تشکیل کمیته ویژه برای ‌توجه به سلامت روان

محمد حاتمی‌؛ رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره

هفته سلامت روان از هجدهم مهر با شعار «سلامت روان در جهان نابرابر» آغاز شده و تا بیست و چهارم مهر، هر روز به جنبه‌ای از سلامت روان می‌پردازد. براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت روان شامل سلامت فکر، اندیشه، رفتار، هیجان، عاطفه و همچنین توجه به ‌خودکارآمدی کیفیت زندگی و مولفه‌های مهم دیگری مانند شادکامی است.
اگر سلامت روان براساس چنین تعریفی مدنظر قرار گیرد، تمام زندگی هم متأثر از آن خواهد بود. اما هم‌اکنون نزدیک 2سال است با فشار روانی و بحران کرونا مواجهیم که سلامت روان ما را کاملا تحت‌الشعاع خود قرار داده است. هم‌اکنون، سلامت روان مردم بر اثر کرونا و مشکلات حواشی آن به‌شدت در معرض آسیب قرار گرفته است. به همین دلیل آگاه کردن مردم از تبعات چنین مشکلی، موضوع بسیار مهمی است که حتما باید به آن توجه شود تا برای حفظ سلامت روان خود تمهیداتی را مدنظر قرار دهند. البته باید به این موضوع هم توجه کرد که تمام افراد، توانایی استفاده از خدمات‌ روانشناسی و مشاوره را ندارند، یکی از دلایل مهم آن هم بالا بودن هزینه‌های خدمات مشاوره برای افرادی است که تمکن مالی ندارند. این افراد ممکن است به‌شدت در معرض آسیب‌های جدی روحی ـ روانی قرار داشته باشند اما نمی‌توانند به متخصصان این حوزه مراجعه کنند. در این وضعیت بحرانی است که دولت باید بیمه‌های پایه و تکمیلی را برای استفاده از خدمات مشاوره به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد درنظر بگیرد تا افراد با مراجعه به مراکز مشاوره، نرخ سلامت روان جامعه را بالا ببرند و خسارت‌های مالی ناشی از بی‌توجهی به این موضوع را کم کنند. مسئله مهم دیگر در موضوع سلامت روان، نگاه منفی مردم به بیماری‌های روان و کسانی است که به روانپزشک و روانشناس مراجعه می‌کنند. این موضوع از گذشته در فرهنگ ما وجود داشته و سبب شده تا مردم از مراجعه به این متخصصان خودداری کنند که نتیجه آن وارد شدن آسیب به سلامت روان جامعه است. هر چند که هم‌اکنون این موضوع تا حدودی تعدیل شده، اما همچنان نیاز به فرهنگسازی و آموزش دارد. مطبوعات، صدا و سیما و تمام سازمان‌ها و مراکزی که به نوعی می‌توانند در این خصوص مؤثر باشند، می‌توانند در بحث آموزش کمک کنند، در غیراین صورت، با مراجعه نکردن بموقع افراد به متخصصان حوزه‌های سلامت روان هم از نظر اقتصادی و هم سلامت، هزینه‌های زیاد مالی و روانی به جامعه تحمیل می‌شود که جبران آن، گاهی غیرممکن است.
نباید فراموش کرد که تمام مردم در معرض آسیب‌ها و پیامدهای منفی کرونا قرار دارند و هر کدام به‌نوعی از آن متاثر شده‌اند.  قرنطینه و به حداقل رسیدن روابط و تعاملات اجتماعی به‌ویژه برای کودکان و سالمندان ازجمله موضوعاتی هستند که باید به‌طور جداگانه مورد توجه قرار گیرند. به همین دلیل باید حتما پروتکل‌هایی در حوزه سلامت روان تدوین شود و جامعه تحت آموزش جدی قرار گیرد. هم‌اکنون میزان آسیب‌های اجتماعی و روانی افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است. اگر به این موضوع بی‌توجهی شود، در کنار هزینه، بازگشت مردم به زندگی عادی هم سخت‌تر می‌شود. پیشنهاد ما این است که در ستاد ملی کرونا کمیته ویژه‌ای تشکیل شود و بسترهای لازم برای فرهنگسازی‌‌های لازم و آگاه کردن مردم درخصوص توجه به سلامت روان فراهم شود، در غیراین‌صورت، به‌زودی با سونامی اختلالات و مشکلات روان و آسیب‌های اجتماعی ـ روانی مواجه خواهیم شد. بنابراین سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان بودجه‌های لازم را اختصاص دهند تا اقدامات عملی انجام شود و بیمه خدمات مربوط به سلامت روان در اولویت قرار گیرد.