حمل‌ونقل پاک در گرو توسعه مترو

مصطفی بروجردی ـ کارشناس حمل‌ونقل و ترافیک

تهران امروز شرایط خاصی دارد که مهم‌ترین اقدام در راستای توسعه حمل‌ونقل پاک، توجه ویژه به شبکه حمل‌ونقل ریلی و به‌عبارتی مترو است تا به شرایط پایدار و مطلوب برسد. در حقیقت شبکه معابر پایتخت بیش از آنچه در برنامه‌ها پیش‌بینی شده بود، توسعه یافته و لیکن با وجود این معابر گسترده شاهد افزایش ترافیک و آلودگی هوا هستیم. یعنی به جای اینکه گستردگی معابر منجر به کاهش ترافیک شوند، زمینه برای افزایش تقاضای سفر با خودرو را فراهم کرده و نتیجه هم ترافیک و آلودگی هواست که گریبانگیر پایتخت نشینان شده است. 
بنابراین توسعه معابر تهران تکمیل شده و فقط موارد بسیار معدودی به جهت تکمیل شبکه باقی مانده که باید تکمیل شوند. در چنین شرایطی تنها راه و گزینه توسعه حمل‌ونقل ریلی است که به خطوط مترو منتهی می‌شود تا با این کار بار حمل‌ونقل خصوصی کمتر شود. به‌نظر می‌رسد در این موضوع شبکه اتوبوسرانی هم نمی‌تواند راهگشا باشد. چرا که هم‌اکنون حدود 23درصد حمل‌ونقل شهر به‌عهده شبکه اتوبوسرانی است و در افق جامع طرح شهر تهران این سهم با افزایش اندک باید به 25درصد برسد. بنابراین تمرکز روی اتوبوس به جهت حفظ وضع موجود و ارتقای آن است ولی برای افزایش میزان حمل‌ونقل عمومی شاید نتوان روی این شبکه تمرکز کرد. اما شبکه مترو اکنون سهم 10درصدی از حمل‌ونقل شهر را دارد که در افق طرح جامع شهر تهران با افزایش 3برابری باید به 30درصد برسد که این موضوع مستلزم توسعه و فراهم کردن زیرساخت‌هاست. دوچرخه و موتورسیکلت هم هر چند مدهای حمل‌ونقل محسوب می‌شوند اما در بحث حمل‌ونقل عمومی نقش زیادی ندارد و از این‌رو نمی‌توان در این موضوع سرمایه‌گذاری کرد اما می‌توان با تدابیری چون استفاده از موتورهای برقی میزان آلایندگی موتورها را کاهش داد و مسیرهایی امن هم برای دوچرخه‌سواران ایجاد کرد.