آفت، بلای جان یاقوت سرخ طارم

پوپک قاسمی-خبرنگار

شهرستان طارم در استان زنجان با باغ‌های پربارش، آوازه فراوانی دارد و هر فصلی شاهد برداشت محصول خاصی دراین شهرستان هستیم که در سطح ایران و جهان مشتریان بسیاری دارد. دراین میان انار ازنظر سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی، رتبه دوم را دربین محصولات باغی این شهرستان به خود اختصاص داده‌است که این روزها برداشت زودرس این محصول در طارم هستیم.
اگرچه انار میوه بومی شهرستان طارم محسوب می‌شود، اما به‌دلیل مشکلات بسیاری که کشت این محصول به‌دنبال دارد، درآمدزایی آن نسبت به زیتون کم‌تر است؛ موضوعی که سبب شده این روزها باغداران طارمی به کشت زیتون تمایل بیشتری داشته باشند، درحالی‌که اگر صنایع تبدیلی مناسب برای ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر دراین شهرستان فراهم شود، امکان استقبال بیشتر باغداران از کشت انار دراین شهرستان وجود دارد.

برداشت زودرس
یک باغدار طارمی درباره مشکلات کشت انار دراین شهرستان می‌گوید: انار میوه پاییز است و همیشه مهرماه موعد برداشت این محصول فرا می‌رسد، اما به‌دلیل افزایش دمای هوا درسال‌جاری دراین شهرستان، انارکاران مجبور شده‌اند یک ماه زودتر برای برداشت محصول خود دست به کار شوند.
«فرامرز ادهمی» اظهار می‌کند: انار طارم به‌دلیل کیفیت مطلوب مشتریان زیادی دارد، اما به‌دلیل اینکه بیشترین مصرف انار در طارم تازه‌خوری است، باید در فصل برداشت محصول سریع به فروش برسد و باغداران از ترس فاسد شدن، محصول خود را به قیمت پایینی می‌فروشند.
وی ادامه می‌دهد: اگر صنایع تبدیلی مناسب برای انار دراین شهرستان راه‌اندازی شود، باغداران با اطمینان خاطر از فروش قطعی به قیمت مناسب، می‌توانند اقدام به کشت این محصول کنند.
این باغدار اضافه می‌کند: انار محصول پرریسکی برای باغداران طارمی به‌حساب می‌آید، چراکه اگر آفت «کرم گلوگاه» در باغ منتشر شود، محصول را از بین می‌برد و نیاز به مراقبت دقیق و پرزحمتی دارد.

درآمد طارمی‌ها از برداشت انار
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان زنجان دراین باره به خبرنگارهمشهری می‌گوید: درسال‌جاری هزارو 753هکتار از باغ‌های شهرستان طارم زیرکشت انار رفته است و این محصول رتبه دوم محصولات باغی را بعد از زیتون به خود اختصاص داده‌است.
«مظفر یوسفی» با پیش‌بینی برداشت بیش‌از 21هزارتن محصول از باغ‌های انار شهرستان طارم می‌افزاید: درآمد این میزان محصول درحدود 54میلیارد تومان برای انارکاران است.
وی درباره میزان اشتغال ایجاد شده در زمینه کشت انار نیز تصریح می‌کند: بیش‌از ۳هزار بهره‌بردار طارمی در زمینه باغداری انار فعالیت می‌کنند.

لزوم خروج از تک‌محصولی بودن باغ‌ها
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی زنجان با بیان اینکه این استان در رتبه چهاردهم کشور را ازنظر تولید انار به خود اختصاص داده‌است، اظهار می‌کند: 15درصد از محصول برداشت شده به روش سنتی تبدیل به رب انار شده و بقیه محصول برای مصرف تازه‌خوری، به استان‌های دیگر ازجمله گیلان و تهران صادر می‌شود.
یوسفی درباره آفت باغ‌های انار این شهرستان نیز می‌گوید: آفت کرم گلوگاه هرسال خسارت‌های قابل‌توجهی به محصول انار باغ‌های طارم وارد می‌کند. این درحالی‌است که بیشتر باغداران این منطقه با راه‌های مقابله با این آفت آشنایی دارند، اما درمجموع توصیه ما این است که باغداران از شیوه تک‌محصولی خارج شوند و چندین محصول کشت کنند تا اگر محصولی بنا به‌دلایلی چون آفت، خشکسالی یا شرایط جوی نامناسب دچار آسیب شد، خسارت کم‌تری به آنان تحمیل شود.
وی درباره ارقام کشت شده انار در طارم اضافه می‌کند: درحال‌حاضردر طارم انارمحلی، ترش، ملس، زاغ و شاهبار کشت می‌شود و جا دارد ارقام دارای قابلیت صادراتی بالا نیز کاشته شود.

راه‌های مبارزه با آفت
یک کارشناس باغداری در استان زنجان نیز درباره دغدغه‌های انارکاران فعال در طارم می‌گوید: کرم گلوگاه بیشترین خسارت را به محصول انار وارد می‌کند که راه مقابله شیمیایی ندارد و تنها شیوه مبارزه با آن، راه پرزحمت مقابله مکانیکی است و این دردسرها سبب شده‌است باغداران طارم کشت زیتون را به انار ترجیح دهند.
«حبیب احمدیان» راه مقابله بیولوژیک را پیشنهاد می‌کند و می‌افزاید: مبارزه بیولوژیکی به‌وسیله زنبورهای «پارازیتوئید تریکوگراما» بهترین راهکار در مقابله با کرم گلوگاه انار است و راه مبارزه این‌گونه است که زنبورها در داخل تخم کرم گلوگاه تخم‌ریزی می‌کنند و محتویات آن را می‌خورند و ضمن از بین بردن این آفت، هیچ خسارتی نیز برای باغ انار به‌همراه ندارند.
وی به اناز سفید دانه درشت طارم به‌عنوان گونه خاص انار اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: اگر باغداران طارم از کشت انار خسته شده و به زیتون روی بیاورند، دیگر شاهد این انار ناب طارم نخواهیم بود.
احمدیان اضافه می‌کند: درحال‌حاضر سطح کشت زیتون به‌دلیل ریسک کم‌تر ازنظر آفت، مقاومت دربرابر بی آبی و صرفه اقتصادی در شهرستان طارم 10برابر بیشتر از انار است.