با مترو قلب شهر از تپش نایستاد

سامان رضایی

 از پنجره هواپیما که به شهر نگاه کنیم شبکه‌ای از جاده‌ها و خیابان‌ها و کوچه‌ها را می‌بینیم که درست مانند سرخرگ‌ و سیاهرگ‌ها و مویرگ‌هایی هستند که چنانچه در اطراف قلب شهر باشند یک نارسایی ضعیف مثلا تصادفی زنجیره‌ای در بزرگراه می‌تواند موجب سکته‌ای‌ ریز  در آن شود. حادثه حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت در روند گردش خون شریان‌های حیاتی شهر می‌توانست اختلالی عمیق ایجاد کند که ناگهان خبر رسید ساعات کار متروی شهر و برخی خطوط اتوبوسرانی افزایش یافته است. پس از آن بود که بخش زیادی از مسافران درون‌شهری با قطار‌های زیرزمینی مترو جابه‌جا شدند و توانستند به مقصد خود برسند. حرکت و تصمیمی که به‌موقع بود و بار نقل و انتقال شهری را به دوش ریل‌ها انداخت و نشان داد تصمیم‌های صحیح مدیریت شهری می‌تواند حتی برخی کاستی‌ها را هم پوشش دهد.
موضوع دیگری که پس از اختلال پیش آمده در کار جایگاه‌های سوخت جلب توجه می‌کرد سمت و سوی انگشت اتهام برخی به سمت راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی بود. راننده‌هایی که این روز‌ها از هر قشر و با هر شغل دیگری چند ساعتی را به جابه‌جایی مسافر در شهر اختصاص می‌دهند تا کمک‌هزینه‌ای برای گذران زندگی‌شان باشد. اگر تا به حال سواره از پیاده خبر نداشت در مورد راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی این پیاده‌ها هستند که از سواره‌های این سوپرپلتفرم‌های جابه‌جایی مسافر خبر ندارند. راننده‌های یاد‌شده در واقع از زندگی و وقت‌شان مایه می‌گذارند و هرگاه به تعمیرکار مراجعه می‌کنند متوجه می‌شوند که در واقع با استهلاک خودرو، تکه تکه لوازم یدکی مرکب‌ آهنی‌شان را چوب حراج زده، به نوعی فروخته‌اند و کرایه دریافت کرده‌اند. صاحبان سوپرپلتفرم‌های یاد‌شده هم طی سال‌های گذشته مطابق برخی الگوریتم‌ها که براساس عرضه و تقاضا و چند متغیر دیگر کرایه را به‌صورت خودکار تعیین می‌کنند نقش مستقیمی در افزایش کرایه‌های چند روز اخیر نداشتند. در تاکسی‌های اینترنتی کشور‌های پیشرفته هم سامانه‌هایی مانند اوبر و غیره بدون دخالت مستقیم و لحظه‌ای  صاحب پلتفرم، با لحاظ کردن متغیر‌هایی مانند افزایش تقاضا، ترافیک، آب و هوا، کاهش راننده‌های فعال و غیره، نرم‌افزار قیمت را افزایش یا کاهش می‌دهد. در این مورد خاص تنها نکته‌ای  که بیش از هر چیز جلب توجه می‌کند میزان کمیسیونی است که صاحبان سوپرپلتفرم‌ها از راننده‌ها دریافت می‌کنند. درصدی که با هر متر و ملاکی آن را می‌سنجیم متوجه علل تعیین آن نمی‌شویم و شاید نیاز به توضیحات کارشناسانه‌ای دارد که مسافر‌ها و راننده‌ها را توجیه کند. چرا که مسافر‌ها در جای خود از کرایه‌های ارزان‌قیمت و فوق به‌صرفه این سامانه‌ها استفاده کرده‌اند و هر از چند گاهی افزایش کرایه‌ها به‌دلیل افزایش تقاضا و غیره ضربه آنچنانی به آنها نزده و نخواهد زد.