نایب‌رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد
نشتی شبکه توزیع مرغ در کشتارگاه‌ها
کاهش نسبی عرضه مرغ به نرخ مصوب دولتی در مراکز توزیع مستقیم، زمینه افزایش نرخ خرده‌فروشی را در سطح شهر تهران، تا بیش از 43هزار تومان، فراهم کرده است. همزمان تولید‌کنندگان از تداوم روند تولید با زیان مرغ خبر می‌دهند و با استناد به کمبود و افزایش شدید قیمت نهاده‌های تولید، نسبت به بدترشدن شرایط بازار مرغ در نیمه‌دوم امسال هشدار می‌دهند. با حبیب اسدالله‌نژاد، نایب‌رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
برخی کاهش تولید و کمبود عرضه مرغ را عامل گرانی می‌دانند. وضعیت کنونی تولید مرغ گوشتی چگونه است؟
اگرچه در زمینه تولید مرغ به‌دلیل مشکلات تامین نهاده‌های تولید با کمبود نسبی در کشور مواجه هستیم اما این کمبود در حدی نیست که بتوان با استناد به آن نوسانات کنونی قیمت و عرضه مرغ را توجیه کرد. واقعیت آن است که به‌دلیل مشکلات شبکه توزیع مرغ شاهد انحرافات عرضه در بازار و تداوم عرضه چند‌نرخی آن هستیم. مرغداران، مرغ زنده را به نرخ مصوب دولتی در اختیار کشارگاه‌ها قرار می‌دهند اما مرغ از مرحله کشتار به بعد در خارج از شبکه با نرخ‌های بالاتر عرضه می‌شود. به‌طور مثال در گیلان به‌عنوان استان معین استان تهران، مجموع مرغ زنده تولیدی به نرخ 17هزارو500 تا 18هزار تومان در اختیار کشتارگاه‌ها قرار می‌گیرد. در این استان با جوجه‌ریزی 8میلیون‌و900هزار قطعه در خرداد امسال، روزانه 550هزار تن مرغ تولید و راهی کشتارگاه‌ها می‌شود اما در شرایطی که حداکثر مصرف مرغ در استان گیلان 190تن است ولی مردم استان گیلان با وجود تولید مرغ تا سه برابر نیازشان قادر به خرید مرغ تازه به قیمت مصوب هر کیلوگرم 24هزارو900تومانی نیستند و خبری از عرضه مرغ زنده 17هزارو500تومانی خارج از شبکه تعریف شده توزیع در کشتارگاه‌ها نیز نیست. این رویه در سایر استان‌های کشور نیز در حال تکرار است و موجب شده فشار تولید و عرضه مرغ از یک سو با تولید با زیان به دوش تولید‌کنندگان بیفتد، از سوی دیگر با افزایش قیمت مرغ به بیش از 40هزار تومان، بار آن به مصرف‌کنندگان تحمیل شود.
اغلب مرغ‌فروشی‌ها خرید مرغ به نرخ آزاد را عامل عرضه آن به قیمت بالاتر می‌دانند. چگونه اغلب مرغ تولیدی خارج از شبکه عرضه می‌شود؟
پی‌‌بردن به تخلفات عرضه خارج از شبکه مرغ کار سختی نیست. وقتی مرغداران مرغ را با نرخ مصوب تحویل کشتارگاه می‌دهند و واحدهای صنفی مرغ را با توجیه خرید از بازار آزاد گران می‌فروشند، دستگاه‌های نظارتی می‌توانند منشأ گرانفروشی مرغ را پیدا کنند اما به‌نظر می‌رسد در دستگاه‌های نظارتی اراده‌ای برای برخورد وجود ندارد.
یعنی مرغ‌فروشی‌ها عامل گرانفروشی مرغ هستند؟
اینگونه نیست که منشأ کمبود و گرانی مرغ، فروشندگان باشند اما می‌توان با پیگیری حلقه‌های واسط کشتار و عرضه مرغ از مرغداری تا واحد صنفی به منشأ این تخلفات رسید. هزینه تمام‌شده تولید مرغ زنده برای مرغداران نزدیک به 21هزار تومان است، اما مرغداران هنوز مرغ زنده را به نرخ مصوب دستوری 17هزارو500تومانی و با زیان عرضه می‌کنند، در این شرایط بی‌انصافی است که هم مرغدار و هم مصرف‌کننده زیان ببیند و سود بازار مرغ به جیب افراد دیگری واریز شود.
نقش دولت در گرانی مرغ چه بوده است؟
قیمت جوجه یک‌روزه به 7هزار و 500تومان افزایش یافته، زیرا مرغدارانی که از 2ماه پیش با واریز وجه در سامانه، نهاده دولتی را خریداری کرده‌اند، هنوز نهاده‌ای به دستشان نرسیده و ناچار به تولید مرغ با خرید نهاده‌ها از بازار آزاد هستند، وزارت جهادکشاورزی در 2ماه آخر دولت قبل، عملا صنعت مرغداری را رها کرده و نهاده‌ای به مرغداران نداده که امیدواریم دولت جدید در این زمینه اقدام کند.
نیاز روزانه مرغ، میزان تولید کنونی و سهم قطعه‌ىبندی از نابسامانی بازار مرغ چقدر است؟
نیاز روزانه کنونی به مرغ 6هزارو200 تا 6هزارو300تن است اما به‌دلیل تنگناها بر سر راه تامین نهاده‌ها اکنون روزانه 6هزار تن مرغ در کشور تولید می‌شود. با این روند فاصله 200تا300تنی بین تولید و نیاز بازار مرغ به حدی نیست که بتوان این حجم از نابسامانی بازار را با آن توجیه کرد. همچنین اکنون 25درصد مرغ تولیدی وارد سیستم بسته‌بندی و قطعه‌بندی مرغ می‌شود که به‌دلیل سود بالای آن افراد بیشتری به فروش مرغ بسته‌بندی و قطعه‌بندی تمایل دارند که این امر نیز به کمبود مرغ دامن زده است. با وجود این می‌توان به راحتی میزان تولید روزانه و نیاز بازار مرغ را راستی‌آزمایی کرد.
یعنی امکان عرضه خارج از شبکه مرغ به‌دلیل قیمت دستوری و هزینه بالای تولید وجود ندارد؟
احتمال عرضه خارج از شبکه مرغ زنده بسیار کم است چون عرضه مرغ زنده در بازار دارای فرایند مشخصی است، معمولا در مراحل مختلف عرضه مرغ زنده، سازمان دامپزشکی، کشتارگاه و وزارت جهاد بر عرضه مرغ زنده نظارت می‌کنند و مرغداران نمی‌توانند مرغ زنده را با قیمت بیش از نرخ مصوب بفروشند. اما همانطور که در همه صنوف متخلفان وجود دارند، در مراحل عرضه مرغ به بازار نیز امکان تخلف وجود دارد.
به‌نظر شما امکان تخلف سازماندهی شده در کشتار و عرضه مرغ وجود دارد؟
به‌نظر می‌رسد تخلف کمبود و گرانفروشی مرغ در نظام توزیع صورت می‌گیرد و این تخلف سازماندهی شده نیست. آنچه مسلم است کشتارگاه‌ها مرغ زنده را به نرخ مصوب 17هزارو500تومان از مرغدار می‌خرند اما مرغ کشتارشده، خارج از شبکه و با قیمت‌های بالاتری توزیع می‌شود.
چرا قیمت خرده‌فروشی مرغ کشتار تهران و شهرستان متفاوت است؟
نباید هیچ تفاوت قیمتی در قیمت خرده‌فروشی مرغ کشتار تهران و شهرستان‌ها وجود داشته باشد زیرا مرغ تولید داخل از نظر کیفیت تفاوت چندانی ندارد.
پس مشکل کجاست؟
مرغداران، به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری، مرغ تولیدی‌شان را با زیان راهی کشتارگاه‌ها می‌کنند اما به‌دلیل مشکلات زنجیره توزیع، کالا به نرخ مصوب در بازار توزیع نمی‌شود که این روند موجب کمبود و افزایش چند برابری قیمت خرده‌فروشی و رواج فروش چند نرخی مرغ در مغازه‌های مرغ‌فروشی شده است.
با این روند چشم‌انداز تولید و بازار مرغ در نیمه‌دوم امسال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
درصورتی که مشکلات کنونی تامین نهاده‌های تولید و مشکلات شبکه عرضه باقی بماند در نیمه‌دوم امسال شاهد افت شدید تولید، کمبود و گرانی بیشتر مرغ در سطح خرده‌فروشی خواهیم بود، زیرا مرغداران به‌دلیل افزایش هزینه تمام‌شده تولید قادر به عرضه هر کیلوگرم مرغ زنده با نرخ مصوب 17هزارو500تومانی یا حتی 18هزار تومانی نخواهند بود که این امر زمینه کاهش تولید و عرضه مرغ را فراهم می‌کند. بر این اساس مرغداران در انتظار تغییر و تحولات دولت برای ارائه درخواست افزایش رسمی قیمت مصوب مرغ برای خروج از زیان هستند و درصورت تداوم روند زیاندهی کنونی تولید‌کنندگان، بسیاری از واحدهای مرغداری قادر به فعالیت نخواهند بود و با کاهش تولید و عرضه مرغ گریزی از کمبود و گرانی بیشتر این ماده پروتئینی در نیمه‌دوم امسال به‌خصوص با نزدیک‌شدن به روزهای پایانی سال نیست؛ رویه‌ای که موجب زیان بیشتر و ورشکستگی مرغداران و تحمیل هزینه بیشتر به مصرف‌کنندگانی خواهد شد که حتی هم‌اکنون نیز بسیاری از آنها به‌دلیل افت قدرت خرید و افزایش قیمت گوشت، مرغ و تخم‌مرغ قادر به خرید اینگونه اقلام نیستند.
