چرا انتخابات آلمان برای بازارهای جهانی مهم است؟
نتیجه انتخابات در آلمان، میتواند رویکرد آینده اقتصاد این کشور و میزان اثرگذاری آن بر اقتصاد کل اروپا را تعیین کند
کمتر از یکماه به یکی از مهمترین انتخاباتهای 2دهه اخیر در آلمان که پایانی بر دوران طولانی صدارت آنگلا مرکل است مانده و بدون چشماندازی روشن از نتیجه آن، بازارهای جهانی نگران شرایط در آلمان هستند.
بهگزارش رویترز، حزب چپ میانه سوسیال دمکرات آلمان (اسپیدی) این هفته برای نخستینبار در 15سال گذشته موفق شد در یک نظرسنجی هفتگی، از حزب محافظهکار حاکم یعنی دمکرات مسیحی (سیدییو) عبور کند. سبزها هم که پیش از این در بهترین حالت یک حزب ائتلافی در کنار احزاب بزرگتر بودند، در نظرسنجیها رشد چشمگیری داشتهاند. به موازات پیشرفت احزاب رقیب، اوضاع در حزب حاکم آنگلا مرکل بدتر شده است و میزبان محبوبیت آرمین لاشت، رهبر آن افت محسوسی داشته است. نتیجه انتخابات میتواند به ائتلاف «جامائیکا» منجر شود؛ یعنی اجماع دمکرات مسیحیها، سبزها و حزب دمکراتیک آزاد که طرفدار تجارت هستند. یک نتیجه احتمالی دیگر اینکه میتواند به ائتلاف «چراغ راهنمایی» منجر شود؛ رهبری آن به اولاف شولتز، رهبر سوسیال دمکراتها سپرده خواهد شد و احزاب متمایل به چپ سبز و دمکراتیک آزاد هم بخشی از آن خواهند بود.
نام این ائتلافها از رنگ احزاب گرفته شده است؛ سیاه برای دمکرات مسیحیها، زرد برای دمکراتیک آزاد، سبز برای سبزها و قرمز برای سوسیال دمکراتها.
انتخابات در آلمان بهندرت باعث ایجاد موج در بازار میشود، اما این بار احتمال اینکه نتایج کاملا متفاوت باشد، بسیار بیشتر از گذشته است. هولگر اشمیدلینگ، اقتصاددان ارشد بانک چندملیتی برنبرنگ گفته است که چرخش به سمت سوسیال دمکراتها برای بازار اثری منفی خواهد داشت؛ چون باعث افزایش تردیدها در آینده خواهد شد. او گفته است: «امسال برای نخستینبار، نظرسنجیها نشان میدهد که یک ائتلاف دوطرفه بین دمکرات مسیحیها و سبزها با فاصله اندکی موفق به کسب اکثریت کرسیها
نخواهد شد.»
نتایج انتخابات در آلمان، میتواند پیامدهای متفاوتی داشته باشد که برخی از آنها در ادامه میآید.
وداع با ریاضت پولی
1-شرایط همهگیری کرونا باعث شده برخی برنامههای ریاضت اقتصادی کنار گذاشته شود. حالا سبزها، اگر همچنان به پیشتازی خود ادامه دهند و در نهایت به موفقیت برسند، میخواهند این تغییرات موقت را دائمی کنند. این حزب وعده داده است که هزینهکرد در بخش دولتی افزایش یابد و ترمز میزان استقراض دولت که فعلا روی 0.35درصد تولید ناخالص داخلی تنظیم شده را برداشته و اجازه دهد این رقم بیشتر شود.
هزینهکرد و استقراض بیشتر بازده اوراق قرضه را بیشتر خواهد کرد و ممکن است این شرایط چشمانداز رشد اقتصادی را تقویت کند، اما دمکرات مسیحیها و حزب دمکراتیک آزاد در هر ائتلافی که باشند، خواهان حفظ ریاضتهای مالی و پولی خواهند بود.
کریستوفر دمبیک، رئیس تحلیلهای کلان در بانک ساکسو گفته است: «حدس من این است که 70درصد شانس وجود دارد که دمکرات مسیحی بخشی از ائتلاف بعدی در آلمان باشد و این یعنی ما شاهد تغییرات عمده در رشد هزینه نخواهیم بود.»
برخی در حزب دمکرات مسیحی با هزینههای بیشتر موافق هستند. این رویکرد میتواند بیش از 100میلیارد یورو یعنی 3درصد تولید ناخالص داخلی سال2019 را در 4سال آینده به بخش زیرساختها و محیطزیست تزریق کند.
ریسک مقررات
2-برندبرگ اشمیدلینگ تخمین زده است که ائتلاف چپ سبزها/سوسیالدمکراتها میتواند ریسک مقررات سختگیرانهتر را 15 تا 20درصد بالا ببرد. او گفته است: «در جایی که قوانین سختگیرانهتر در بخش اشتغال، خدمات و بازارهای خانگی میتواند اثری بزرگ بر چرخه تجاری کوتاهمدت داشته باشد، همین تغییرات ممکن است در درازمدت باعث پایین کشیدن رشد اقتصادی آلمان شود.» گلدمن ساکس هم تخمین زده است که ائتلاف چپها بازده اوراق دولتی را افزایش خواهد داد.
کاهش اختلاف
3-ائتلافی شامل سبزها و سوسیال دمکراتها احتمالا فاصله بین هزینههای استقراض آلمان و کشورهای ضعیفتر حوزه یورو را کاهش خواهد داد؛ چون این احزاب از تعامل و نزدیکی بیشتر اروپایی حمایت میکنند. حزب دمکراتیک آزاد و دمکرات مسیحیها در عین حال با اتحادیه پولی حوزه یورو مخالفت خواهند کرد و خواستار بازگشت قوانین بودجهای سختتر اتحادیه اروپا خواهند شد. یورن واسموند، رئیس بخش جهانی شرکت مدیریت سرمایه دیدبلیواس گفته است که در هر دو حالت، شاهد تغییرات رادیکال نخواهیم بود؛ «تعهد به اتحادیه اروپا، در همین حد که هست باقی خواهد ماند.»
همه سبز هستند
4-سیاستهای اقلیمی برای تمامی احزاب اولویت است، اما آنها روشهای متفاوتی برای دستیابی به اهداف خود دارند. باربرا بوچر، رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری دویچه بانک در اینباره گفته است: «دمکرات مسیحیها و حزب دمکراتیک آزاد تأکید خود را بر ابزارهای بازار و راهحلهای مبتنی بر فناوری خواهند گذاشت؛ درحالیکه سبزها بیشتر خواهان قانونگذاری و اعمال مقررات جدید هستند.» سبزها خواهان بستن مالیات بر انتشار گازهای گلخانهای، قطع انتشار 70درصد کربن و هدف رسیدن به 100درصد انرژی تجدیدپذیر در سال2030 هستند. شرکتهای تولید انرژی بادی و خورشیدی و همینطور آن بخش از صنعت خودرو که میخواهد تسلا، شرکت پیشتاز در تولید خودروهای برقی را به چالش بکشد، از این رویکرد احزاب سود زیادی خواهند برد.
سیاست خارجی
5-سبزها و دمکراتهای آزاد خواستار داشتن رویکرد سرسختانه با چین و روسیه هستند و نشانههایی هم وجود دارد که لاشت، نامزد صدراعظمی دمکرات مسیحیها هم به سمت آنها چرخش کرده است. لاشت چین را یک رقیب خوانده و اخیرا گفته است درصورتی که روسیه مفاد توافق را زیر پا بگذارد یا به اوکراین فشار وارد کند، آلمان میتواند جلوی جریان گاز روسیه را که از طریق خط لوله نورد استریم 2به اروپا می رسد، بگیرد. این در حالی است که آنگلا مرکل، در دوران صدارت 16ساله خود بارها بر ضرورت همکاری با چین و روسیه تأکید کرده و خط لوله نورد استریم 2به اصرار شخص او به سرانجام رسیده است. چین در دوران مرکل، به شریک تجاری اول آلمان تبدیل شده و مرکل شخصا تلاش زیادی کرد تا دولت آمریکا را متقاعد کند که با پروژه انتقال گاز روسیه به اروپا مخالفت نکند.
با این حال این رویکرد او، حتی در میان دیگر رهبران حزب خودش هم طرفداران زیادی ندارد و لاشت نه فقط به پیروی از جریانات برون از حزب، که احتمالا با هدف حفظ حمایت بخش مهمی از حزب خودش با سبزها و دمکراتمسیحیها همصدا شده است.