گزارش
زندان هارون؛ میزبان گردشگران
با امضای تفاهم میان شهرداری، اداره اوقاف و بخش خصوصی، زندان هارون‌الرشید در جنوب‌شرق تهران، احیا شده و دارای امکانات رفاهی ویژه‌ای برای بازدید شهروندان می‌شود
زهرا کریمی- خبر‌نگار
شهرداری تهران برای افزایش ظرفیت گردشگری در جنوب‌شرق پایتخت، تفاهمنامه‌ای با اداره اوقاف و بخش خصوصی درخصوص جذب گردشگر به زندان هارون‌الرشید امضا کرد. این بنای قدیمی در زمان سلسله آل‌بویه با رویکرد قلعه و حفاظت از ری در سده چهارم هجری‌قمری در دامنه کوه‌های مسگرآباد ساخته شد. پس از آن، از بنای ساخته شده به‌عنوان زندان استفاده و به‌دلیل دارا بودن ارزش تاریخی، ثبت ملی شد و سپس به‌عنوان جاذبه‌ای تاریخی و گردشگری در فهرست آثار تاریخی قرار گرفت. اما فاصله 10کیلومتری آن با تهران و نبود امکانات رفاهی برای حضور گردشگران، این بنای تاریخی را به غربت کشاند و اطراف آن را به منجلابی از آسیب‌های اجتماعی تبدیل کرد؛ به همین منظور با توجه به نگاه مدیریت جدید درباره افزایش ظرفیت‌های گردشگری تهران، تفاهمنامه‌ای بین شهرداری تهران با اداره اوقاف و بخش خصوصی امضا و مقرر شد مجموعه‌ای از امکانات رفاهی در محدوده بنای تاریخی هارون ایجاد شود که با این تفاسیر، افقی روشن در انتظار آن است.
در همین ارتباط، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۵ گفت: «هم‌اکنون متولی این بنای تاریخی، اداره اوقاف و امور خیریه شهرری است، اما از آنجایی که این بنا یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه ۱۵ محسوب می‌شود، شهرداری تصمیم گرفت در تعامل با اداره اوقاف و مشارکت بخش خصوصی، امکاناتی را برای گردشگران مراجعه‌کننده فراهم کند. در این تفاهمنامه مقرر شده بخش خصوصی یک‌سری امکانات رفاهی ازجمله چندین آلاچیق برای استراحت و پذیرایی از گردشگران، چند چشمه سرویس بهداشتی، پارکینگ، راهنمای گردشگران برای معرفی این اثر تاریخی به گردشگران علاقه‌مند و تابلوهای راهنما جهت راهنمایی گردشگران در محدوده این بنای تاریخی فراهم کند.»
اکبر مختاری افزود: «براساس این تفاهمنامه قرار است بخش خصوصی طی مدت3تا ۶ماه از تاریخ انعقاد این تفاهمنامه، امکانات لازم را برای جذب و حضور گردشگر و تبدیل آن به مقصد گردشگری پایتخت فراهم کند و اداره اوقاف و شهرداری نیز همکاری لازم را داشته باشند.»
بنابراین احتمال می‌رود که زندان هارون‌الرشید در نوروز 1401میزبان گردشگران بسیاری باشد. با این اوصاف، پس از زندان قصر، یک زندان قدیمی دیگر هم به‌عنوان یک‌جاذبه گردشگری و فرهنگی در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد.
برگزاری تورهای گردشگری در قالب بسته گردشگری
زهرا مالمیر، مسئول گردشگری منطقه15 از مرمت و ایجاد امکان حضور گردشگران در این محدوده به واسطه امضای تفاهم خبر داد و گفت: «این اقدام درواقع روزنه امید برای حضور بیشتر گردشگران در جنوب، جنوب‌شرق و شرق پایتخت است؛ چون این منطقه از تهران به لحاظ گردشگری جاذبه‌های تفریحی، تاریخی و زیارتی فوق‌العاده‌ای دارد که در کنار آن با ایجاد زیرساخت لازم برای بازدید از بنای تاریخی زندان هارون‌الرشید می‌توان به جذب گردشگر در منطقه از همه‌جای تهران امیدوار بود. طی سال‌های اخیر تورهای متعددی با موضوعات مختلف به خانه شهید، امامزاده سیده‌خاتون، امامزاده اهل بن علی، بوستان‌های آزادگان، توسکا و پامچال، آرامگاه‌های تاریخی اقلیت ارامنه، کلیمی و هندوها و کوشک امیرسلیمانی برگزار شده است، اما بنا به آسیب‌های مختلف و نبود امکانات لازم در آن مجموعه از برگزاری تور امتناع کرده‌ایم؛ درحالی‌که این مجموعه پتانسیل آن را دارد تا مانند سایر بناهای تاریخی و واجد ارزش در تهران مانند باغ نگارستان تبدیل به مقصد گردشگری شود. امضای چنین تفاهمنامه‌ای برای تعاملات بیشتر سبب برگزاری تورهای گردشگری در قالب بسته گردشگری می‌شود.» او ادامه داد: «متأسفانه در گذشته گردشگران از حضور در آن منطقه امتناع می‌کردند؛ چون معمولا با درهای بسته روبه‌رو می‌شدند و خطرات متعددی آنها را تهدید می‌کرد، اما اکنون این تعامل درراستای اهداف بالابردن ظرفیت گردشگری می‌تواند باعث رونق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی منطقه شود.»
شناسنامه هارون
نام: زندان هارون، هارون‌الرشید یا خان
تاریخ ساخت: مربوط به سده ۴ه‍جری قمری
تاریخ ثبت ملی: ۱۱ بهمن ۱۳۳۴
شماره ثبت ملی ایران: ۴۰۸
مکان:۱۰ کیلومتری جاده تهران به خراسان در دامنه کوه‌های مسگرآباد
شکل بنا: مکعب مستطیل
ارتفاع بنا: 9متر
تعداد طبقات: 2
ویژگی‌های خاص بنا:
درازا و پهنای یکسان ۳۰متر و 30سانتی‌متری
دارای ساختاری متشکل از لاشه سنگ و گچ
قدمت طولانی بنا که متعلق به دوره آل‌بویه است و به حدود ۱۱۰۰ سال قبل بازمی‌گردد
یک اثر تاریخی مهم پس از اسلام در شهرری
