معرفی چند مستند درباره اسطوره‌های ورزش
قهرمان‌ها نمی‌میرند
قهرمانی در بازی‌های المپیک یک اتفاق ساده نیست و نقطه عطف زندگی هر ورزشکاری به‌شمار می‌رود. اهمیت این اتفاق به حدی است که اسطوره‌های ورزش از بین کسانی انتخاب می‌شوند که دست‌کم یک‌بار روی سکوی قهرمانی المپیک ایستاده باشند. حالا اگر ورزشکاری چندبار چنین افتخاری را تجربه کرده باشد، زندگی‌اش دستمایه ساخت فیلم و مستندهای پرتماشاگر هم خواهد شد. در تاریخ ورزش دنیا، ورزشکارانی از این دست‌کم نبوده‌اند؛ از یوسین بولت که لقب سریع‌ترین مرد جهان را یدک می‌کشد گرفته تا ورزشکارانی مثل جسی اوونز، دونده سیاهپوست آمریکایی که با قهرمانی در بازی‌های المپیک یک رویداد اجتماعی را رقم زد و نگاه‌ها را به سمت ورزشکاران رنگین‌پوست چرخاند. این گزارش 10مستندی که درباره ورزشکاران اسطوره ساخته شده و تماشای آنها خالی از لطف نیست را معرفی می‌کند.
جاپلوپ
شاید جای تعجب داشته باشد که یک سوارکار حرفه‌ای به سوژه اصلی یک مستند پربیننده بدل می‌شود اما اگر چنین ورزشکاری بازیگر و فیلمنامه‌نویس قهاری هم باشد جای تعجب ندارد. مستند«جاپلوپ» داستان زندگی گیلیام کانت، سوارکار سرشناس فرانسوی را روایت می‌کند. داستان این مستند کاملا واقعی است و شامل مجموعه کم‌نظیر حرکات سوارکار فرانسوی با اسب معروفش می‌شود. گیلیام کانت در این فیلم همه راه‌های برنده شدن در بازی‌های المپیک ۱۹۸۴ لس‌آنجلس را به این اسب نمایش می‌دهد و دست آخر به اتفاق هم قهرمانی در این بازی‌ها را جشن می‌گیرند. در این فیلم که در سال2013 تولید شده، تماشاگر مجموعه‌ای از حرکات کم‌نظیر را تماشا می‌کند.
نسل طلایی
این مستند هم که به کارگردانی خوان خوزه کامپانلا ساخته شده درباره تیم بسکتبال آرژانتین در دوران مانو جینوبیلی، از معروف‌ترین بازیکنان NBA و ستاره تیم ملی بسکتبال آرژانتین است که با برنده شدن طلای المپیک در آتن ۲۰۰۴ عملکرد غیرقابل تصوری داشت. این فیلم پیروزی خیره‌کننده آرژانتین در برابر آمریکا در این بازی‌ها را به خوبی برای بیننده به تصویر کشیده است. مستند نسل طلایی پایان‌بندی مناسبی هم دارد؛ جایی که طلسم نباختن تیم ملی بسکتیال آمریکا شکسته می‌شود و تیم ملی آرژانتین در آتن، این شگفتی بزرگ را رقم می‌زند.
بدو میلکها بدو
این فیلم محصول بالیوود است و داستان زندگی یکی از ورزشکاران اسطوره‌ای هندوستان را روایت می‌کند.«بدو میلکها بدو» داستان واقعی زندگی ورزشی سینگ، دونده هندوستانی است که به شکل معجزه‌آسایی قهرمان جهان و المپیک می‌شود. سینگ در حالی به چنین افتخاراتی چنگ می‌زند که خانواده‌اش در یک جنگ داخلی تمام‌عیار قتل‌عام می‌شوند و تا مدت‌ها بی‌خانمان بوده است. او به واسطه غلبه بر چنین روزهای تاریکی و ایستادن روی سکوی قهرمانی جهان و المپیک به ورزشکار اسطوره‌ای هندوستان بدل می‌شود و محبوبیتی افسانه‌ای بین مردم این کشور پیدا می‌کند.موسیقی متن فیلم هم حال و هوای حماسی دارد و با سکانس‌های به یادماندنی آن همخوانی دارد.
ارابه‌های آتش
این فیلم در مراسم اسکار ۱۹۸۲ جایزه بهترین فیلمبرداری را گرفت. «ارابه آتش» داستان اریک لیدل و هارولد آبراهامز، 2دونده انگلیسی و آمریکایی را نشان می‌دهد که در المپیک ۱۹۲۴ در پاریس فرانسه به رقابت پرداختند. این فیلم دوگانه اعتقادات دینی و حس ناسیونالیستی را در برابر هم قرار می‌دهد. اریک لیدل، ورزشکاری بود که اعتقادات مذهبی داشت و خیلی‌ها بر این باور بودند که اعتقادات مذهبی شیوه تمرین و مبارزه او در میدان مسابقه را تحت‌تأثیر قرار داده بود. موسیقی متن این فیلم هم برای به تصویر کشیدن برخی از دراماتیک‌ترین لحظه‌های تاریخ فیلم‌های ورزشی مورد استفاده قرار گرفته است.
آستریکس در بازی‌های المپیک
اگر به‌دنبال یک فیلم سرگرم‌کننده با موضوع المپیک هستید، تماشای ماجراهای آستریکس در آتن باستان را به شما پیشنهاد می‌کنیم. ماجرا از این قرار است که آستریکس و اوبلیکس برای حضوردر مسابقات المپیک به یونان می‌روند اما مسئولان برگزاری بازی‌ها به آنها می‌گویند حق استفاده از شربت جادویی را ندارند. از این رو، آستریکس با طرح نقشه‌ای سایر ورزشکاران را به خوردن شربت جادویی وادار می‌کند و خودش هم در همه مسابقات برنده می‌شود. کتاب«آستریکس در بازی‌های المپیک» در ایران ترجمه و منتشر شده و در کتابفروشی‌های معتبر در دسترس است.
آماده دویدن
این مستند، داستان پرفراز و نشیب «جوآن بنیت» دونده آمریکایی را روایت می‌کند؛ دونده دوی ماراتن که به‌رغم مصدومیت طولانی مدت سرانجام در المپیک 1984لس‌آنجلس قهرمان شد و زودتر از همه رقبا از خط پایان عبور کرد.این برای نخستین بار بود که مسابقات دوی ماراتن زنان در بازی‌های المپیک انجام می‌شد. در این مستند نشان داده می‌شود که جوآن بنیت در فاصله 17روز مانده به مسابقه دوی ماراتن المپیک زانویش را جراحی می‌کند و به‌طور شگفت‌انگیزی قهرمان المپیک می‌شود.او حتی از رکورد گرت وایتز، قهرمان مسابقات جهانی دوی ماراتن زنان عبور می‌کند.
دانگل
موضوع مستند «دانگل» درباره دوره‌ای است که هند به یک قدرت تازه در کشتی جهان بدل شد. این مستند پاسخی برای این پرسش است که هند چگونه بین مدعیان کشتی جهان قدعلم کرد و به رقیبی تازه برای ایران و روسیه و سایر کشورهای صاحب کشتی بدل می‌شود.کارگردان برای پاسخ دادن به این پرسش، زندگی 2کشتی‌گیر هندی را که برای ایستادن روی بام کشتی جهان همه موانع را پشت سر گذاشتند نشان می‌دهد. این دو کشتی‌گیر به شکل عجیبی از همه موانع و مشکلاتی که بر سر راه یک کشتی‌گیر در هندوستان وجود دارد عبور می‌کنند تا جایی بین مدعیان کشتی جهان داشته باشند.
مبارزان مردم
تماشای مستند «مبارزان مردم» یک گزینه مناسب برای همه علاقه‌مندان به بوکس است. این مستند هم به ماجراهای زندگی«تئوفیلو استونسون» بوکسور حرفه‌ای و قهرمان ملی کوباست.او حدفاصل سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۰ میلادی در مسابقات بوکس بازی‌های المپیک ۳ مدال طلا را به گردن آویخت و در تاریخ ورزش کوبا جاودانه شد. این مستند، تئوفیلو استیونسون را به‌عنوان یک انقلابی معرفی می‌کند و داستان زندگی یک ورزشکار انقلابی را که در میدان ورزش تاریخ‌ساز می‌شود را روایت می‌کند. او در این مستند به یک ورزشکار اسطوره‌ای معرفی می‌شود و کارگردان از قهرمانی چندباره این ورزشکار در بازی‌های المپیک به‌عنوان اتفاقی نمادین که باعث پیشرفت بوکس در کوبا شده بهره می‌گیرد. کوبا فقط 11میلیون نفر جمعیت دارد اما در ۵۰ سال گذشته بیش از هر کشور دیگری مدال بوکس المپیک را به‌دست آورده است. اسرار موفقیت بوکسورهای کوبایی در این مستند کشف شده است.
مسابقه
این مستند، به داستان جسی اوونز یکی از بزرگ‌ترین ورزشکاران تاریخ المپیک مربوط می‌شود. اوونز در بازی‌های المپیک 1936برلین ۴مدال طلا را از آنِ خود کرد. او در سال ۱۹۳۶ میلادی در حضور هیتلر توانست مدال دو ۱۰۰ متر مردان را کسب کند و به‌عنوان یک ورزشکار سیاهپوست تاریخ‌ساز شود. خیلی‌ها درخشش خیره‌کننده جسی اوونز در المپیک برلین را نقطه شروعی برای همه ورزشکارهای سیاهپوست می‌دانند. این مستند نشان می‌دهد که او با قهرمانی در بازی‌های المپیک چگونه به‌طور ناخودآگاه علیه نژادپرستی در ورزش قیام می‌کند.
من بولت هستم
خیلی‌ها از یوسین بولت، دونده جامائیکایی که سریع‌ترین مرد جهان است به‌عنوان یک افسانه زنده یاد می‌کنند. طبیعی است که زندگی ورزشی چنین ورزشکاری یک سوژه بکر برای کارگردان‌هایی باشد که در زمینه ساخت مستندهای ورزشی فعالیت می‌کنند. مستند «من بولت هستم» داستان زندگی قهرمان ملی جامائیکا، رکورد‌دار دوهای سرعت جهان و کسی که 8بار مدال طلای المپیک را به گردن آویخته روایت می‌کند.یوسین بولت به رغم مصدومیتی که گریبانش را گرفته بود سرانجام قهرمان المپیک 2016 می‌شود و دوره یک سالهای که او مصدومیت را پشت سر می‌گذارد و در المپیک زودتر از همه رقبا از خط پایان عبور می‌کند، به یک مستند بدل شده است. مستند من بولت هستم با قهرمانی این ورزشکار در المپیک ریو تمام می‌شود و کارگردان سخت‌ترین روزهای زندگی بولت برای رسیدن به موفقیت در المپیک را برای تماشاگر تصویر می‌کند.
در همینه زمینه :
نشست کتاب
یادداشت
مستند
مطبوعات