پناهندگان افغان از هیرمند رفتند

سیده‌زهرا عباسی- خبرنگار

5روز از حمله طالبان به ولایت نیمروز افغانستان می‌گذرد‎؛ 5روز از زمانی که هزاران افغان از شهر زرنج، مرکز ولایت نیمروز با حضور در پایانه مرزی میلک به مرزهای ایران پناه آوردند و برخی از آنها در اردوگاهی پناه داده شدند. حالا منابع محلی خبر می‌دهند اغلب پناهندگان افغان به کشور خود بازگردانده‌ شد‌ه‌اند و مرزهای ایران با افغانستان تحت کنترل شدید مرزبانی و ارتش است.

شرایط عادی در مرزهای ایران
خط مرزی ایران- افغانستان از دهانه ذوالفقار در شمالی‌ترین نقطه تا ملک‌ سیاه‌کوه جنوبی‌ترین نقطه آن با درازای ۹۴۵کیلومتر در کناره جاده۹۹ ایران کشیده شده‌ است. پایانه مرزی میلک در این خط مرزی و در محدوده شهرستان هیرمند در نزدیکی شهر زرنج، مرکز ولایت نیمروز افغانستان پنجشنبه‌ (۱۴مرداد) میزبان هزاران نفر از افغان‌هایی بود که بعد از حضور نیروهای طالبان در ولایت نیمروز خانه و زندگی خود را رها کردند و به مرزهای ایران پناه آوردند. از میان این افراد، آنهایی که پاسپورت، ویزا و مدارک لازم را داشتند از پایانه گذشتند و به داخل خاک ایران آمدند، بعد از چند ساعت آنهایی که مدرکی نداشتند و به دلایلی امکان ورودشان به ایران نبود به خاک افغانستان بازگشت داده شده و تعدادی هم با کمک وزارت کشور و مرزبانی پناه داده شدند. حالا منابع محلی خبر می‌دهند همه پناهندگان افغان که در شهرستان هیرمند مستقر بودند به کشورشان بازگردانده شده‌اند. مدیرمسئول صدای هیرمند با بیان اینکه پس از ورود پناهندگان در پایانه مرزی میلک ارتش، نیروی انتظامی و مرزبانی آنها را ابتدا در اردوگاه و بعد در چند مدرسه و کمپ در هیرمند و نیمروز اسکان دادند به همشهری می‌گوید: در این مدت پناهندگان در محدوده شهر تردد نداشتند و خیران و هلال‌احمر هم کمک‌ها را از طریق فرمانداری یا دفتر امام‌جمعه و... به پناهندگان می‌رساندند. محسن سارانی با بیان اینکه در حوزه هیرمند تردد غیرمجاز از روی دیوار مرزی به‌دلیل رصد کامل نیروهای مرزبانی و ارتش رخ نداده است، می‌افزاید:‌ پس از درگیری‌های افغانستان تعداد زیادی از خانواده‌ها به برجک‌های مرزبانی ایران پناه آوردند که با هماهنگی‌های مرزبانی و دادستانی دوباره از همان قسمت مرزی بازگشت داده شدند.  وی با بیان اینکه شرایط در همه روزهای گذشته در شهر دوست محمد، مرکز شهرستان هیرمند و شهرستان‌های زهک، نیمروز و زابل عادی بوده است، گفت: تنها شرایط غیرعادی ما در روزهای گذشته حضور 30ماشین نظامی افغانستانی بود که آن هم تحت نظر ارتش صورت گرفت. ماشین‌های نظامی، مهمات و تجهیزات در مقر ارتش است و نظامی‌های افغان در پروازی 145نفره به کابل بازگشت داده شدند. به‌گفته وی، 2پایانه مرزی میلک و گمشاد به دلایل امنیتی تعطیل هستند و هیچ فردی بدون مجوز نمی‌تواند از دیوار مرزی ایران در هیرمند عبور کند.

میزبانی خوب سیستانی‌ها
سارانی در حالی به این نکته اشاره می‌کند که 4بُرجک و بند کمال‌خان در ولایت نیمروز افغانستان هم به‌دست طالبان تصرف شده و نیروهای طالبان تمرکز خود را روی قسمت‌های غربی و شمالی این کشور گذاشته‌اند. در ایران هم البته مرزها تحت کنترل است و فقط در روزهای گذشته از روی دیوار مرزی زهک که به‌دلیل توفان شن بسته شده بود، تعدادی پناهنده غیرمجاز وارد خاک ایران شده و بعد از شناسایی، آنها هم به خاک افغانستان بازگردانده شدند. در نیمروز هم شرایط مانند هیرمند است و یکی از مسئولان این شهرستان تأکید می‌کند، امنیت کامل برقرار است و تعداد اندکی (زیر 100نفر) از پناهندگان باقیمانده در کمپی در این شهرستان مستقر هستند که طی روزهای آینده تعیین‌تکلیف می‌شوند. او تأکید می‌کند از روزی که طالبان در شهرستان نیمروز افغانستان حضور یافت و تعدادی از افغان‌ها به سمت کشور ما آمدند، مردم و گروه‌های خیران همیاری و همکاری زیادی با مسئولان شهرستان داشتند.
این مسئول محلی می‌گوید که با وجود اختلاف‌های ایران و افغانستان بر سر حقابه هیرمند و خودداری دولت افغانستان از پرداخت آن، سیستانی‌ها به بهترین شکل میزبان پناهندگان بودند.