در چشمانشان نگاه نکن
شهاب شهسواری | در سراسر دنیا، وسایل حملونقل عمومی، مقررات و قوانین خاص خودشان را دارند. بخشی از این قوانین رسمی هستند و روی در و دیوار با علامتها و هشدارها مورد اشاره قرار گرفتهاند اما برخی از این مقررات مربوط به آداب و رسوم هستند و کاملا غیررسمی تلقی میشوند. بسته به شهری که در آن سوار مترو شوید، قوانین متفاوتی در مورد وسایلی که همراه خود میتوانید به مترو ببرید یا راه رفتن روی پلههای برقی و امثال اینها وجود دارد، در مورد قوانین نانوشته اما، همهچیز به آداب و رسوم و فرهنگ کشور یا شهر مورد نظر برمیگردد. اینکه در یک کشور رسم باشد بیمقدمه با یک مسافر دیگر در مترو حرف بزنید یا سؤالی از او کنید، ممکن است برای برخی شهرها چندان پسندیده یا رایج نباشد. در بعضی متروها، حتی نگاهکردن در چشم مسافران دیگر هم پذیرفتنی نیست و باعث دردسر میشود. یکی از این شهرها، پاریس است که معمولا در آن رسم نیست کسی در چشم مسافران دیگر نگاه کند. قصه فیلم کوتاه «تویلری» براساس همین رسم عجیب در متروی پاریس است.
پاریس! دوستت دارم
«پاریس، دوستت دارم»، مجموعهای از ۱۸فیلم کوتاه است که سال ۲۰۰۶ بهعنوان یک فیلم بلند دوساعته منتشر شد و نخستین اکران آن همان سال در بخش نوعی نگاه جشنواره کن اتفاق افتاد. هر یک از این ۱۸فیلم در یکی از مناطق شهر پاریس میگذرد و کارگردانان مشهوری مانند گاس ون سنت، الکساندر پاین، ژرارد دپاردیو و برادران کوئن در این پروژه مشارکت داشتند. ساخت پاریس، دوستت دارم، الهامبخش ساخت فیلمهای مشابهی برای شهرهای دیگر جهان شد؛ مانند فیلمهای «نیویورک، دوستت دارم» و «ریو، دوستت دارم» که اولی سال ۲۰۰۸ و دومی سال ۲۰۱۴ منتشر شد.
فیلم کوتاه «تویلری»، چهارمین فیلم کوتاه این مجموعه است که داستان آن در منطقه یک شهر پاریس میگذرد. کل داستان این فیلم کوتاه تقریبا ۶ دقیقهای درون ایستگاه متروی تویلری، در نزدیکی تعدادی از مهمترین آثار دیدنی و جذاب گردشگری شهر پاریس میگذرد. این ایستگاه در خط یک متروی پاریس و در مسیر شرق به غرب قرار گرفته است. نام ایستگاه تویلری، از پارک تویلری گرفته شده است که در نزدیکی این ایستگاه قرار دارد. پارک تویلری نام پارک عمومی بین موزه لوور و میدان کنکورد پاریس است. این پارک چهارمین پارک بزرگ شهر پاریس است.
قصه تویلری
تویلری، مشابه بقیه کارنامه پربار برادران کوئن، یک فیلم کمدی سیاه است. وقتی این فیلم را یکبار ببینید قطعا شما هم اگر گذرتان به پاریس افتاد، هرگز در مترو به چشمان کسی خیره نمیشوید. هنرپیشه اصلی فیلم کوتاه تویلری، استیو بوشمی است. او نقش یک گردشگر آمریکایی را بازی میکند که به پاریس آمده است تا از نزدیک جذابیتهای گردشگری این شهر را ببیند. او وارد ایستگاه تویلری میشود و از میان تحفههایی که از فروشگاههای شهر خریده است، یک کتاب راهنمای گردشگری را باز میکند تا در مدت انتظارش برای رسیدن مترو، مطالعه کند. نخستین جملهای که میخواند این است: «پاریس، با عنوان شهر نور مشهور است. شهر فرهنگ... پر از اغذیه خوشمزه و معماری فوقالعاده. پاریس شهر عشاق است، عشاق هنر، عشاق تاریخ، عشاق غذا و عشاقِ... عشق.» در پی خواندن همین جمله است که نگاه گردشگر مفلوک قصه ما به پسر و دختری در آنسوی خط میافتد.
گردشگر به مطالعهاش ادامه میدهد، درحالیکه یک پسربچه که وارد مترو شده است، با گلولههای کاغذی تفزده از لوله خودکار بهصورت او شلیک میکند. گردشگر صفحهای را باز میکند، که در آن در مورد متروی پاریس نوشته شده است. آنجا میخواند که متروی پاریس سریع و «بهشکل قابلقبولی تمیز» است (این جمله قطعا در فرانسه و بهخصوص برای پاریسیها باعث خنده میشود). و کمی پایینتر میخواند که در متروی پاریس رسم است به هر شکل ممکن از خیرهشدن به چشم دیگران خودداری شود. گردشگر مفلوک قصه تویلری، سرش را از کتاب بلند میکند و چشمش به دختر خط روبهرو میافتد و از همینجاست که دردسرهای شدیدتر او شروع میشود.
بازی استیو بوشمی، در این فیلم کوتاه چند دقیقهای فوقالعاده است. نگاههای بهتآلود او به شرایطی که در آن گیر افتاده است به شکل زیبایی نشان داده میدهد. برادران کوئن در کارنامه کاریشان فقط دو فیلم کوتاه دارند؛ یکی فیلم SOUNDINGS که بهعنوان پروژه دانشجویی ساختهاند و دیگری همین فیلم تویلری، اما با وجود بیتجربگی آنها در ساخت فیلم کوتاه، همین فیلم پنجدقیقهای تقریبا به اندازه فیلمهای بلند آنها هیجانانگیز و تاملبرانگیز و البته خندهدار است.