سرما به خانه‌های ویران سی‌سخت رسید

ستاره حجتی-خبرنگار

«وقتش بوی پاییز بیاید؛ این منطقه این‌طور است و کاری به تقویم ندارد. سرما زودتر از انتظار شما می‌آید، اما برای ما دیگر عادی شده‌است. عجیب است که مسئولان هم این را می‌دانند؛ همه دنا این‌طور است. حتی پاییز در کهگیلویه‌و‌بویراحمد هم زودتر از جاهای دیگر سر می‌رسد. بی‌خود نیست به اینجا بام ایران می‌گویند؛ به آسمان نزدیک تریم. برف و بارانش زودتر می‌رسد. ناشکری نمی‌کنم، اما نمی‌دانم چرا صدای‌مان به مسئولان نمی‌رسد.»
این جمله‌ها را «محدثه» می‌گوید؛ زن جوانی از اهالی رنج‌کشیده منطقه سی‌سخت در استان کهگیلویه‌وبویراحمد. همسرش در زلزله بهمن‌ماه سال‌گذشته آسیب سختی دیده و هنوز نمی‌تواند چندان روی پای خودش بایستد. محدثه حالا برای جمع و جور کردن زندگی خودش، همسرش، 2دختر و پدر و مادر پیرش تلاش می‌کند. خانه‌شان به تمامی در زلزله ویران شد و حالا ساکن خانه خواهرشوهرش در دناست.

خدا عاقبت‌مان را به‌خیر کند 
او دراین باره می‌گوید: پی‌کنی خانه‌مان تمام شده‌ و اسکلتش هم سوار شده‌است، اما هنوز به دیوارها و سقف نرسیده‌ایم. مصالح پیدا نمی‌شود. مسئولان مربوط می‌گویند سیمان می‌فرستیم، اما همیشه کم می‌آید. همه مسئولان اینجا باید درنظر می‌گرفتند که بازسازی شهر باید قبل از نیمه تابستان تمام شود، درغیراین‌صورت سرما نمی‌گذارد کار انجام شود.
این زن جوان اهل سی‌سخت ادامه می‌دهد: ما را نبینید آشنایی هست که در خانه‌اش را به رویمان بگشاید؛ بسیاری از مردم ازروی ناچاری هنوز در خانه‌های نیمه‌ویران‌شان زندگی می‌کنند و خیلی‌ها نیز در چادر هستند. همه مردم که دست‌شان به دهن‌شان نمی‌رسد که اگر دولت برایشان کاری نکرد، از جیب خودشان خرج کنند.
محدثه اضافه می‌کند: بسیاری از زندگی‌ها دراین زلزله از بین رفت. همه‌چیز که مرگ نیست؛ گاهی آدم بمیرد بهتر است. شرمنده دوستان و آشنایان و بستگانیم و خجالت‌زده پیش بچه‌های خودمان. خدا عاقبت‌مان را به‌خیر کند.

حمایت‌ها کافی نیست
«محمد» یکی دیگر از اهالی سی‌سخت است؛ او نیز سرشار گلایه از برخی مسئولان مربوط است. محمد فکر می‌کند با آنچه دولت در اختیارشان گذاشته، نمی‌توانند کاری از پیش ببرند.
او می‌گوید: نمی‌گویم ما را فراموش کرده‌اند، نه، این‌طور نیست. اما روند بازسازی‌ها خیلی کند پیش می‌رود. حالا سرما هم از راه رسیده‌است. با نخستین بارش باران و برف همه ساخت‌وسازها نیز تعطیل می‌شود؛ این را دیگر همه می‌دانند. 
محمد ادامه می‌دهد: از زمانی که دولت اختصاص ۱۸۵میلیون تومان تسهیلات برای ساخت و بازسازی خانه‌های این شهر مصوب کرد تا حالا که ۶ماه گذشته است، قیمت مصالح ساختمانی به‌صورت تصاعدی بالا رفته و در خوشبینانه‌ترین حالت، این تسهیلات نمی‌تواند واحدها را به مرحله سقف برساند. اگر تسهیلات افزایش نیابد، با آورده شخصی دست‌کم 3 تا 4سال دیگر باید منتظر بمانیم  تا شاید بتوانیم خانه‌ای  بسازیم. شما بیایید دارایی نصف این مردم را حساب کنید؛ باور کنید کسی نمی‌تواند دوباره خانه‌دار شود.
محمد اضافه می‌کند: حتی اگر درچنین شرایطی فردی بتواند خانه‌دار شود، دراین مدت باید چه کار کند؟ آدم‌هایی که خانه داشتند، حالا یا مستأجر هستند یا در خانه اقوام زندگی می‌کنند. آنهایی هم که مانند من، خانه‌شان به‌صورت کامل تخریب نشده، یک اتاق را مرتب کرده‌اند و با خانواده در همان اتاق زندگی می‌کنند. خانه‌ای که زلزله نیمی از آن را تخریب کرده، چه امنیتی دارد؟ خلاصه کلام اینکه باید برای سی‌سخت فکری عاجل کرد؛ حق مردم این نیست.

روند بازسازی
 ۲۹بهمن‌ماه۱۳۹۹ زلزله‌ای به بزرگی 6/5دهم، زندگی در سی‌سخت را متحول کرد. اگرچه وقوع زلزله در ساعت۲۲ شب به داد مردم رسید و آمار تلفات بالایی به‌جا نگذاشت، اما شهر را زیر و رو کرد. پس از آن، «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس‌جمهوری سابق در روز دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۰ به سی‌سخت سفر و ضمن دیدار و گفت‌وگو با زلزله‌زدگان تأکید کرد که اگر اعطای وام و تسهیلات پیش‌بینی شده برای‌ بازسازی سی‌سخت پاسخگو نبود، هیأت دولت برای حمایت‌های بعدی همکاری می‌کند.
با وجود این، شهروندان برآورد کرده بودند ساخت هر متر خانه در سی‌سخت تا 4میلیون تومان هزینه داشته باشد، اما مسئولان بنیادمسکن این رقم را تا 2میلیون‌و 500تومان اعلام کردند. دراین میان قرارگاه خاتم الانبیا (ص) اعلام آمادگی کرد 200واحد مسکونی را با همین تسهیلات 185میلیون تومانی بسازد.
 همچنین علاوه بر 185میلیون تومان تسهیلات برای خانه‌های تخریبی، خانه‌های تعمیری هم به 3گروه تقسیم شدند؛ با توجه به حجم خسارت، خانه‌های تعمیری نوع اول 30میلیون تومان وام بدون سود و با کارمزد 4درصد و 15میلیون تومان کمک بلاعوض، خانه‌های تعمیری نوع دوم 20میلیون تومان وام و 10میلیون تومان کمک بلاعوض و خانه‌های تعمیری نوع سوم، 10میلیون تومان وام و 5تومن کمک بلاعوض دریافت کردند.
همچنین برای تسهیل در روند بازسازی، بنیاد مسکن به‌عنوان متولی مسئولیت تأمین سیمان را برعهده گرفت. همان زمان اعلام شد بازسازی سی‌سخت تا مردادماه ۱۴۰۰ به پایان می‌رسد؛ تاریخی که بعد به پایان تابستان تغییر وضعیت داد. حالا تابستان نیز رو به‌ پایان است و پاییز مانند هرسال دراین منطقه زودتر از موعد از راه رسید، اما بازسازی‌ها تمام نشد.

دلیل توقف ساخت‌وسازها
چندی قبل و در پیگیری خبرنگارهمشهری از بنیاد مسکن استان کهگیلویه‌وبویراحمد دلیل توقف ساخت‌وسازها، نبود سیمان عنوان شد؛ مشکلی که به‌نظر می‌رسد با ساماندهی دوباره بازار سیمان و سیمان‌های اهدایی از سایر مناطق، مانند محموله ۱۳تنی که در هفته نخست شهریورماه از سوی بسیج‌سازندگی سپاه ناحیه شاهرود به سی‌سخت ارسال شد، رفع شده باشد.
با این حال گویی در همچنان بر پاشنه کندی می‌چرخد؛ فرماندار شهرستان دنا متراژ بالای خانه‌ها را دلیل کندی روند بازسازی می‌داند و می‌گوید: درحال‌حاضر در شهرستان دنا از میان هزار واحد احداثی شهری و ۶۸۰واحد احداثی روستایی، کم‌تر خانه‌ای پیدا می‌شود که زیربنای کم‌تر از ۱۰۰متر داشته باشد که همین هم دلیل توقف کار است.
 «عبدالحمید پناهی» با بیان اینکه فصل سرما نزدیک است و زمان کمی برای ساخت‌وساز وجود دارد، ادامه می‌دهد: تقریبا ۶۵درصد از مردم در مرحله ساخت سقف هستند که احتمال اینکه این افراد بتوانند تا اول مهرماه خانه خود را تکمیل کنند زیاد است، اما تقریبا کار۳۰درصد از مردم به فصل سرما کشیده می‌شود.
وی عنوان می‌کند: قرار است با هماهنگی و نظارت بنیاد مسکن، قسمتی از بنا و سرویس‌های بهداشتی خانه‌هایی که پیش از فصل سرما تمام نمی‌شود، آماده و ساخته شود و صاحبان این خانه‌ها به‌جای استقرار موقت در کانکس یا چادر، در خانه خود مستقر شوند تا دولت جدید برای آنان برنامه‌ریزی کند.

تکلیف اصلی بنیاد مسکن استان
حالا اما، معاون عمرانی استاندار کهگیلویه‌وبویراحمد می‌گوید که اولویت همه برنامه‌های بنیاد مسکن باید تکمیل بازسازی سی‌سخت باشد.
«کیومرث حاجی‌زاده» ادامه می‌دهد: سهمیه سیمان رایگان بنیاد مسکن باید هرچه سریع‌تر در اختیار منازل احداثی سی‌سخت قرار گیرد. منازلی که سقف گذاری نشده‌اند هم باید هرچه سریع‌تر سقف‌گذاری شوند. اولویت نخست و تکلیف اصلی بنیاد مسکن استان، زلزله شهرستان دناست. با توجه به نزدیکی فصل سرما، باید منازل مسکونی هرچه زودتر تکمیل و تحویل داده شوند.