ویروس تأخیر

نگار حسینخانی ـ روزنامه‌نگار

از المپیک تا جام ملت‌های اروپا، کن، اسکار و بسیاری از رویدادهای بزرگ جهانی در 2سال گذشته تعطیل با تأخیر برگزار شدند. چه روزهایی که بدون فوتبال، ورزش و سینما سپری شد. اما در این گزارش چند نمونه از این اثرگذاری همه‌گیری در اجرای مراسم و رویدادهای جهانی را بررسی کرده‌ایم؛ اینکه هر یک با چه مدت وقفه برگزار شدند و چه تغییراتی کردند.

اسکار
نود و سومین دوره اهدای جوایز آکادمی اسکار با تأخیری طولانی یعنی ۴۴۱روز پس از دوره پیش برگزار شد. این مراسم که قرار بود ۱۰ اسفند ۹۹ برگزار شود، در ۱۲فروردین ۱۴۰۰ برگزار شد. به همین دلیل تاریخ نهایی پذیرش آثار حاضر در جوایز اسکار هم تمدید شد. از این‌رو اسکار ۲۰۲۱ با بیشترین تأخیر نسبت به همه اسکارهای به تعویق افتاده برگزار ‌شد. همین باعث شد تغییراتی هم در مراسم اسکار به‌وجود بیاید. مثلا یکی از مقررات شرکت فیلم‌ها در رقابت اسکار این است که هر فیلم باید حداقل 7روز در سینماهای تجاری لس‌آنجلس نمایش داشته باشد تا حائز شرایط شرکت در رقابت اسکار تشخیص داده شود اما این‌بار به‌علت شیوع ویروس کرونا به جای این قانون مقرر شد اگر فیلمی به‌صورت دیجیتال هم به نمایش درآمده باشد، می‌تواند در اسکار دوره بعدی جزو مدعیان حضور پیدا کند. از سویی انیمیشن‌های بلند و کوتاه، مستندهای بلند و کوتاه، فیلم بین‌المللی و فیلم کوتاه لایو اکشن که باید تا یک دسامبر۲۰۲۰ اکران می‌شدند، به‌دلیل شیوع ویروس کرونا فرصت پذیرش‌شان برای جوایز بهترین فیلم، بهترین موسیقی متن و بهترین ترانه تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱ بلامانع اعلام شد. آکادمی اسکار همچنین دو جایزه ترکیب صدا و ویرایش صدا را مشترک و تبدیل به یک جایزه کرد. این آکادمی اسکار که تصمیم داشت همزمان با برگزاری مراسم، موزه تصاویر متحرک آکادمی را هم افتتاح کند، به‌دلیل تأخیر در برگزاری، افتتاح موزه‌اش هم با تأخیر مواجه شد.

المپیک 2020
پس از یک سال تعویق، در نهایت المپیک توکیو۲۰۲۰ به‌عنوان سی‌و‌دومین دوره بازی‌های المپیک، به‌صورت رسمی چندی پیش برگزار شد.  نبود تماشاگر و خالی‌بودن سکوها به‌دلیل شیوع ویروس کرونا، شرایط متفاوتی برای این دوره از بازی‌ها به‌وجود آورد. توکیو که مشتاق بود بازی‌های المپیک برای دومین‌بار در تاریخ بود، مجبور شده بود این مسابقه را با تأخیر برگزار کند. حتی بعضی کشورها اعلام کردند برای حفظ سلامت بازیکنان در این المپیک شرکت نخواهند کرد. پیش‌تر چند المپیک به‌دلیل وقوع جنگ لغو شده بود، اما این نخستین المپیکی است که به تأخیر می‌افتاد. در این دوره «با هم» به شعار بازی‌های المپیک اضافه شد تا شعار بازی‌های المپیک توکیو ۲۰۲۰ به «سریع‌تر، بالاتر، قوی‌تر- باهم» تغییر کند. تیم‌های ورزشی در بدو ورود به ژاپن سوگند خوردند که در مدت حضورشان در توکیو با مبتلایان به کرونا ارتباط نداشته باشند. حمل مشعل المپیک نیز تحت‌الشعاع این ویروس قرار گرفت و هیچ تماشاگری مجاز به تماشای مسابقات به‌صورت زنده در میادین نشد. بعضی ورزشکاران چون کاروان ورزشی کشور گینه انصراف خود را از حضور در بازی‌های المپیک به‌دلیل شیوع ویروس کرونا اعلام کردند. اما از نظر اقتصادی آسیب‌هایی هرچند اندک متوجه این کشور شد. از آنجا که ژاپن اقتصادی بزرگ و متنوع دارد، برگزاری این مسابقات در چنین شرایطی تأثیری در چشم‌انداز کوتاه‌مدت برای رشد کلی آن خواهد داشت. ضربه اقتصادی ناشی از کاهش گردشگران از آن جمله آسیب‌هاست؛ هرچند لغو بازی‌های المپیک نیز تأثیر نامتناسبی بر بخش خدمات توکیو، به‌ویژه میان شرکت‌های کوچک و متوسط می‌گذاشت و رشد فروش آنها را بیش از ۵درصد کاهش می‌داد. اما شاید اگر بخواهیم تأثیرات مثبتی نیز برای این تأخیر درنظر بگیریم این باشد که ورزشکارهای کم‌تجربه و کم‌سن، یک‌سال بیشتر فرصت داشتند تا خود را برای حضور در این مسابقات آماده کنند و باتجربه‌ها با یک سال سن بالاتر، وارد زمین رقابت شوند.

یورو (فوتبال جام ملت‌های اروپا)
شانزدهمین دوره جام ملت‌های فوتبال اروپا «یورو ۲۰۲۰» پس از یک سال تعویق به‌دلیل شیوع کرونا، خردادماه امسال بدون تغییر نام، انجام شد. الکساندر سفرین، رئیس یوفا در این‌باره گفت: «یوفا تصمیم جسورانه‌ای در به تعویق‌انداختن یورو 2020گرفته. ما با این کار فضایی ایجاد کردیم که امکان از سرگیری رقابت‌های باشگاه‌های داخلی در سراسر قاره مهیا شود. درحالی‌که فوتبال به‌دلیل بیماری همه‌گیر کرونا دچار مشکلات عظیمی شده، اگر ما در آن روزهای ابتدایی قدرت رهبری خود را نشان نمی‌دادیم، این ضربات بسیار دشوارتر می‌شد». اما به هر حال این مسابقات در حالی برگزار شدند که شیوع سویه دلتا، بسیاری را نگران کرده بود. از سویی بعضی بازی‌ها با حضور تماشاگران همراه بود. از سوی دیگر یوفا اعلام کرد که به‌دلیل فشردگی بازی‌ها در نتیجه پاندمی کرونا، در این رقابت‌ها انجام ۵ تعویض مجاز خواهد بود. اما این جابه‌جایی در زمان برگزاری این مسابقات ممکن است چه تغییراتی در نتایج به بار آورده باشد؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند که شاید اگر این رقابت‌ها در زمان خود برگزار می‌شدند نتایج دیگری رقم می‌خورد. همانگونه که روبرتو مانچینی، مربی تیم ایتالیا، برنده این جام هم گفته بود که به تعویق‌افتادن این رویداد به پیشرفت تیمش کمک کرده و باعث شده آنها با آمادگی بهتری در بازی‌ها حاضر شوند.

جشنواره فیلم کن
جشنواره فیلم کن که در فرانسه برگزار می‌شود و فیلم‌های زیادی از سراسر جهان را معرفی می‌کند، قرار بود در هفتاد و سومین دوره از این رویداد در تاریخ ۱۲ می 2020آغاز شود، اما  به‌دلیل شیوع ویروس کرونا با وجود اینکه همه تدارکات آن آماده شده بود، این جشنواره به ۱۹ مارس 2021موکول شد.
هرچند مسئولان برگزاری جشنواره امید داشتند با مهار کرونا در جهان، بتوانند این رویداد جهانی را در تابستان همان سال، با اندکی تأخیر و به شکل حضوری برگزار کنند، اما از این تصمیم خود صرف‌نظر کردند و قرار بر این شد اوایل‌ماه ژوئن یعنی نیمه‌دوم خرداد 1399صرفا با رونمایی از فیلم‌های منتخب، این فستیوال را پیش ببرند. بازار جشنواره کن نیز به‌صورت آنلاین تیرماه 1399برگزار شد. تغییری که در ساختار این جشنواره ایجاد شد، این بود که فهرست رسمی فیلم‌های منتخب جشنواره در جشنواره‌های بین‌المللی چون جشنواره فیلم تورنتو، نیویورک، بوسان، لومیر و... به نمایش در بیاید. اما تغییر دیگر آن بود که بعضی از فیلم‌هایی که برای هفتاد و سومین دوره انتخاب شده بودند  ولی اکران‌شان به‌دلیل شیوع کرونا به تأخیر افتاده بود، در جشنواره سال آینده شرکت کنند. برای نخستین‌بار بود که به‌دلیل شیوع ویروسی در ایجاد تأخیر در برگزاری مراسم‌، جشنواره‌ها برای نمایش فیلم‌ها ارتباط تنگاتنگ برقرار کرده و نمایش فیلم‌های جشنواره‌های کن و ونیز به شکل یکپارچه برگزار شد. هفتاد‌و‌چهارمین جشنواره کن نیز که قرار بود از ۱۱ تا ۲۲ می (۲۱ اردیبهشت تا یک خرداد ۱۴۰۰) برگزار شود، به‌دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد و سرانجام پس از نزدیک به 2‌ماه از ۶ تا ۱۷ ژوئیه (۱۵ تا ۲۶ تیر) برپا شد. در این دوره به‌طور متوسط روزانه تست کووید 3نفر مثبت اعلام می‌شد. از سویی برگزاری رویدادی در این ابعاد، به هیچ وجه کار ساده‌ای نبود. گزارش‌ها حاکی از آن است که تست رایگان و منظم کرونا برای نزدیک به ۲۸ هزار شرکت‌کننده این رویداد، بیش از یک میلیون دلار هزینه روی دست جشنواره کن گذاشته است.

آرت بازل پس از کریستیز و ساتبیز
کریستیز و ساتبیز، دو حراجی رقیب و بزرگ فروش آثار هنری، در سال ۲۰۲۰ به‌رغم بحران جهانی کرونا، رکوردهای جدیدی را در عرصه حراجی آنلاین و خصوصی ثبت کردند. حراجی ساتبیز توانست با رساندن فروش جهانی خود به بیش از ۵ میلیارد دلار از فروش ۴.۴ میلیارد دلاری حراجی معروف کریستیز پیشی بگیرد. در سالی که بحران جهانی کرونا، برگزاری حراجی آثار هنری به شکل متداول حضوری و زنده را کمتر امکان‌پذیر می‌کرد، ساتبیز توانست مجموع فروش سالانه خود را نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش دهد، این در حالی است که حراجی کریستیز از کاهش ۲۵درصدی (۶۰۰ میلیون دلاری) فروش خود نسبت به سال گذشته آن خبر داد. اما با ادامه‌دارشدن این وضعیت نمایشگاه هنری آرت بازل سوئیس که قرار بود ژوئن ۲۰۲۱ (خرداد- تیر ۱۴۰۰) برگزار شود به‌دلیل تداوم شیوع کرونا به‌ماه سپتامبر (شهریور- مهر ۱۴۰۰) موکول شد. به‌گفته متولیان آرت بازل، به تعویق‌افتادن یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های هنری جهان نشان می‌دهد که هنوز تا بازگشت به دوران برگزاری رویدادهای جمعی فاصله زیادی داریم. مارک اسپیگلر، مدیر جهانی آرت بازل در این‌باره می‌گوید: «حتی حالا که واکسن کرونا هم ساخته شده، تحقق چنین چیزی زمان می‌برد. ماهیت نمایشگاه‌های آرت بازل به بزرگ مقیاس‌بودن آنهاست. موفقیت این رویدادها به سفرهای گسترده بین‌المللی بستگی دارد و نمی‌دانیم از سرگیری این سفرها تا چه زمانی طول می‌کشد، بنابراین به تعویق‌انداختن آرت بازل (سوئیس) از ‌ماه ژوئن به‌ ماه سپتامبر منطقی‌ترین تصمیم است». چنین وقفه‌هایی اگرچه برای ساتبیز بد تمام نشد اما سرنوشت بسیاری از رویدادهای هنری دیگر را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.