گفت و گو
بررسی ضرورت تعامل 3 قوه برای حل مشکلات کشور در گفت‌وگو با سیدرضا اکرمی
سران قوا وحدت‌آفرین باشند
سلمان زند ـ خبرنگار
جلسه سران 3 قوه روز شنبه برگزار شد؛ جلسه‌ای که شاهد تغییرات اساسی بود. سیدابراهیم رئیسی در ردای رئیس‌جمهوری در جلسه حاضر شد و غلامحسین محسنی‌اژه‌ای هم به‌عنوان رئیس قوه قضاییه نخستین حضورش در این جلسات را تجربه کرد.
بر این اساس پس از سال‌ها، شاهد حضور 3 رئیس همفکر در جلسه سران بودیم؛ امری که در سخنان پایانی آنها پس از جلسه نیز نمودی جدی یافت.
چنان‌که سیدابراهیم رئیسی، برگزاری جلسات سران قوا را زمینه بسیار خوبی در جهت همفکری و هم‌اندیشی برای حل مسائل کشور دانست و افزود: «امروز درکشور مسائل مهمی ازجمله مشکل کرونا را داریم که مردم از آن به‌شدت رنج می‌برند و حل این مشکل نیازمند همفکری و همکاری همه نهادها و دستگاه‌ها و به‌کارگیری همه ظرفیت‌های کشور است.»
محمدباقر قالیباف، رئیس قوه مقننه هم تأکید کرد: «مقرر شد این جلسات به‌طور مرتب برگزار شود تا بتوان هم‌افزایی ایجاد کرد و به‌طور حتم شرط اول هم‌افزایی سران قوا همدلی و همراهی است که به لطف خدا وجود دارد و بر این‌موضوع هم تأکید بوده و در عمل اینگونه خواهد شد.»
غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه نیز گفت: «وظیفه خودمان می‌دانیم که در تشخیص اولویت‌ها، در هم‌افزایی، در جلوگیری از کارهای موازی و در آنچه سریع‌تر بشود برای مردم امید‌آفرینی کرد و ان‌شاءالله در این جلسات سران بتوانیم اینها را دنبال کنیم...» «هم‌افزایی» و «همدلی» میان سران قوا کلیدواژه‌ای بود که هر سه رئیس قوه به آن اشاره کردند.
اما این همدلی چگونه ایجاد می‌شود و چگونه میتوان به آن دست یافت. برای بررسی این موضوع با سیدرضا اکرمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و مشاور عالی وزیر کشورسابق به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
در جلسه سران قوا بر همدلی میان سران تأکید شد. اسباب و لوازم این همدلی چیست و با توجه به مشکلات عدیده کشور چگونه قابل دستیابی است؟
سران 3قوه در 3بخش اجرایی و تقنینی و قضایی مسئولیت پذیرفته‌اند پس باید وظیفه خود بدانند که در برابر این 3قوه و فعالیت‌های آنها در اداره کشور مسئولند و نخست باید ببینند چه مسئولیتی را در چه شرایطی پذیرفته‌اند.
اداره کشور در این شرایط که در کشور با مشکلاتی بسیار جدی چون کرونا، خشکسالی و تحریم مواجه هستیم و منطقه هم با تنش‌‌های بسیاری مواجه است - که در افغانستان، یمن، لبنان و... می‌بینیم- تدبیر جدی می‌طلبد.
از این‌رو این سران باید ببینند مسئولیت را در چه زمانی پذیرفته‌اند و چگونه باید برای اداره مملکت همدلی، همفکری و همراهی بکنند تا بتوانند کشور را به‌گونه‌ای اداره کنند که مردم کمترین مشکلات را داشته باشند و بهترین شرایط و خدمات به آنها ارائه شود.
نخستین امر برای تحقق این ضرورت این است که اگرچه این 3رئیس قوه هر‌کدام وظایف خاص خود را دارند، اما یک وظیفه خاص که همان وحدت‌آفرینی است را باید در ارتباط با یکدیگر به انجام برسانند. مثلا قوه مقننه قوانینی متناسب با نیازهای جامعه که قوه مجریه انتظار دارد، وضع کند. یا قوه قضاییه به‌خوبی نظارت کنند و در سیستم تشویق و تنبیه درست عمل کند تا در نهایت قوه مجریه هم بتواند با انتخاب افراد شایسته و بایسته و کار جهادی، مشکلات را حل کند.
با توجه به اینکه مشکلات اساسی جامعه ما مسائل اقتصادی و معیشتی است چگونه 3قوه می‌توانند برای حل آنها هم‌افزایی داشته باشند؟
قوه مجریه در بخش اقتصاد علاوه بر اینکه باید جهادی عمل کند، باید به مقاومت اقتصادی هم توجه داشته باشد.
راه‌حل هم این است که همه به ظرفیت‌های داخل اهتمام بورزند. ایران اسلامی ظرفیت‌های فراوانی دارد که اگر ما از این ظرفیت‌ها به‌درستی استفاده کنیم، هم اشتغال و درآمد در کشور رشد می‌کند و هم نیازمندی‌های ما تامین می‌شود و آنگاه می‌توانیم صادرات هم داشته باشیم.
ما در دوره‌های قبل گاه می‌دیدیم که جدل‌هایی میان سران قوا رخ می‌داد و حتی رسانه‌ای هم می‌شد. چگونه میتوان امیدوار بود که در این دوره شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم؟
وضعیت فعلی کشور را نباید با گذشته و گذشته‌ها مقایسه کرد. ما در گذشته کرونا نداشتیم. در گذشته تحریم اقتصادی به این شدت را نداشتیم. از این‌رو این شرایط ویژه را همه سران باید لمس و درک کنند و با داشتن این مشکلات، اصلا وقت نداریم که بخواهیم سر مسائل نظری و ایدئولوژیکی با همدیگر بحث کنیم.
الان مشکلات ما بسیار سنگین است و راه کاهش سنگینی مشکلات و جبران آنها همین همدلی و همکاری و همفکری است. همانطور که قرآن کریم هم بر تعاون تأکید می‌کند و براساس این رهنمود‌ها باید به این تعالی و تعاون بیندیشیم و از تنازع و تناقض بپرهیزیم.
اما به هر حال ممکن است اختلاف نظر پیش بیاید.
ببینید، سران 3قوه باید در جلسات داخلی و خصوصی خود واقعیات را و هر آنچه وجود دارد، بگویند نه فقط ایده‌آل‌ها، آرزوها و انتظارات خود را. بسیار ضروری است که حتما مشکلات را هم بگویند. اگر برای حل مسائل به اختلاف‌نظر هم رسیدند، آن را به جامعه منتقل نکنند، چون درصورت انتقال یک اختلاف‌نظر مسئولان به جامعه، نه فقط اختلاف‌نظر که تشویش و تشتت افکار به جامعه منتقل و القا می‌شود.
من خاطره‌ای بگویم که ملک عبدالله، پادشاه عربستان به مقامات ما گفته بود که شما خیال نکنید ما شاهزاده‌ها با هم اختلاف نداریم، نه! اختلاف داریم، اما در جلسات اختلافات خود را می‌گوییم و بیرون که آمدیم یک صدا می‌شویم و دو صدا نداریم.
مسئولان و به‌ویژه سران قوای ما هم واقعا باید به این مسئله توجه کنند. اگر قرار باشد رئیس قوه یک حرف بزند، وزیر یک حرف و رئیس یک سازمان سخن دیگری بگوید خب معلوم است این موضوع تقابل ایجاد می‌کند و موجب نارضایتی مردم می‌شود. در نتیجه در جامعه می‌گویند اینها حتی با خودشان اختلاف دارند؛ چگونه می‌خواهند مشکلات ما را حل کنند.
شما اشاره کردید به مشکلات فراوانی که در کشور هست از کرونا تا تحریم و... براساس همین مشکلات وعده‌های فراوانی هم داده شده است. به‌نظر شما این انباشت وعده‌ها موجب نخواهد شد که توقعات مردم بالا بررود و این بالارفتن انتظارات به سرمایه اجتماعی آسیب بر ساند؟
در مورد وعده‌هایی که داده شده، متأسفانه در 3 مناظره سنگینی که برگزار شد، ما تواقعات مردم را بالا بردیم که یقینا نمی‌توانیم به آنها پاسخ دهیم. ما باید به توقعات واقعی توجه کنیم و به انتظارات واقعی عمل کنیم. واقعی با مردم حرف بزنیم و صادقانه بگوییم که داریم چه می‌کنیم. گاهی فشار خیلی زیاد است که باید به مردم گفته شود. مگر فوت 600نفر یا ابتلا و بستری‌شدن چند ده هزار نفر کم است؟
ضمن اینکه باید از مردم هم بخواهیم که خودشان کمک و همراهی کنند که اگر وعده درست و متناسب با امکانات باشد، هم می‌توانیم به وعده‌ها عمل کنیم و هم مردم همراهی می‌کنند.
مثلا دولت وعده داده که در سال یک میلیون مسکن را بسازد. خب ما همین الان یک میلیون واحد مسکونی خالی داریم که نه اجاره می‌دهند و نه می‌فروشند و همینطور رها شده.
خب باید مقداری هم اخلاق انسانی و تمدنی مردم و احساس مسئولیت مدنی رشد کند که مثلا مردم بدانند خانه‌ها را خالی رها نکنند تا دیگران از آن بهره ببرند.
خب، به‌نظر شما برای ایجاد این اخلاق انسانی و تمدنی که گفتید باید چه کرد؟
ما باید میز اندیشه را در تلویزیون احیا کنیم. که به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی بیایند حرف بزنند. یک‌سال‌و‌نیم است که آموزش و پرورش ما آسیب جدی دیده و در این زمینه باید فعالیت‌هایی برای جبران ایجاد و این آسیب‌ها جبران شود.
