صنایع آلاینده در همسایگی درسن‌آباد شهرری مشکلات بسیاری را برای اهالی ایجاد کرده‌اند
همسایه‌های بی‌خیر و برکت
رابعه تیموری
روستای درسن‌آباد ری از داشتن آب و هوای پاکیزه و بسیاری از نشانه‌های خوشایند بافت‌های روستایی محروم است. این روستای قدیمی در محاصره انواع آلاینده‌های هوا و محیط‌زیست گرفتار شده و از امکانات شهری هم بهره‌ای ندارد. این کمبودها و مشکلات آنقدر عرصه را بر اهالی درسن‌آباد تنگ کرده که تعداد قابل توجهی از آنها روستای آبا و اجدادی خود را ترک کرده و خانه‌های‌شان را به اتباع مهاجر اجاره داده‌اند. دهیاری درسن‌آباد برای رفع کمبودهای روستا قدم‌های کوتاه و بلند زیادی برداشته که در تشویق اهالی به ماندن در درسن‌آباد بی‌تأثیر نبوده، اما هنوز کفه پر و پیمان مشکلات بر شانه‌های این روستا سنگینی می‌کند.
وقتی از جاده روستای «دوتویه» و «گلحصار» به روستای درسن‌آباد نزدیک می‌شوید، پیش از دیدن تابلو روستا، کشتزارها و یونجه‌زارهای وسیع اطراف جاده نگاه‌تان را به خود می‌کشاند. بعضی از کشتزارها پربرکت و پرمحصول است، اما تعداد زمین‌های خالی لابه‌لای کشتزارها کم نیست. جاده شلوغ است و کامیون‌های پر از بار سلانه سلانه در جاده قدم می‌زنند. جاده ناهموار و پر از دست‌اندازهای کوچک و بزرگ است. با وجود درختان فراوانی که در طول مسیر به چشم می‌خورد، بوی نامطبوع مواد شیمیایی در هوا جریان دارد که با نزدیک شدن به روستا تندتر و شدیدتر می‌شود و نفس کشیدن را سخت می‌کند. اگر نسیم کم جانی بوزد بوی کود حیوانی هم بلند می‌شود و راه نفس‌تان را به کلی‌بند می‌آورد. وقتی وارد روستا می‌شوید از کوچه‌باغ‌ها و خانه‌های پردرخت روستایی خبری نیست و کوچه و خیابان‌های درسن‌آباد پر است از ساختمان‌های چند طبقه که با آجرهای زرد قزاقی بالا آمده‌اند؛ چراکه توانایی مالی سازنده به ساخت نماهای خوش آب و رنگ امروزی نرسیده است. هنوز فروشگاه‌های زنجیره‌ای پرزرق و برق از درسن‌آباد سر درنیاورده‌اند و در اغلب مغازه‌های کوچک روستا فقط مواد غذایی و لوازم بهداشتی یافت می‌شود. زمین‌های کشاورزی روستا از بخش مسکونی آن فاصله دارد، اما چندان حاصلخیز و سرسبز نیستند و بسیاری از آنها بدون کشت و کار رها شده‌اند.
قنات روستا خشک شده
«علیرضا هاشمی» از اهالی درسن‌آباد است. او می‌گوید: «روزگاری درسن‌آباد پر از زمین‌های گندم و پنبه و سبزی و صیفی بود و باغ‌های میوه زیادی داشت، اما مادرچاه قنات روستا در پالایشگاه نفت قرار دارد و به دلیل فعالیت پالایشگاه آب کشاورزی ما قطع شده و خاک روستا هم دیگر قابلیت کشاورزی ندارد. قبلاً بیشتر مردم درسن‌آباد کشاورز بودند، اما حالا جوان‌ها به رانندگی یا کارگری در مراکز صنعتی روی آورده و بسیاری از آنها از روستا رفته‌اند. عمرروستای درسن‌آباد چندین سده است و ۵۴ سال پیش که پالایشگاه نفت را در کنار روستا ساختند، اینجا‌آباد و سرسبز بود.»
پس از مطالبه و پیگیری چند ساله کشاورزان درسن‌آباد، مدیران وقت پالایشگاه نفت تهران پذیرفته‌اند که قنات روستا را خریداری کنند، ولی کشاورزان در ازای آب قنات روستا، از تصفیه‌خانه جنوب تهران حقابه می‌خواهند تا دوباره زمین‌های آنها‌آباد شود و بتوانند در روستای آبا و اجدادی خود کار و زندگی کنند. درسن‌آباد در همسایه‌داری اقبال خوشی نداشته و معدن شن و ماسه و کوره‌های استخوان‌سوزی و چربی‌سوزی هم در گوشه و کنار آن فعالیت می‌کنند. هاشمی می‌گوید: «خودروهای حمل مصالح و تولیدات معدن شن و ماسه مرتب در اطراف روستا در رفت و آمدند و روز و شب از سروصدای آنها آسایش نداریم. فعالیت معدن هوای درسن‌آباد را آلوده کرده و بسیاری از اهالی به مشکلات تنفسی و ریوی دچار شده‌اند. رفت‌وآمد خودروهای سنگین حامل سنگ و شن و ماسه، زمین‌های کشاورزی روستا را تخریب کرده و از بین برده است.»
در حسرت تنفس هوای پاکیزه
تعداد زیادی از گاوداری‌های روستای درسن‌آباد جمع‌آوری شده‌اند، اما بزرگ‌ترین گاوداری درسن‌آباد بی‌توجه به نارضایتی اهالی به پرورش دام ادامه می‌دهد. «رضا سلیمانی» از اهالی درسن‌آباد است. او می‌گوید: «این گاوداری وسط روستا و در بافت مسکونی قرار گرفته و بوی کود و آلودگی‌های دام آزاردهنده است. وقتی باد می‌وزد پشه، مگس و بوی تعفن در هوا پراکنده می‌شود و بو و حشرات به خانه‌های اطراف گاوداری سرازیر می‌شود.» بعضی از زمین‌های کشاورزی بایر و گاوداری‌های قدیمی روستا به مراکز نگهداری کود حیوانی تبدیل شده‌اند. سلیمانی می‌گوید: «زمین‌های اطراف درسن‌آباد را برای انبار و نگهداری کود حیوانی استفاده می‌کنند و بو و آلودگی‌های کود حیوانی امان اهالی را بریده است. مراکز آلودگی هوا در اطراف درسن‌آباد به اندازه‌ای زیاد است که تنفس هوای تمیز و سالم و بدون بو برای ما حسرت شده است. زندگی در کنار این آلودگی‌ها باعث بیماری کودکان و خانواده‌های روستا می‌شود.»
بوی زننده کوره‌های چربی‌گیری و استخوان‌سوزی
حکایت کوره‌های استخوان‌سوزی و چربی‌سوزی روستای درسن‌آباد سری دراز دارد و اهالی از سال‌ها پیش با مشکلات این واحدهای غیرمجاز دست و پنجه نرم می‌کنند. سلیمانی می‌گوید: «در سال‌های اخیر بازدید کارشناسان محیط‌زیست از کوره‌های چربی‌گیری و استخوان‌سوزی اطراف روستا بیشتر و به صاحبان این مراکز غیرمجاز اخطار داده شده، اما آنها به جای تعطیلی مرکز و انتقال آن به خارج از بافت مسکونی، فعالیت خود را به شب موکول کرده‌اند و با تاریک شدن هوا بوی زننده و غیرقابل تحملی بلند می‌شود که حاصل فعالیت کوره‌های استخوان‌سوزی و چربی‌گیری است.»
یکی از بزرگ‌ترین کوره‌های استخوان‌سوزی روستای درسن‌آباد پشت گاوداری بزرگ روستا قرار گرفته و مخلوط شدن بوی کود حیوانی، فضولات دام و محصولات کوره‌های استخوان‌سوزی هوای شب‌های درسن‌آباد را متعفن و غیرقابل تحمل می‌کند. سلیمانی می‌گوید: «بخشداری باقرشهر به صاحب این کارگاه چربی‌سوزی مجوز فعالیت در مکانی دور از بافت مسکونی را داده است. مالک کارگاه کوره خود را هم در آنجا درست کرده، ولی باز هم کارگاه داخل روستا را تعطیل نمی‌کند و شبانه مشغول سوزاندن چربی و آشغال گوشت است. او از تصفیه‌خانه و فیلتراسیون صنعتی هم که هزینه‌بر است، استفاده نمی‌کند و به دلیل فعالیت این کارگاه تعداد زیادی از خانواده‌های اطراف کارگاه، درسن‌آباد را ترک کرده‌اند.»
پزشک عمومی و درمانگاه نداریم
امکانات درمانی روستای درسن‌آباد به خانه بهداشت خلاصه می‌شود و مردم روستا در هر ساعتی از شبانه‌روز به امکانات درمانی نیاز پیدا کنند، باید خود را به شهرری یا باقرشهر برسانند. «مریم اکبرپور» از بانوان روستای درسن‌آباد است. او می‌گوید: «در اینجا حتی پزشک عمومی یا درمانگاه وجود ندارد، ولی گاهی دهیاری روستا برنامه‌های ویزیت رایگان برگزار می‌کند. مدتی پیش یونیت‌های دندانپزشکی را در ساختمان دهیاری قرار دادند و تعداد زیادی از اهالی روستا که به ترمیم دندان نیاز داشتند به‌صورت رایگان ویزیت و درمان شدند.»نبودن مدرسه و فضای آموزشی سبب شده بسیاری از خانواده‌های درسن‌آباد برای فراهم کردن شرایط تحصیل فرزندشان روستا را ترک کنند. اکبرپور می‌گوید: «اینجا فقط یک مدرسه ابتدایی دارد که دختران و پسران روستا مختلط سر کلاس درس می‌نشینند. دانش‌آموزان مقاطع دبیرستان دوره اول و دوره دوم مدرسه ندارند و خانواده‌های دانش‌آموزان دوره ابتدایی هم از درس خواندن فرزندان‌شان در کلاس‌های مختلط رضایت ندارند. بعد از شیوع کرونا مشکل آنتن‌دهی نامناسب تلفن همراه هم به مشکلات دانش‌آموزان اضافه شد که با پیگیری دهیاری این مشکل تا حدود زیادی رفع شده است.»
۱۰۱۸ نفر جمعیت روستای درسن‌آباد بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ کشور است؛ در سرشماری دهیاری روستا در سال ۱۳۹۹، این جمعیت به ۱۳۱۸ نفر رسیده که بخش قابل توجهی از جمعیت روستا را اتباع مهاجر تشکیل می‌دادند
۱۴ هکتار مساحت بافت مسکونی روستای درسن‌آباد است
۵۴ هکتار مساحت زمین‌های کشاورزی روستای درسن‌آباد است که بخش زیادی از آنها خشک و بایر رها شده‌اند
آخرین ایستگاه جاده شاه عبدالعظیم(ع)
تاریخچه روستای درسن‌آباد به روزهایی می‌رسد که زائران حضرت عبدالعظیم(ع) و دیگر امامزاده‌های مدفون در ری با پای پیاده، اسب، شتر یا ماشین دودی (قطار قدیمی شهر ری) خود را به دروازه‌های ری می‌رساندند. «وحید حاتم‌زاده» می‌گوید: «روستای درسن‌آباد در آخرین قسمت جاده حضرت عبدالعظیم(ع) قرار داشت و در میان زائران و اهالی ری به ایستگاه آخر شهرت پیدا کرده بود.» به گفته دهیار روستای درسن‌آباد معنی نام این روستا «ایستگاه آخر» است و در بعضی از کتاب‌های قدیمی نام روستا «درسون‌آباد» یا «دورسون‌آباد» هم ذکر شده است.
در همینه زمینه :
