حمله دوباره داعش به نمازگزاران و اعتبارطالبان

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

حیثیت طالبان بار دیگر با حمله به یک مسجد دیگر در افغانستان زیر سؤال رفته و وعده بنیادین این گروه برای تامین امنیت دوباره خدشه‌دار شده است. به‌گزارش الجزیره، داعش خراسان، این‌بار در ننگرهار در شرق این کشور، نمازگزاران را هدف گرفته است. به گزارش مقامات محلی و شاهدان، دست‌کم 3نفر در انفجار دیروز در منطقه اسپین غر کشته و بیش از 15نفر هم مجروح شده‌اند. دیروز رسانه‌ها نوشته بودند که احتمالا تعداد تلفات بیشتر خواهد شد. یکی از شاهدان به الجزیره گفته که دست‌کم 15مجروح از این مسجد منتقل شده‌اند؛ ازجمله پیش‌نماز مسجد. او گفته که بمب نزدیک پیش‌نماز مسجد منفجر شده است. ولی محمد، یکی از فعالان و ریش‌سفیدان محلی هم در این‌باره به آژانس فرانس‌پرس گفته که بمب، وقتی که بلندگو برای پخش اذان روشن شده، منفجر شده است.
اتل شینواری، یکی از ساکنان محلی به رویترز گفته که انفجار ساعت یک‌و30دقیقه به وقت محلی و در داخل مسجد روی داده است. تا بعدازظهر جمعه به وقت تهران، کسی مسئولیت این انفجار را به‌عهده نگرفته بود، اما این انفجار هم شبیه دیگر حملات تروریستی داعش خراسان در افغانستان در 3ماه گذشته بوده و دیروز کسی درباره گروهی که پشت آن است تردید نداشت. نمازجمعه در مساجد، هدف مورد علاقه داعش خراسان در ماه‌های اخیر بوده است و پیش از این در 2انفجار در نمازجمعه، 120نمازگزار که از اقلیت شیعه هزاره بوده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند.

تقابل سنتی
حملات اخیر داعش خراسان، به همان اندازه که برای غیرنظامیان هزینه داشته، برای طالبان هم هزینه‌ دربر داشته است. زنجیره حملات تروریستی داعش، بزرگ‌ترین ادعای طالبان که برقراری امنیت در افغانستان است را زیر سؤال برده است. پیش از اینکه طالبان در نیمه تابستان کنترل افغانستان را به‌دست بگیرد، در حملات تروریستی در این کشور پیشتاز بود و بسیاری گمان می‌بردند همین که این گروه به قدرت برسد، حملات تروریستی مسلحانه که بخشی از فعالیت‌های روزمره این گروه است، حذف خواهد شد. با این حال، داعش خراسان که اختلاف عقیدتی با طالبان دارد، حالا نقش خود طالبان در حکومت پیشین افغانستان را بازی می‌کند. داعش شاخه خراسان که از همین ولایت ننگرهار فعالیت خود را شروع کرده، با داعش در خاورمیانه بیعت کرده و از سوی رهبری داعش هم به‌رسمیت شناخته شده است. آنها که در بی‌رحمی و حملات خونبار زبانزد هستند، از نظر عقیدتی با طالبان اختلافاتی دارند که مهم‌ترین آنها، ارتباط با غرب است. از نظر آنها، مذاکرات طالبان با کشورهای غربی به هر بهانه‌ای خیانت به آرمان‌های جهادی است. طالبان بعد از به قدرت رسیدن در افغانستان، چند مرحله مذاکره با آمریکا و اتحادیه اروپا داشته است. یکی از دیگر اختلافات عقیدتی دوطرف، مسئله شیعیان و هزاره‌ها هستند.
طالبان از وقتی که حکومت را به‌دست گرفته، گفته است که حکومتش تمامی شهروندان افغان، ازجمله هزاره‌ها و به‌خصوص اقلیت شیعه هزاره را حمایت خواهد کرد. با این حال شیعیان از سوی داعش خراسان تکفیر می‌شوند و به همین‌خاطر است که همیشه هدف حملات خونبار این گروه هستند. در2‌ماه اخیر، خونبارترین حملات داعش علیه شیعیان افغانستان روی داده است. پیش از به قدرت رسیدن طالبان هم داعش با حملات وحشیانه به مدارس شیعیان هزاره، افغانستان را داغدار و شوکه کرده بود. سبعیت آنها البته ممکن است خوشایند برخی نیروهای طالبان باشد که از رهبری این گروه رضایت ندارند و همین مسئله می‌تواند زمینه‌ساز فرار این نیروها و پیوستن آنها به داعش خراسان باشد. وسلی مورگان، روزنامه‌نگار آمریکایی که مدتی طولانی درباره فعالیت‌های نظامی آمریکا در افغانستان فعالیت کرده، در این‌باره به الجزیره گفته که رهبری طالبان به‌شدت نگران پیوستن نیروهای خودسر یا ناراضی این گروه به داعش خراسان است. طالبان، در این مسئله یک نمونه تاریخی و رعب‌آور دارد؛ یکی از نخستین رهبران داعش در هلمند، ملا عبدالرئوف خادم است که پیش از پیوستن به داعش، یکی از اعضای شناخته‌شده طالبان بوده است.
خادم هم در دولت طالبان در دهه90 میلادی عضو بوده و هم یکی از رهبران طالبان در نبردهای طولانی با نیروهای آمریکایی بوده، اما در نهایت به اردوگاه رقیب رفته است. این نگرانی‌ها و البته فراتر از آنها، حملات خونبار داعش خراسان که اعتبار طالبان را زیر سؤال برده، به طالبان دلایل زیادی می‌دهد تا برای از بین بردن داعش خراسان فعالیت کند، اما داعش خراسان، هفته به هفته با حمله به نمازجمعه‌ها در سراسر این کشور، به طالبان و دنیا یادآوری می‌کند که هنوز زنده بوده و خطری برای افغانستان و فراتر از آن است.