عجیب اما عندالمطالبه

شیوا نوروزی - روزنامه‌نگار

«کی داده کی گرفته»؛ کنایه‌ای طنزآمیز اما تلخ که در طول 4دهه بسیاری از شوهران را در لحظه امضای برگه طلاق به دام انداخت. در گذشته در بیشتر مراسم خواستگاری خانواده داماد خیلی به بها و نوع مهریه‌ای که تعیین می‌شد اهمیتی نمی‌داد و با تصور اینکه پس‌دادنی در کار نیست زیر بار هر تعهد سنگینی می‌رفت اما به مرور افزایش آمار طلاق و بی‌ارزش‌شدن ریال و اصرار بیشتر زنان برای مطالبه حق خود و پیگیری قانونی آن موجب شد تا خانواده داماد برای قبول مهریه پیشنهادی خانواده عروس چرتکه به‌دست باشند و ببینند آیا قادر به زیر بار رفتن چنین تعهدی هستند یا خیر. البته در این میان گاه مهریه عجیب و غریبی هم از آقا دامادها مطالبه می‌شود که گاه خنده‌دار، گاه شوک‌برانگیز و غیرمعقول و گاه قشنگ و پر از معناست؛ 2هزار قطعه نبات، 110کیلوگرم گل‌یاس، 100هزار لیتر بنزین، سفر به 120پایتخت جهان، هزار بار سفر به کربلا با پای پیاده، اعضای بدن داماد، دریافت یک و‌نیم‌تن گل مریم، 2هزاﺭ قطعه شکلات و تهیه یک کتابخانه پر از کتاب‌های فلسفی نمونه‌ای از این نوع مهریه‌هاست که با انگیزه‌های متفاوتی مطالبه می‌شوند. در ادامه به چند مورد مهریه جنجال‌برانگیز مطالبه شده در دادگاه قضا اشاره می‌کنیم.

سفر به پنج‌قاره جهان
در این عقدنامه هزینه 5سفر به قاره‌های جهان شامل کشورهای برزیل، کانادا، چین، هندوستان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، آلمان، تانزانیا و استرالیا، معادل با نرخ روز مؤسسات توریستی معتبر در تهران برای تورهای 15روزه رایج در این مؤسسات، به‌عنوان مهریه نوشته شده است. حالا اگر عروس خانم بخواهد مهریه‌اش را اجرا بگذارد، داماد باید او را روانه 10کشور با هزینه میلیاردی کند.

1978توپ تنیس
ورزشکار حرفه‌ای رشته تنیس برای اینکه نشان دهد مادیات برایش مهم نیست 1978توپ تنیس را به‌عنوان مهریه تعیین کرد اما در نهایت مهریه‌اش را در دادگاه بخشید.

100تابلوی نقاشی
مهریه زن جوان 100تابلوی نقاشی شوهرش از منظره‌ها بود. زمانی که شقایق درخواست طلاق داد همسرش متعهد شد تا 100ماه، هر‌ماه یک تابلوی نقاشی از منظره به همسرش بدهد.

5000مرجان دریایی
نیلوفر، مرد رؤیاهایش را در سفر شمال پیدا کرده بود و چون زندگی با او را رؤیایی می‌دید 5000مرجان دریایی را به‌عنوان مهریه تعیین کرد اما این مهریه در دادگاه به‌دلیل تعلق نگرفتن مالیات به آن قابل‌دریافت از سوی سعید نبود.

یک‌کیلوگرم بال مگس
تنها درصورتی حاضر به طلاق می‌شد که همسرش مهریه‌اش که یک کیلوگرم بال مگس بود را بدهد. او که سومین ازدواج خود را شکست خورده می‌دید دلیل جدایی از همسرش را فریبکاری او عنوان می‌کرد.

10راس آهو از کوه‌های منطقه
مهناز 26ساله به‌دلیل علاقه‌ای که به طبیعت داشت مهریه‌اش را 10راس آهوی وحشی انتخاب کرد. بعد از مهاجرت اجباری به تهران تصمیم گرفت مهریه‌اش را اجرا بگذارد تا شوهرش را مجبور کند تا زمانی که این تعداد آهوی وحشی را از دشت‌های شهرستان محل سکونتشان شکار نکرده، به تهران برنگردند؛ این هم ازجمله مهریه‌هایی بود که قابلیت اجرا نداشت.

100لپ‌تاپ
عشق زن جوان به کامپیوتر و اینکه کارش نیز مرتبط با آن است موجب شد تا 100لپ‌تاپ آخرین مدل روز در عقدنامه را به ثبت برساند و نهایتا آن را در دادگاه مطالبه کرد.

یک‌میلیون شاخه گل‌رز
زن جوان کرمانی از دادگاه تقاضا کرد شوهرش مهریه‌اش را که یک‌میلیون شاخه گل‌رز بود به او بدهد. سرانجام مرد جوان یک‌میلیون شاخه گل رز قرمز را از چند شهر با 500میلیون تومان خرید و با کامیون برای همسر سابقش فرستاد.

1200نان بربری
مهریه زن جوان در مراجعه به دادگاه 1200نان بربری بود که به‌علت بی‌مسئولیتی و معتاد بودن شوهرش آن را مطالبه کرده بود و در نهایت شوهر 29ساله یکجا این تعداد نان را برای همسرش خرید.

حفظ دیوان حافظ
هر دو عاشق شعر و ادبیات بودند و از آنجا که برای شیدا مادیات مهم نبود، مهریه‌اش را حفظ دیوان حافظ قرار داد اما در دادگاه به‌خاطر اینکه مهریه شیدا مالیات نداشت قرار شد خودش مهریه‌ای را تعیین کند که قابل‌پرداخت باشد.

چشم‌هاﻯ داماد
برای نگه‌داشتن همیشگی هومن که تاجر بود از او خواست چشم‌هایش را مهر او کند. اما از آنجا که امکان سلب‌حیات یا نقص‌عضو به‌عنوان مهریه قانونی و شرعی نبود، مرد تاجر را تنها به پرداخت سکه‌های طلا محکوم کردند.

1000بار سفر پیاده به کربلا
یکی دیگر از مهریه‌های عجیبی که در عقدنامه یکی از دختران ایرانی به ثبت رسیده است 1000 سفر پیاده به کربلاست. این مهریه ارزش مالی ندارد اما کاری است که طبق تقاضای عروس‌خانم، داماد باید آن را انجام دهد تا حکم طلاق صادر شود.

صعود به 10قله جهان
این مهریه عجیب هم چند سال پیش به درخواست عروس و داماد کوهنورد در عقدنامه ثبت شد؛ زوجی که طی زندگی مشترک خود کوه‌های زیادی را با یکدیگر فتح کردند اما از منظر حقوقی از آنجا که نام قله‌ها مشخص نیست مهریه به‌دلیل مبهم‌بودن باطل است.

شمش طلا، هم‌وزن عروس‌خانم
کار از سکه طلا به تعداد سال تولد عروس خانم نیز گذشته است. البته این مهریه برای خانواده‌های بسیار مرفه است و یکی از گرانبهاترین و عجیب‌ترین مهریه‌هایی است که تاکنون ثبت شده.  گرچه این مهریه هم مطالبه شده اما از آنجا که ارزش مالی آن بسیار بالاست می‌تواند جزو مهریه‌های باطل به شمار رود.

100هزار لیتر بنزین
این مهریه عجیب نیز در دفاتر عقد به ثبت رسیده است. این مهریه نیز درصورت مطالبه از سوی زوجه، اگر نظام اقتصادی بنزین یک منطقه را با مشکل مواجه کند می‌تواند از سوی دادگاه باطل شود.

مهریه‌ای با عیار بیت‌کوین
در شرایط کنونی مهریه دختران به‌صورت تعدادی سکه، سفر زیارتی و یا هر دوی این موارد تعیین می‌شود و تعداد سکه‌ها نیز با توجه به موارد متفاوتی تعیین می‎شود. محل زندگی افراد، نوع خانواده‌ای که دختر و پسر در آن زندگی می‌کنند و مواردی از این دست در مشخص شدن مهریه عروس نقش‌آفرینی می‌کند. در برخی از شهرهای کوچک و همچنین در روستاها از مبلغی پول نقد به‌عنوان مهریه استفاده می‌شود و گاهی نیز یک قطعه زمین یا خانه مهریه زنان را شامل می‌شود. البته اخیرا پای بیت‌کوین هم به‌دلیل رونق بازار ارزهای دیجیتال به عقدنامه‌ها باز شده است؛ به‌عنوان مثال اخیرا مهریه یک عروس ایرانی از جنس بیت‌کوین به یکی از جنجالی‌ترین اخبار بدل‌شد. در عقدنامه این عروس خانم یک جلد کلام‌الله مجید، یک شاخه نبات، 0.05بیت‌کوین، 2.500دیجی‌بایت، 5مثقال طلا و 30عدد ربع سکه بهار آزادی به‌عنوان مهریه ثبت شده است. البته برخی کاربران هنوز این سبک مهریه را نمی‌پسندند و در مقابل جمعی از کاربران این اتفاق را پیوند سنت و مدرنیته عنوان می‌کنند. برخی هم ارزش مادی آن را ناچیز می‌دانند و معتقدند با نرخ امروز دلار این مهریه زیر 200میلیون تومان می‌شود درحالی‌که امروزه نرمال مهریه 100 عدد سکه است که مبلغی بیش از یک‌میلیارد تومان می‌شود.