دیدار تشریفاتی در شرم الشیخ

ژنرال عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر در ساعات پایانی روز دوشنبه میزبان نفتالی بنت، نخست‌وزیر جدید رژیم صهیونیستی در شهر ساحلی شرم‌الشیخ بود. برگزاری چنین ملاقاتی در سطح سران و داخل خاک مصر، طی بیش از 10سال گذشته بی‌سابقه به‌شمار می‌رود.
پیش از این حسنی مبارک در سال2010 با شیمون پرز، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی در شرم‌الشیخ ملاقات کرده بود. اما روابط مصر و اسرائیل پس از انقلاب سال2011 و روی کار آمدن احزاب اسلامگرا همچون اخوا‌ن‌المسلمین به سردی گرایید. اگرچه محمد مرسی، رئیس‌جمهور برآمده از انقلاب مصر همواره بر پایبندی دولتش به مفاد توافقنامه صلح با رژیم صهیونیستی تأکید داشت اما مواضع ضد‌صهیونیستی حامیان دولت در سطح جامعه، حمله به سفارت اسرائیل در قاهره و همچنین تقویت روابط مصر با جنبش حماس در غزه به‌طور طبیعی نگرانی‌های عمیقی را در میان سران رژیم صهیونیستی برانگیخته بود. این شرایط سرانجام با کودتای سال2014 و بازگشت نظامیان مصری به عرصه حکومت خاتمه یافت؛ کودتایی که با نقش‌آفرینی ویژه عربستان و امارات و البته چراغ سبز آمریکا به وقوع پیوست.

پرونده‌های متعدد از حماس تا سد النهضت
سران مصر و رژیم صهیونیستی پس از این ملاقات کوتاه به بیان مواضع کلی بسنده کرده و در حقیقت، جزئیات قابل توجهی را از رایزنی‌ها‌ یا توافق‌های احتمالی میان طرفین اعلام نکردند. برای مثال بنت این ملاقات را مقدمه‌ای برای توسعه تاریخی روابط مصر و اسرائیل به‌شمار آورد و سیسی نیز از چشم‌انداز مثبت برای آغاز مجدد مذاکرات صلح عربی-اسرائیلی سخن گفت. با این حال برخی رسانه‌های عربی و عبری طی 24ساعت گذشته اطلاعاتی از نتایج این ملاقات را به نقل از منابع آگاه منتشر کردند؛ اطلاعاتی که البته تا این لحظه از سوی هیچ مقام سیاسی در مصر یا رژیم صهیونیستی تأیید نشده است. ازجمله روزنامه یدیعوت احرونوت، به نقل از یک منبع در نخست‌وزیری اسرائیل مدعی شده براساس توافق صورت‌گرفته میان سیسی و بنت، قرار است خطوط هواپیمایی ملی مصر از ‌ماه آینده (مشخصا 11مهر) پروازهای مستقیم خود را از قاهره به مقصد فرودگاه بن گوریون در تل‌آویو دایر کنند.
مرحله اول این توافق با 4پرواز در هفته آغاز شده و به‌تدریج در آینده افزایش خواهد یافت. در صورت تأیید این گزارش‌ها، توافق مذکور را می‌توان گامی مهم در مسیر عادی‌سازی‌ بیشتر روابط عربی-اسرائیلی به‌شمار آورد.  از سوی دیگر روزنامه العربی الجدید نیز به نقل از منابعی در قاهره مدعی شده سیسی و بنت در مذاکرات یک‌ساعته خود به‌طور مشخص درباره پرونده غزه و افزایش فشارها بر حماس رایزنی داشته‌اند. در گزارش این روزنامه آمده است: بنت به‌طور مستقیم از رئیس‌جمهور مصر خواسته با افزایش نظارت‌های ارتش بر صحرای سینا مانع از انتقال سلاح به داخل نوار غزه شود.
او همچنین تأکید کرده رژیم صهیونیستی تنها نقش دولت مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین در عملیات بازسازی غزه را به رسمیت می‌شناسد و اجازه انتقال منابع مالی به بانک‌های تحت سیطره حماس را نخواهد داد. در مقابل، عبدالفتاح سیسی هم ضمن اعلام آمادگی برای افزایش همکاری‌های امنیتی با اسرائیل، خواستار حمایت این رژیم از مصر در پرونده سد النهضت شده است؛ سدی که توسط دولت اتیوپی بر کرانه رود نیل تاسیس شده و در درازمدت، منابع آبی مصر را تا بیش از 40درصد کاهش خواهد داد. در این ملاقات علاوه بر سیسی و بنت، سامح شکری، وزیر خارجه مصر و عباس کامل، رئیس سازمان امنیت این کشور هم حضور داشته‌اند. همچنین از طرف مقابل، آیال هولاتا، رئیس شورای امنیت رژیم صهیونیستی و آلی جیل، دستیار نظامی نفتالی بنت او را در سفر به مصر همراهی کرده‌اند. به گزارش شبکه الجزیره، سفر دوهفته گذشته عباس کامل به سرزمین‌های اشغالی و ملاقات‌های محرمانه او با سران رژیم صهیونیستی در برگزاری ملاقات سیسی-بنت نقش اساسی داشته است. عباس کامل ازجمله شخصیت‌های نزدیک به سیسی در اطلاعات ارتش مصر بود که پس از کودتای سال2014 به‌عنوان رئیس دفتر وی منصوب شده و از سال2018 نیز ریاست سازمان اطلاعات مصر را بر عهده گرفته است.

ائتلاف انرژی
با وجود آنکه ابعاد امنیتی و نظامی روابط مصر و اسرائیل همواره از جذابیت ویژه‌ای برای رسانه‌ها برخوردار بوده اما بدون شک بخش مهمی از این روابط به حوزه اقتصاد و مشخصا انرژی برمی‌گردد. مصر در دوران مبارک بر اساس قراردادی محرمانه، به یکی از مهم‌ترین منابع تامین گاز رژیم صهیونیستی تبدیل شده بود. پس از انقلاب سال2011 و سقوط دولت روشن شد طی سال‌های 2005 الی 2010 گاز مصر با بهایی بسیار ارزان (کمتر از نصف میانگین جهانی) به فروش رسیده و منافع قاهره در این قرارداد حفظ نشده است. به این ترتیب احزاب حامی انقلاب ضمن لغو قرارداد فروش گاز به اسرائیل، محاکمه وزیر وقت انرژی در دولت مبارک را هم آغاز کردند. اما کودتای سال2014 همه‌‌چیز را تغییر داد؛ به ‌گونه‌ای که نه‌تنها محاکمه وزیر اسبق انرژی متوقف شد، بلکه مصر بار دیگر همکاری‌های انرژی با رژیم صهیونیستی را از سر گرفت؛ این‌بار به‌عنوان خریدار گاز.
شبکه الجزیره در این‌باره گزارش می‌دهد: مصر از سال2019 تا‌کنون مهم‌ترین خریدار گاز تولیدشده توسط رژیم صهیونیستی به‌شمار می‌رود. فروش گاز اسرائیل به مصر از طریق خط لوله عریش-عسقلان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دولت بنیامین نتانیاهو بوده است. بر اساس قرارداد جدید، رژیم صهیونیستی در ازای دریافت 15میلیارد دلار در طول 10سال، 85میلیارد مترمکعب از گاز مصرفی مصر را تامین خواهد کرد.
علاوه بر تمام اینها، مصر در دوران پس از کودتا به یکی از متحدان رژیم صهیونیستی در منازعات شرق دریای مدیترانه تبدیل شده است؛ منازعاتی بر سر منابع گازی که در یک‌سوی آن ترکیه و در سوی دیگر ائتلاف فرانسه، یونان، اسرائیل و مصر ایستاده‌اند. منصف المرزوقی، نخست‌وزیر سابق تونس با اشاره به محاکمه محمد مرسی در زندان‌های مصر می‌گوید: جرم مرسی این بود که مانع از اتلاف منابع ملی مصر در جهت منافع صهیونیست‌ها شد.
اکنون قدرت‌های غربی و صندوق بین‌المللی پول با تمام توان از دولت کودتایی مصر حمایت می‌کنند؛ چراکه ژنرال سیسی به‌سادگی از حقوق دریایی و گازی مصر مقابل اسرائیل گذشته‌است.

قدرت‌نمایی منطقه‌ای یا نمایش داخلی؟
اگرچه سفر بنت به شرم‌الشیخ بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌های رژیم صهیونیستی داشته، اما به‌نظر نمی‌رسد اهداف قابل توجهی برای آن تعریف شده باشد. پایگاه عربی21 در این‌باره می‌نویسد: تنها دستاورد قطعی این سفر، برقراری خطوط هوایی مستقیم میان قاهره و تل‌آویو است که با توجه به حجم عادی‌سازی‌ روابط اسرائیل با دیگر کشورهای عربی طی سال‌های گذشته رخداد چشمگیری حساب نمی‌شود. از سوی دیگر انتظارات اسرائیل برای توقف ورود سلاح از صحرای سینا به غزه و یا هماهنگی برای تشدید فشارها علیه حماس نیز مسئله جدیدی نیست و همواره از سوی تل‌آویو روی میز مذاکره قرار داشته است. بر این اساس می‌توان گفت سفر کوتاه بنت به شرم‌الشیخ و ملاقات یک‌ساعته او با سیسی، بیش از هر چیز نمایش قدرتی داخلی برای رقبای دولت جدید اسرائیل بوده؛ دولتی ائتلافی و متزلزل که بعید به‌نظر می‌رسد عمر طولانی همچون دولت‌های نتانیاهو داشته باشد. روزنامه اسرائیلی هاآرتص نیز در رویکردی مشابه با اشاره به پیام‌های سفر اخیر بنت می‌نویسد: دولت راستگرای نفتالی بنت اصرار دارد مسیر عادی‌سازی‌ روابط با کشورهای عربی که در دوران نتانیاهو سرعت بالایی گرفته بود متوقف نشود. به این ترتیب می‌توان گفت رخدادهای نمایشی همچون ملاقات‌های حضوری با سران کشورهای عربی در دستور کار نفتالی بنت و یائیر لاپید، وزیر خارجه او قرار دارد؛ حتی اگر این ملاقات‌ها خروجی قابل توجهی برای منافع اسرائیل نداشته باشد.