راه‌سازی؛ موتور محرک توسعه در خراسان‌جنوبی

محمد بلبلی-خبرنگار

 خراسان‌جنوبی همواره جزو استان‌های کم‌برخوردار در زمینه بهره‌مندی از زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل و راه‌های مناسب و ایمن بوده‌ و با وجود قرار داشتن در ۲کریدور اصلی کشور و مرز مشترک با افغانستان، بسیاری از جاده‌های این استان هنوز دوطرفه است که علاوه بر مشکلاتی که برای تردد مردم ایجاد می‌کند، زمینه‌ساز ایجاد اختلال در حوزه ترانزیت کالاها از مبادی مرزی به سایر نقاط کشور می‌شود. در 3سال اخیر اداره‌کل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی یکی از پرکارترین دستگاه‌های اجرایی این استان بوده که مسئولان دلیل این موضوع را تزریق اعتبارات موردنیاز و رفع مشکلات و موانع موجود در مسیر دوبانده‌سازی و گسترش راه‌های خراسان‌جنوبی‌ می‌دانند.

دردسرهای وسعت زیاد استانی
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی دراین باره به خبرنگارهمشهری گفت: این استان با 151هزارو 193 کیلومترمربع وسعت، سومین استان پهناور کشور محسوب می‌شود. وقتی استانی پهناور باشد، خدمات‌رسانی در حوزه‌های مختلف هزینه‌بر و سخت‌تر می‌شود که یکی از این خدمات، راه‌سازی و ساخت جاده‌های ایمن و مناسب است. «وحید داعی» با بیان اینکه موضوع وسعت زیاد استان به‌صورت مستقیم روی هزینه‌ها و خدمات‌رسانی تأثیر دارد، افزود: در استان‌هایی با وسعت کم‌تر، با ساخت 50کیلومتر باند دوم بزرگراه، ممکن است 10شهرستان با جمعیتی درحدود 500هزارنفر از آن جاده بهره‌مند شوند، اما در استان پهناوری مانند خراسان‌جنوبی، برای اتصال 2شهرستان به یکدیگر، درمواقعی تا 100کیلومتر به ساخت بزرگراه نیاز است. وی ادامه داد: حدود 17هزارکیلومتر انواع راه در استان خراسان‌جنوبی وجود دارد که از این مقدار، درحدود 11هزارو 700کیلومتر مربوط به راه‌های روستایی است. همچنین 2کریدور اصلی چابهار- زاهدان، بیرجند به مشهد و آسیای‌میانه و کریدور بندرعباس، کرمان، راور، دیهوک، فردوس به سمت مشهد نیز از خراسان‌جنوبی می‌گذرد.

عملکرد موفق سال‌گذشته
داعی همچنین اظهارکرد: درحال‌حاضر 754کیلومتر باند دوم زیربار ترافیک در استان وجود دارد که از این میزان، حدود 137کیلومتر در سال‌گذشته افتتاح شده‌است؛ موضوعی که نشان‌دهنده پیگیری‌ دستگاه‌های مربوط و تأمین اعتبارهای موردنیاز برای پیشبرد راه‌سازی در استان است. وی ادامه داد: از 137کیلومتر جاده افتتاح شده در سال‌گذشته، 90کیلومتر در دهه مبارک‌فجر و با حضور وزیر راه و شهرسازی به بهره‌برداری رسید. داعی عنوان کرد: مسئولان ارشد وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده‌اند در دهه‌مبارک فجر سال‌گذشته، درحدود 450کیلومتر بزرگراه و باند دوم افتتاح شده که 90کیلومتر، معادل 20درصد از کل آن، در استان خراسان‌جنوبی بوده است.

طرح‌های در دست اجرا
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی همچنین گفت: این اداره درحال‌حاضر قرارداد ساخت 530کیلومتر باند دوم با 2هزارو 400میلیارد تومان اعتبار را در دست ساخت دارد که شامل محورهای زاهدان- بیرجند، نهبندان-بیرجند به سمت قائن و مشهد، بیرجند به سمت سربیشه و ماهیرود و طبس می‌شود. گفتنی‌است که از این میزان، حدود 35درصد ساخته شده‌است. داعی با بیان اینکه محور بیرجند به نهبندان و زاهدان تا سال1398 فقط 2پیمانکار داشت، اما در سال‌گذشته همه این محور ازسوی 5پیمانکار در دست ساخت است، افزود: ساخت محور 100کیلومتری بیرجند- قائن که جزو راه‌های مهم استان محسوب می‌شود، در سال1388 آغاز و تا سال1398 حدود 45کیلومتر دوبانده‌سازی شده (حدود 5/4کیلومتر در هرسال) اما در سال‌گذشته و طی یک سال، 25کیلومتر از این مسیر دوبانده شده و درحال‌حاضر زیربار ترافیک قرار دارد. تاکنون حدود 70کیلومتر از این محور ساخته شده و تا شهریورماه سال‌جاری نیز 14کیلومتر دیگر به بهره‌برداری می‌رسد. وی درباره وضعیت دریافت اعتبارات حوزه راه‌سازی استان نیز بیان کرد: درباره تأمین اعتبار، برای نخستین‌بار در تاریخ راه‌سازی خراسان‌جنوبی، توانستیم در سال‌گذشته از ظرفیت «ماده 56» در بانک مسکن استفاده کنیم و 50میلیارد تومان تسهیلات دریافت کنیم و به پروژه بیرجند-قائن اختصاص دهیم. داعی ادامه می‌دهد: همچنین در قالب همین ماده قانونی، با دریافت 50میلیارد تومان اعتبار از بانک سپه موافقت شده که برای ساخت محور دیهوک-فردوس استفاده خواهد شد. برای محور سربیشه-ماهیرود نیز قرارداد دریافت100میلیارد تومان اعتبار ازسوی بانک تجارت منعقد شده‌است. وی اظهار کرد: استان خراسان‌جنوبی معضلات و عقب‌افتادگی‌های زیادی در بخش راه‌سازی داشته است، اما با پیگیری‌ها و رایزنی‌های انجام شده، اداره‌کل راه و شهرسازی استان در سال‌جاری و با دریافت 30میلیاردتومان تهاتر بانکی و مالیاتی در طرح‌های راه‌سازی، بیشترین استفاده را از ظرفیت‌های قانون بودجه درمیان همه اداره‌های خراسان‌جنوبی داشته است.

دریافت به‌موقع اعتبارات
این مسئول ادامه داد: با دریافت این اعتبارات و استفاده از «ماده 56» و ظرفیت‌های قانون بودجه، درحال‌حاضر همه کارگاه‌های راه‌سازی در سراسر استان فعال است و اجرای طرح‌ها براساس برنامه ادامه دارد، اما مباحث اجرایی را نمی‌شود خارج از مولفه‌های کلان اقتصادی درنظر گرفت. به‌عنوان‌مثال، درحال‌حاضر در بخش سیمان با کمبود مواجهیم و قیمت مصالح نیز روز به‌روز افزایش می‌یابد. این مشکلات تاثیر مستقیمی بر اجرای برنامه‌های عمرانی دارد و مشکلاتی را نیز ایجاد می‌کند. داعی با بیان اینکه محور ترانزیتی سربیشه-ماهیرود که یک پایانه مرزی‌ است 125کیلومتر طول دارد، افزود: ابتدای سال‌گذشته دراین محور تنها یک پیمانکار در قطعه‌ای 20کیلومتری فعالیت می‌کرد که با پیگیری‌های انجام شده و توجه وزیر راه و شهرسازی تا پایان سال‌گذشته 3پیمانکار دیگر به این پروژه اضافه شدند و 10کیلومتر از این مسیر به بهره‌برداری رسید. درحال‌حاضر همه 125کیلومتر این مسیر پیمانکار دارد و 5کیلومتر دیگر نیز تا پایان مردادماه به پایان می‌رسد. مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی اضافه کرد: ساخت راه‌ها و راه‌آهن‌ها، زیرساخت‌های اصلی توسعه هراستان است، چراکه ارزان بودن حمل‌و‌نقل برای سرمایه‌گذاران جاذبه ایجاد می‌کند و حضور سرمایه‌گذاران در هر نقطه‌ای نیز زمینه‌ساز رونق اقتصادی می‌شود.