خریدهای‌ پاییزی، به قیمت روز

سبا ثروتی ـ روزنامه‌نگار

پاییزی دیگر از راه رسید و همه‌گیری هنوز دست از سر جهان بر نداشته است. درست‌تر آن است که گفته شود دست از سر چند کشور که ایران جزو اولین‌های آن است برنداشته است. در دومین پاییزی که کووید-19همچنان در میان شهرهای ایران تاخت و تاز می‌کند، بسیاری از کشورهای جهان به لطف واکسیناسیون گسترده و مؤثر توانسته‌اند آمار مرگ‌ومیر را به حداقل یا صفر برسانند؛ دستاوردی که مشخص نیست چه زمانی در ایران محقق خواهد شد. از دیگر مشابهت‌های میان پاییز امسال و سال گذشته، وضعیت بحرانی اقتصادی کشور به واسطه تداوم تحریم‌های اقتصادی و آسیب‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری است. تنها تفاوتی که وجود دارد این است که همه‌چیز به نسبت سال گذشته دچار افزایش قیمت شده است. کافی است به بهانه برطرف‌کردن عطش نوشت‌افزار که اوایل مهر‌ماه به جان خیلی‌ها می‌افتد، گشتی در یکی از فروشگاه‌های نوشت‌افزار بزنید تا ببینید قیمت‌های چند هزار تومانی یک خودکار ساده از یک یا 2سال پیش با چه سرعتی به چند ده هزار تومانی تبدیل شده‌ است. در ایران عموما به لطف نرخ همواره صعودی تورم، سرعت جهش قیمت‌ها بسیار بالاتر از سرعت گذشت زمان است و این نابرابری نوعی خطای ذهنی در مورد گذشت زمان ایجاد می‌کند، زیرا معمول آن است که برای چنین افزایش قیمتی زمان بسیار بیشتری از یک یا دو سال سپری شده باشد. برای مقایسه بهتر، به گزارشی که در پاییز سال 98، پیش از آغاز همه‌گیری درباره قیمت‌ها در بازار نوشت‌افزار و ملزومات مدرسه در همشهری منتشر شد رجوع می‌کنیم. قیمت‌ها در این گزارش میانگینی از قیمت‌ اقلام مختلف در فروشگاه‌های آنلاین و مغازه‌هاست و در هر مورد حداقل و حداکثر منطقی قیمت به‌صورت تخمینی درنظر گرفته شده است. اگرچه بازار نوشت‌افزار امسال به‌دلیل بلاتکلیفی درمورد بازگشایی مدارس و احتمال تداوم آموزش مجازی، رونق همیشه را ندارد و کودکان و نوجوانان احتمالا امسال هم به تمامی لوازمی که در سال‌های بدون وجود ویروس کووید-19برای رفتن به مدرسه لازم داشتند، نیازی نخواهند داشت. با این همه برای سنجش افزایش قیمت نگاهی به تمامی موارد مورد نیاز دانش‌آموزان می‌اندازیم.

نوشت‌افزار و ملزومات مدرسه
بازار نوشت‌افزار و اقلام مرتبط با مدرسه امسال هم مانند سال قبل نتوانسته رونق دوران پیش از کرونا را به‌دست بیاورد و فعالان بازار وضعیت را تحت‌تأثیر همه‌گیری کرونا و بلاتکلیفی بازگشایی مدارس به‌شدت راکد توصیف می‌کنند. نامشخص‌بودن وضعیت بازگشایی مدارس و ترس و نگرانی خانواده‌ها از حضور فرزندانشان سر کلاس‌های درس باعث شده تا حضور دانش‌آموزان در بازارهای لوازم مدرسه کمرنگ‌تر شود. با این همه این عدم‌استقبال تأثیر چندانی بر قیمت‌ها نداشته است. بررسی حداقل و حداکثر اقلام مرتبط با مدرسه در فروشگاه‌های آنلاین افزایش قیمت چند ده‌هزار تومانی تا چند صد هزار تومانی کالاها دارد. (در انتخاب قیمت‌ها سعی شده کالاهای بی‌کیفیت یا محصولات برند‌های لوکس و گرانقیمت درنظر گرفته نشوند.) برای مثال در سال 98می‌شد در بازه قیمتی 40تا 700هزار تومان کوله‌پشتی خریداری کرد. اما این بازه قیمتی امروز به 60هزار تومان تا 2میلیون تومان رسیده است. محدوده قیمت کفش برای مدرسه از 30تا 650هزار تومان به 120تا 800هزار تومان رسیده است. حداقل قیمت دفترهای 60و 100برگ به نسبت سال 98بیش از 2هزار تومان و حداکثر قیمت این کالاها به نسبت سال 98، دوبرابر شده است. حداقل قیمت دیگر انواع نوشت‌افزار مانند دفتر نقاشی، جامدادی، مداد و پاک‌کن و تراش، مداد رنگی و خودکار هم مشابه دیگر کالاها از دو تا 10هزار تومان و حداکثر قیمت این اقلام هم از چند هزار تومان تا دو‌برابر به نسبت سال 98 افزایش قیمت داشته‌اند.



بازار کالاهای پاییزی
بازار پوشاک بازار دیگری است که معمولا در آستانه تغییر فصل باید با هجوم مشتری‌ها برای بهره‌بردن از تخفیف‌ بر کالاهای فصل قبل و تامین مایحتاج فصل جدید مواجه شود. اما این بازار، به‌ویژه بازار تولیدات داخلی پوشاک هم از عواملی مانند بحران‌های اقتصادی، نوسانات ارزی، قاچاق کالاهای بی‌کیفیت و ارزان‌قیمت در امان نبوده است و همه‌گیری کرونا و بی‌میلی مردم برای حضور در بازارها بر کاهش رونق این بازار تأثیرگذار بوده است. افزایش قیمت‌ها تحت‌تأثیر تورم و افزایش قیمت ارز از دیگر عواملی است که بر بی‌میلی مردم بر حضور در بازارهای پاییزه دامن زده است. براساس قیمت‌هایی که در فروشگاه‌های آنلاین از انواع پوشاک پاییزه موجود است، حداکثر یا متوسط قیمت اقلامی مانند چکمه، پالتو، کاپشن یا پلیور برای قشر متوسط رو به پایین بسیار سنگین‌ است و اقلامی که حداقل قیمت آنها از 150هزار تومان آغاز می‌شود هم عموما از کیفیت یا ظاهر نامطلوبی برخوردارند و دوام و طول عمر این اقلام عموما پایین است. براساس حداقل و حداکثر قیمت‌های ثبت‌شده در فروشگاه‌های آنلاین و فروشگاه‌های سطح شهر، در پاییز 1400مردم برای خرید پاپوش‌هایی مانند پوتین و چکمه باید حداقل 150تا 200هزار تومان و حداکثر یک‌میلیون و 200هزار تومان تا 5میلیون تومان پرداخت کنند. قیمت‌ها برای چکمه مردانه، زنانه و کودکانه متفاوت است. قیمت کاپشن مردانه و زنانه از 200هزار تومان تا 11میلیون تومان در نوسان است و قطعا درصورتی که علاقه به برند‌های مشهورتر داشته باشید باید قیمت‌هایی گزاف‌تر از این هم پرداخت کنید. کاپشن کودکانه را اما می‌توان در بازه قیمتی 250هزار تومان تا 5/2 میلیون تومان تهیه کرد. قیمت پالتوهای مردانه و زنانه از حداقل 250هزار تومان آغاز شده و به 9میلیون تومان هم می‌رسد. برای بارانی و سوئیشرت باید در بازه قیمتی 180هزار تومان تا 6میلیون تومان انتخاب انجام داد. برای روزهای بارانی هم اگر مجبور به خرید چتر جدیدی باشید، این کالا حداقل 85هزار تومان و حداکثر 800هزار تومان قیمت دارد. نباید فراموش کرد که در بازارهای ایران همیشه به بهانه برند، کشور تولید‌کننده، کشور صادر‌کننده یا نسبت‌دادن جنس کالا به کشوری خاص، فضا برای بالاتر‌رفتن قیمت‌ها وجود دارد و قیمت‌های بیان‌شده تنها گوشه‌ای از قیمت‌های بازارهای رسمی آنلاین و فعال هستند.