همکاری آکادمی علمی ساهیتیا با متروی هند؛ اتفاقی که همه کشورها به آن نیاز دارند
ریل‌هایی که بوی کتاب می‌دهند
ما آدم‌های کتابخوانی نیستیم. یک سر این کتاب‌هراسی! به مسئله فرهنگسازی و سر دیگر آن، به عدم‌تلاش مسئولان برای تصحیح این فرهنگ اشتباه متصل است. شاید یکی از راهکارهای تصحیح این فرهنگ، امکان معاشرت آسان و سریع با کتاب باشد؛ به این معنی که فرصتی فراهم شود تا افراد در مسیر زندگی روزانه خود، کتاب و کتابخانه را دیده و بتوانند به آسانی به آن دسترسی پیدا کنند. کشور هند، ایستگاه‌های مترو را به یک فرصت خوب برای این کار تبدیل کرده است. این همکاری مشترک توسط خط متروی هند و آکادمی علمی «ساهیتیا»، فراهم شده است؛ اما به چه شکل. چاشنی‌ها همیشه خوب هستند؛ درست مثل وقتی که کودکی میل به غذاخوردن ندارد و برای بازکردن اشتهای او، به مقدماتی لازم است! در بحث جذب مخاطب برای مطالعه نیز همین ماجرا صادق است. نخستین کتابخانه کوچک آکادمی علمی ساهیتا، در ایستگاه متروی « کشمیر» در سال2015میلادی تاسیس شد اما این مکان فقط کتابفروشی نبود؛ چراکه هدف، جذب افراد کتاب‌نخوان! به این کتابفروشی بود.
دیده‌شدن مهم بود
نخستین مسئله، طراحی کتابفروشی‌های مترو بود. به این معنی که باید از نظر نمای ظاهری جذاب بوده و کتاب‌ها به شیوه خوبی در معرض تماشای مخاطب قرار می‌گرفتند. ویترین‌های بلند با ساختار خاص، نخستین مسئله در طراحی بود. کتاب‌ها با شیوه خوبی در قفسه ویترین‌ها قرار گرفتند به‌طوری که امکان تماشای آنها به خوبی فراهم شده و چشم مخاطب را بدزدند. در کنار اینها، محصولات دیگر نیز فراهم بود. مجسمه، لوازم‌التحریر، خرده‌ریزهای کوچک برای هدیه و... از شیطنت‌های کتابفروشی برای جلب نظر مخاطبان بود.
در همان مکان بنشینید
اینکه بتوانید کتاب موردعلاقه‌تان را همان جا ورق زده و در فضای کتابفروشی نفس بکشید، حسی است که می‌تواند آدم‌ها را برای مطالعه قلاب کند. بنابراین طرح بعدی، استفاده از فضاهای کناری کتابخانه کوچک مترو، برای نشستن، مطالعه و نوشیدن خوراکی مختصر بود. این فضا نیز با ساختار ویژه شامل میز و صندلی‌های خاص، انتخاب رنگ و نورهای مناسب فضا و سهولت رفت‌وآمد به داخل کتابخانه و فضای بیرونی، ساخته شدند.
تولد در سه ایستگاه بعدی
پس از تولد نخستین ایستگاه و استقبال مخاطبان، فرصت گسترش فراهم شد. سه ایستگاه «نویدا»، «راجیو چوک» و «گورگائون» اهداف بعدی بودند که پس از ایستگاه کشمیر، این کتابخانه کوچک و زیبا در آنها افتتاح شد. در همه شعبه‌ها، کتاب‌ها به زبان انگلیسی و هندی در دسترس است.
ویژگی‌های ویژه‌ای دارد
کتابخانه اصلی آکادمی، گنجینه‌ای شامل یک میلیون و 66هزار جلد کتاب است. از سوی دیگر 24عنوان مجله طیف وسیعی از ژانرها در این خزانه موجود است که امکان دسترسی به این مجلات در کتابخانه‌های مترو نیز وجود دارد. هم‌اکنون این مجموعه درحال بررسی چند امکان مهم به این شرح است:
1. گوشه کودکان: قرار است در ادامه گسترش کتابخانه‌های مترو، کتاب‌های ویژه کودکان به کتابخانه آورده شده و از سوی دیگر گوشه مطالعه‌ای با طراحی خاص برای کودکان درنظر گرفته شود. این کار به فرهنگ کتابخوانی از کودکی کمک بزرگی خواهد کرد.
2. امکان امانت: قرار است افراد با کارت اعتباری مترو، بتوانند تا سقفی، کتاب‌هایی را به امانت گرفته و پس از مطالعه به کتابخانه همان ایستگاه مترو بازگردانند. این طرح برای افراد کم‌بضاعت بسیار مناسب است.
3. گسترش: آکادمی علمی ساهیتیا تصمیم به گسترش کتابخانه‌های کوچک مترو در ایستگاه‌های بزرگ و اصلی متروی هند دارد.
