گزارش
خطر مرگ با آنتی‌بیوتیک
مصرف خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک می‌تواند افراد را به انواع بیماری‌ها مبتلا کند و حتی باعث مرگ آنها شود
پروانه بند‌پی | روزنامه‌نگار
ایرانی‌ها ۳.۵ برابر بیشتر از میانگین جهانی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند و بسیاری از آنها نمی‌دانند که زیاده‌روی در مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها عوارض بسیار خطرناکی دارد و حتی می‌تواند منجر به مرگشان شود. مقاومت دارویی یا میکروبی، خونریزی دستگاه گوارش، فشارخون بالا، نارسایی کلیه‌ها و ابتلا به سرطان تنها بخشی از عوارض هولناک مصرف خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌هاست.
مقاومت میکروبی؛ تهدید بزرگ انسان‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها برای بیماری‌های مختلفی ازجمله عفونت‌های تنفسی، ادراری، پوستی و گوارشی تجویز می‌شوند، اما مصرف بی‌رویه‌شان باعث می‌شود درمان روی همین بیماری‌ها دیگر جواب ندهد و حتی بیمار را به کام مرگ بکشاند. پزشکان به این پدیده «مقاومت دارویی» یا «مقاومت میکروبی» می‌گویند. مقاومت میکروبی تا جایی خطرناک و کشنده است که دکتر آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس انجمن متخصصان عفونی کشور چندی قبل در این زمینه به همشهری گفت: «مقاومت میکروبی می‌تواند در آینده تبدیل به یک تهدید بزرگ جهانی شود. این تهدید خیلی بی‌سروصدا اتفاق می‌افتد و دلیلش هم مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در انسان‌ها، دام و... است و اگر جلوی این روند گرفته نشود، افراد زیادی در آینده به‌دلیل عفونت‌های غیرقابل درمان، جان خود را از دست خواهند داد.»
عوارضی که از آنها بی‌خبرید
دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی و فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش در گفت‌وگو با همشهری درباره آسیب‌های ناشی از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک توضیح می‌دهد: «آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باعث مقاومت دارویی، خونریزی دستگاه گوارش، نارسایی کلیه‌ها و فشارخون بالا در فرد شوند.»
به‌گفته این پزشک، «مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها حتی می‌تواند باعث تداخل دارویی شود؛ موضوعی که می‌تواند مسمومیت دارویی را به‌دنبال داشته باشد.» آمارها نشان می‌دهند که تداخل دارویی عامل ۴۰ درصد مسمومیت‌ها در کشور است.
خودسرانه سمت آنتی‌بیوتیک نروید
آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که برای کشتن یا مهار رشد باکتری‌ها به‌کار می‌روند و فقط بر عفونت‌های باکتریایی مؤثرند؛ نه ویروسی. هر سال با شیوع بیماری‌های ویروسی متأسفانه آمار مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیز در کشور افزایش می‌یابد. دکتر محمدحسن بمانیان، متخصص آلرژی و آسم و دبیر انجمن آسم و آلرژی ایران به همشهری می‌گوید: «مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و بدتر از آن، استفاده همزمان داروهایی از گروه‌های مختلف مثل آنتی‌بیوتیک، کورتیکواستروئید و داروهای ضد‌التهابی غیراستروئیدی نه‌تنها هیچ نقشی در درمان بیماری‌های ویروسی ندارد، بلکه احتمال عوارض دارویی و واکنش‌های آلرژیک به‌خصوص شوک حساسیتی را افزایش می‌دهد و حتی موجب مرگ می‌شود.» این متخصص ایمونولوژی به موضوع نگران‌کننده‌تری اشاره می‌کند: «۹۰ درصد سرماخوردگی‌ها ویروسی هستند و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند، ولی حدود ۹۰ درصد مردم برای درمان آنها آنتی‌بیوتیک می‌خورند؛ درحالی‌که نمی‌دانند مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک باعث می‌شود پاسخ سیستم ایمنی بدن از مسیر نرمال خود منحرف شود و همین می‌تواند ما را به انواع سرطان مبتلا کند.» دکتر بمانیان یکی از عوامل شایع افزایش عفونت‌های تنفسی و سایر بیماری‌ها در ایران را مصرف یا تزریق خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها شامل آموکسی‌سیلین، آموکسی‌کلاو، سفکسیم، سفتریاکسون
(Ceftriaxone) و... می‌داند.