثر نمایشی که علی راضی خود دراماتورژی (به معنای معماری متن) متن آن را بر عهده داشته است، از روز یکشنبه 16اردیبهشت‌ماه در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌رود و اجرای آن تا پایان خرداد ادامه دارد.
